ေခါင္းေဆာင္

?? အရည္အခ်င္း မရွိပါဘူး။ တခ်ိဳ ႔ပုဂၢိဳလ္ေတြကို Leading လုပ္ေနတာေတြ႔ရၿပီး Leader နဲ႔ မွားၾကပါတယ္။ ဥပမာ - အဂၤလန္မွာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က မူ၀ါဒခ်မွတ္ၿပီး သူ႔ Leadership ေနာက္မွာ က်န္တဲ့ Cabinet ၀န္ႀကီးေတြက အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရပါတယ္။ ဘုရင္မႀကီး အဲလစ္ဇဘက္ကေတာ့ အဂၤလန္ကို Leading လုပ္တဲ့ သေဘာ ရုပ္ျပျဖစ္ၿပီး ဘာမူ၀ါဒမွ ခ်မွတ္လို႔ မရပါဘူး။

Figurehead

ရုပ္ျပ ဦးေဆာင္သူပါ။ တခ်ိဳ ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ေတြမွာ သမၼတက ရုပ္ျပျဖစ္တတ္္ၿပီး တခ်ိဳ ႔ ႏိုင္ငံက ၀န္ၾကီးခ်ဴပ္ဟာ တကယ့္ Leadership ကုိ ေပးပါတယ္ ( ဥပမာ-စင္ကာပူ)။ အဂၤလန္မွာေတာ့ ဘုရင္မႀကီး အဲလစ္ဇဘက္က Figurehead ျဖစ္ၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က တကယ္ ဦးေဆာင္သူ ျဖစ္ပါတယ္။

Spokesperson

ေျပာေရးဆုိခြင့္ ရွိသူျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ ႔ ဦးေဆာင္သူေတြက ေရွ႔သိပ္မထြက္ၾကပါဘူး။ မူ၀ါဒ၊ ေပၚလစီဆုိင္ရာကို ခ်မွတ္ၿပီး Spokesperson ကိုေျပာခိုင္းပါတယ္။ ေျပာခြင့္ရွိသူပါ။ လုပ္ခြင့္ရွိသူ မဟုတ္ပါဘူး။

Negotiator

ေစ့စပ္ေရးမွဴးလုိ႔ ေရးရင္ ရမယ္ထင္ပါတယ္။ ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈေတြကို ဦးေဆာင္ပါတယ္။ မူ၀ါဒ ေပးၿပီး အဲဒီ မူ၀ါဒၾကားမွာေတာ့ လုပ္ပို္င္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ မူ၀ါဒထက္ေက်ာ္ရင္ အာဏာကုန္ပါတယ္။ ဟင္နရီ ကစ္ဆင္ဂ်ာ ဆုိတဲ့ အေမရိကန္က ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက အင္မတန္ေတာ္တဲ့ Negotiator တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္- အေမရိကန္ ကိစၥမွာ Ping-pong Policy ကုိစၿပီး Initiate လုပ္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေမာ္စီတံုး ကေတာင္ အားက်ရသူအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ထားျခင္း ခံရပါတယ္။

Coach

အားကစားမွာ နည္းျပလုိ႔ လူသိမ်ားပါတယ္။ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရးမွာ လမ္းညႊန္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အာဏာ၊ စီးပြားေရး အာဏာမရွိေပမယ့္ ေခါင္းေဆာင္လုပ္သူေတြကုိ ညႊန္ျပႏို္င္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူရဲ ႔ ဒုတိယအႀကိမ္ တုိးတက္မႈကို Michael E Porter က Coach လုပ္ေနပါတယ္။ GE က Jack Welch ကိုလည္း Porter ပဲ Coach လုပ္သြားတာပါ။ အဆင့္ျမင့္လာေတာ့ Coach ေတြက အဓိကက်တဲ့ Strategy ကုိပဲ ေပးပါေတာ့တယ္။

Team Builder

ထိေရာက္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ လူေတာ္ရွာေဖြရတဲ့ အလုပ္ကိုလည္း အဓိက လုပ္ပါတယ္။ စင္ကာပူရဲ ႔ ဒုတိယ မ်ိဳးဆက္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဂုိခ်ဳပ္ေတာင္ကို Team Builder က ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။ လူထုေရွ ႔စကားမေျပာတတ္တဲ့ ဂုိခ်ဳပ္ေတာင္ကို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာေအာင္ Team Builder ကပဲ စုဖြဲ႔ခဲ့ၿပီး Coach လုပ္သြားခဲ့တာ လီကြမ္ယူေရးတဲ့ စာအုပ္မွာ ေတြ႔ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Team Player
Technical Problem Solver
Entrepreneur
Strategic Planner ေတြဆုိၿပီး ရွိပါေသးတယ္။

Entrepreneur ကုိ စြန္႔ဦးတီထြင္သူ လို႔ ျမန္မာမႈ ျပဳထားပါတယ္။ စြန္႔စားၿပီး ထုိးေဖာက္လုပ္ကိုင္တတ္တဲ့ အရည္အေသြး ရွိသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Leadership Role မွာ တခ်ိဳ ႔ အားနည္းတတ္လို႔ သီးျခား CEO ေတြ ငွားရမ္းရပါတယ္။ Entrepreneur ဟာ လုပ္ငန္းကုိသာ စြန္႔စားလုပ္ကိုင္ႏုိ္င္တာျဖစ္ၿပီး အမ်ားနဲ႔ဆုိင္တဲ့ Management နဲ႔ Policy ဆုိင္ရာ ကိစၥေတြမွာ Leadership Role ကို ယူႏိုင္ခ်င္မွ ယူႏိုင္ၾကတာကို သတိျပဳ ေစလိုပါတယ္။

Strategic Planner ကလည္း လူေတာ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အနာဂတ္ကို ႀကိဳျမင္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ သမၼတ George Bush အတြက္ Carl Rove က Strategic Planner သေဘာမ်ိဳး ယူဆလို႔ ရပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းရဲ ႔ ဦးတည္လမ္းေၾကာင္းကုိ ခ်မွတ္ေပးထားပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ Environment ကို သဟဇာတ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းရဲ ႔ မူ၀ါဒကုိ ေရးဆြဲပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္မႈ အေပၚ နားလည္ျခင္း

အေျခအေနအေပၚ ၿခံဳငံုျမင္တတ္ဖုိ႔နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈ အေပၚ နားလည္တာကို ေအာက္ပါ ပံုျပနဲ႔ သိရွိႏိုင္ပါတယ္။



အဓိက (၄) ပုိင္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ရဲ ႔ သြင္ျပင္နဲ႔ ထင္ရွား တဲ့ လကၡဏာ၊ ေခါင္းေဆာင္ရဲ ႔ အမူအက်င့္နဲ႔ ပံုစံ၊ အဖြဲ႔အစည္းရဲ ႔သြင္ျပင္၊ အတြင္းအျပင္ ၀န္းက်င္ေတြ အျပန္အလွန္ အမီွသဟဲ ျပဳေနတဲ့ ပံုစံတုိ႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ Leaders' Characteristics ဟာ အတြင္းသရုပ္ျဖစ္တဲ့ အရည္အေသြး၊ မိမိကိုယ္ကုိ ယံုၾကည္မႈ၊ ျပႆနာ တစ္ရပ္ကုိ ေျဖရွင္းႏိုင္မႈေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ Behavior and Style မွာေတာ့ ေဆာင္ရြက္မႈ Activity နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ၾကား ဆက္စပ္မႈ ျဖစ္ၿပီး Group Member Characteristics က အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ အေၾကာင္းတရား၊ စရုိက္လကၡဏာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ အတြင္းအျပင္၊ အမွီသဟဲ ျပဳမႈေတြကေတာ့ ထိေရာက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ အေပၚ အေတာ္အသင့္ လႊမ္းမိုးပါတယ္။

ပံုစံေျပာင္းသြားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ

၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြဆီမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈ ပံုစံ ေျပာင္းသြားဖုိ႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ ႔ တြန္းအား ရခဲ့ၾကပါတယ္။ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ ျပင္းထန္ရျခင္းက ေတာင္းဆိုမႈ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သမာရုိးက် ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ ေခတ္အျမင္ Global အျမင္မွာ အံမ၀င္ေတာ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။








ပံုစံေဟာင္းမွာ ေခါင္းေဆာင္ဟာ ျမႇားဦးမွာ ေနပါတယ္။ အရာရာကို ေရွ ႔တန္းက ရင္ဆုိင္ပါတယ္။ စြန္႔စား တီထြင္သူ (Entrepreneur) နဲ႔ မွားခ်င္စရာပါ။ ဒီေန႔ လက္ခံသြားတဲ့ Leader က Manager ေတြကို ျမႇားဦးမွာ ထားပါတယ္။ Leader က Stabilizer အေနနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္း လမ္းေၾကာင္း မွန္ေအာင္ဘဲ ထိန္းေပးပါေတာ့တယ္။ မဟာဗ်ဴဟာ ေပးတာက လမ္းေၾကာင္းမွန္ဖို႔အတြက္ “ ျမႇားဦးက ေလခြဲတာ ေတာ္ေပမဲ့ လမ္းေၾကာင္း အမွန္ကိုေတာ့ မေတြ႔ႏိုင္ဘူး ”ဆုိတာကို သတိျပဳေစလိုပါတယ္။

ဒီေန႔ေခတ္က လမ္းေၾကာင္းမွားတာနဲ႔ ေျမာင္းထဲ ေရာက္တဲ့ ေခတ္ျဖစ္လို႔ မဟာဗ်ဴဟာ မွန္ဖုိ႔သာ အဓိက အေရးႀကီးပါတယ္။ ထိေရာက္တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ၊ အနာဂတ္ အျမင္၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ျဖန္႔က်က္မႈေတြဟာ အရင္ကနဲ႔ မတူဘဲ ပိုၿပီး အေရးပါလာပါတယ္။ Leadership နဲ႔ Management ေရာေထြးမႈ အတြက္ကေတာ့ အခ်က္ (၅) ခ်က္က အဓိက ခြဲျခားေပးပါတယ္။ အဲဒီ (၅) ခ်က္ကို ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။



Direction ဆုိတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို Leadership က အနာဂတ္အျမင္ ပံုေဖာ္ယူၿပီး Management က စီမံကိန္း၊ မဟာဗ်ဴဟာ၊ မူ၀ါဒေတြကတဆင့္ ဆင္းသက္ေစတာ သတိျပဳရပါမယ္။ Alignment ဆုိတဲ့ တူညီေျဖာင့္တန္းေစမႈ (ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ တထပ္တည္း က်ေစရန္) ကို စီမံခန္႔ခြဲမႈက Cooperate လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ပါတယ္။ Leadership က ပိုၿပီး အထူးျပဳပါတယ္။ Corporate Strategy နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ မွ်ေ၀ (Shared Culture) စနစ္ကို သံုးပါတယ္။ Relationship ဆုိတဲ့ အခ်င္းခ်င္း ႏွီးႏြယ္မႈ အေပၚ Leadership က သက္၀င္မႈ၊ လႈံ႔ေဆာ္မႈေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ၿပီး Management ကေတာ့ အဆင့္ဆင့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အလႊာကေန တည္ေဆာက္ ပါတယ္။

Personal Qualities ပုိင္းမွာ Manager ေတြက သက္ဆုိင္ရာ ကြ်မ္းက်င္မႈ၊ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈ အေပၚ အေျခခံၿပီး အဆံုးအျဖတ္ ခံယူရပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈကေတာ့ တီထြင္ႀကံဆမႈ၊ ဆန္းသစ္မႈေတြအေပၚ အေျခခံၿပီး အရည္အေသြးကို အသတ္မွတ္ခံၾကရပါတယ္။

Outcome ရလဒ္ပိုင္းမွာ Manager ေတြက စံခ်ိန္မွီမႈ၊ ရည္မွန္းခ်က္ ျပည့္မီွမႈ အေပၚ အေျခခံၿပီး Leadership ေတြကေတာ့ Magnitudes နဲ႔ အေျခခံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈက လားရာေကာင္းဆီကို ပို႔ေဆာင္ႏိုင္မႈနဲ႔ တုိင္းတာ ခံၾကရပါတယ္ဆိုတာ တင္ျပရင္း ယေန႔လူငယ္ေတြ အနာဂတ္မွာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြအျဖစ္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံၾကီးကုိ တိုးတက္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ၾကဖို႔ ဆႏၵျပဳလိုက္ရပါတယ္ခင္ဗ်ား ။

အျခားေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ား



ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာလြန္းတာ အေနာက္တိုင္းရဲ ႔ အမူအက်င့္ပါ။ ကြဲျပားမႈ မသိသာလြန္းလာေတာ့ ေလ့လာသူေတြ တစ္ခါတေလ ရႈပ္ေထြးသြားတတ္ပါတယ္။ Transactional Leadership နဲ႔ Tramsformational Leadership ေတြက သိသာတဲ့ ၀ိေသသေတြနဲ႔ ခြဲထုတ္မွတ္သားဖုိ႔ လြယ္ကူေပမဲ့ တခ်ိဳ ႔ မသိသာတဲ့၊ စြမ္းရည္ တစ္ခုခ်င္းေပၚ သတ္မွတ္တဲ့ Leadership မ်ိဳးကိုေတာ့ မတင္ျပေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ထူးျခားတဲ့ Charismatic Leadship ကေတာ့ သိသင့္၊ တင္ျပသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

ပါရမီထူး ေခါင္းေဆာင္မႈ

Charismatic Leadership မွာ ေအာက္ပါ ၀ိေသသထူးေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ျပင္းထန္တဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္၊ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ တုံ႔ျပန္မႈအားေကာင္းတာေတြကေတာ့ တျခား အရည္အခ်င္းေတြထက္ ပုိၿပီး ေပၚလြင္တဲ့ အခ်က္ေတြပါ။


ယံုၾကည္မႈ
အနာဂတ္အျမင္
အနာဂတ္ အျမင္ကို ျပတ္သားေစသည္
ျပင္းထန္ေသာ ယံုၾကည္ခ်က္
အမူစရုိက္ သာမန္ႏွင့္မတူ ကြဲျပားသည္
သြင္ျပင္လကၡဏာ ကြဲကြာ
ပတ္၀န္းက်င္ကို တုံ႔ျပန္မႈအားေကာင္း
Leadership မွာ ခ်န္ထားလို႔ မရတဲ့ အမ်ိဳးအစားတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ခ်စ္ခင္၊ ကိုးစား၊ အၾကြင္းမဲ့ ယံုၾကည္မႈကို ခံရတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳးပါ။ တစ္ေခတ္ တစ္ေယာက္ ေပၚခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ မွန္တာ၊ မွားတာ ေတြနဲ႔ ရလဒ္ေတြေပၚမွာ အေျခသိပ္မခံပါဘူး။ ဥပမာ ဟစ္တလာေခတ္မွာ ဟစ္တလာကုိ ဂ်ာမန္ျပည္သူ တစ္ရပ္လံုးက မွန္မွန္၊ မွားမွား အၾကြင္းမဲ့ ေထာက္ခံပါတယ္။ တစ္ကမၻာလံုးက ေအာ့ေၾကာလန္ေနေပမဲ့ သူ႔ျပည္သူက ဟစ္တလာ ခိုင္းသမွ် မ်က္လံုးပိတ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာလို ေျပာရရင္ “စန္း” ထ တဲ့အခ်ိန္မွာ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ႏိုင္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းတာ ရွိသလို၊ ဆုိးတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ Willner ဆုိတဲ့ ပညာရွင္တစ္ဦးက ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Charismatic ျဖစ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေရြးခ်ယ္ျပသခဲ့ပါတယ္။


ကတ္စ္ထရုိ (က်ဴးဘား)
မဟတၱမဂႏၵီ (အိႏၵိယ)
ဟစ္တလာ (ဂ်ာမနီ)
ခုိေမနီ (အီရန္)
မူဆိုလီနီ (အီတလီ)
ရုစ္ဗဲလ္ (အဂၤလန္)
ဆူကာႏုိ (အင္ဒုိနီးရွား)
အေရးႀကီးတာ တစ္ခုက Charismatic Leader ေတြဟာ ႏုိင္ငံေရးမွာ နည္းေသာ္ျငားလည္း ေပၚေပါက္ႏုိင္ခဲ့ေပမဲ့ စီးပြားေရး မ်က္ႏွာစာမွာ အက်ိဳးအျမတ္ (ေငြေၾကး) ကုိ တုိင္းတာတဲ့ အတြက္ ဘယ္ေလာက္ ရံႈးရံႈး တစ္ခဲနက္ ေထာက္ခံခဲ့ရတဲ့ CEO မေပၚေသးပါဘူး။ ႏို္င္ငံေရးနဲ႔ပိုျပီး ပတ္သက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳးလုိ႔ မွတ္ခ်က္ေပးရင္ ရပါလိမ့္မယ္။ Globalized ျဖစ္ေနတဲ့ ေခတ္သစ္မွာေတာ့ အဲဒီ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳးဟာ ေခတ္မစားႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ သတင္း အခ်က္အလက္ ကူးလူးျမန္ဆန္မႈနဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ ႔ အေျခခံအသိ မနိမ့္ေတာ့တဲ့ ေခတ္ျဖစ္လို႔ မ်က္လံုးမွိတ္ ယံုစား၊ ခ်စ္ခင္တယ္ ဆုိိတာ အရင္ေခတ္လို ျပန္မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ဘူး ဆုိတာ သတိထား သင့္ပါတယ္။

Charisma

Charisma ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရက “ဂရိ” က ဆင္းသက္လာၿပီး ဘုရားသခင္က ေပးတဲ့ လက္ေဆာင္လို႔ အဓိပၸာယ္ ေဖာ္ယူႏုိင္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ က႑အေနနဲ႔ ေဆြးေႏြးရရင္ေတာ့ “သီးျခားအရည္အေသြးရွိေသာသူ၊ ၾသဇာအာဏာနဲ႔ သာမန္လြန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်ႏုိင္ရန္ ေပၚေပါက္လာသူ၊ အျခားသူမ်ားႏွင့္ ကြဲျပားေသာသူ” လုိ႔ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆုိိုႏုိင္ပါတယ္။ အျပဳသေဘာေဆာင္ေပမဲ့ တျခားသူေတြ အေပၚ လႊမ္းမိုးလုိစိတ္ ျပင္းထန္သူမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ Charismatic Leader ေတြမွာ ေကာင္းတဲ့ဘက္မွာ ရွိသလုိ (ဥပမာ-မဟတၱ မဂႏၵီ)၊ မေကာင္းတဲ့ ဘက္ေရာက္သြားသူေတြမွာလည္း ရွိၾကပါတယ္ (ဥပမာ-ဟစ္တလာ)။ Microsoft သူေဌးႀကီး Bill Gates ကိုလည္း Charismatic Leader လို႔ သတ္မွတ္ၾကေပမဲ့ အျမင္မတူမႈေတြ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ရွိၾကပါတယ္။ ပါရမီထူးလို႔ သတ္မွတ္ၾကေပမယ့္ အျမင္မတူမႈေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရိွၾကပါတယ္။ ပါရမီထူး ေခါင္းေဆာင္လို႔ ေျပာရင္ ရမယ္ ထင္ပါတယ္။ ပါရမီရွင္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ Bill Gates မွာ ပါရမီထူး ရွိၿပီး ခ်စ္ခင္သူေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ရဲ ႔ တုိက္ခုိက္တတ္မႈ၊ ပြင့္လင္းမႈ၊ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ လြန္ကဲျခင္း၊ ယွဥ္ၿပိဳင္ ရန္လိုမႈေတြကို ေထာက္ျပၾကတဲ့သူေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါ။ Negative ရႈေထာင့္က ေ၀ဖန္သူေတြကေတာ့ မေကာင္းျမင္ၾကပါတယ္။

မဟတၱမဂႏၵီႀကီးလို ေခါင္းေဆာင္ကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ ၀ိ၀ါဒ ကြဲစရာ မရွိပါဘူး။ အိႏၵိယကလည္း ခ်စ္တယ္၊ ကမၻာကလည္း ခ်စ္တယ္။ ဟစ္တလာလို ေခါင္းေဆာင္က်ေတာ့ ဂ်ာမန္ျပည္သူက ခ်စ္ေပမဲ့ ကမၻာက ဆန္႔က်င္ဘက္ ရႈေထာင့္က ၾကည့္ျခင္း ခံရတယ္။ Charismatic Leadership ကုိ တခ်ိိဳ ႔က Transformational Leadership (အသြင္ေျပာင္း ေခါင္းေဆာင္မႈ) ရဲ ႔ အစိတ္အပုိင္း တစ္ခုလို႔လည္း သေဘာထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

အဓိက ျမင္သာတဲ့ အတုိင္းအတာ တစ္ခုကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈခံသူမ်ားရဲ ႔ ဆက္ႏႊယ္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ ခံသူမ်ားက ေခါင္းေဆာင္အေပၚ ပါရမီထူးသူတစ္ဦးလို႔ ယံုၾကည္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ “ဘယ္ေနရာေတာ္တယ္” ဆုိတဲ့ အႏုစိတ္ အေတြးမရွိဘဲ ၿခံဳငုံၿပီးေတာ့ “သူ အားလံုး လုပ္ႏုိင္တယ္” လို႔ မ်က္လံုးစံုမွိတ္ ယံုၾကည္ျခင္းဟာ Charismatic Leadership ေတြရဲ ႔ မဟာ ဆုလာဘ္ႀကီးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာေက်ာ္ Wal-Mart စတုိးႀကီးကုိ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ Sam Walton မွာ အဲဒီလို ၀ိေသသထူး ရွိပါတယ္။ သူ႔ရဲ ႔ လူေတြက Walton ကို ဘယ္ေလာက္အထိ ယံုၾကည္သလဲဆုိရင္ သူတို႔ရဲ ႔ အနာဂတ္အတြက္ စိတ္တံုးတံုးခ်တဲ့အထိ ယံုၾကည္မႈမ်ိဳး ေပးအပ္ျခင္း ခံခဲ့ရသူ ျဖစ္ပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာဟာ သီးျခားရပ္တည္ေနဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ Leaders as Partners ဆိုတဲ့ ေကာင္းတူဆိုးဖက္ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ အေနနဲ႔ သာျဖစ္ရပါမယ္။ သက္ဦးဆံပိုင္ေခတ္က သတ္ေစေသေစ ဆိုတဲ႔ အေတြးအေခၚနဲ႔ ဦးေဆာင္မႈကို ယေန႔(၂၁)ရာစုမွာ လံုး၀လက္မခံ ဆန္႔က်င္လာၾကပါတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ အာဏာရွင္စနစ္ က်ဆံုးရျခင္းရဲ ႔ အဓိကအေၾကာင္းရင္းဟာ ေခါင္းေဆာင္မႈ မွားယြင္းျပီး သီးျခားျဖစ္တည္ေနတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ (Leader) ဆိုတာ အဖဲြ႔၀င္တစ္ဦး (Group Member) သာျဖစ္ျပီး ဦးေဆာင္မႈ ေပးေနတဲ့ သူတစ္ေယာက္အျဖစ္သာ Globalization ေခတ္မွာ ျမင္လာၾကပါတယ္။ လက္ခံလာၾကပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္မႈ ဆိုတာကို အမ်ားရဲ ့ယံုၾကည္မႈ၊ ကိုးစားမႈ၊ ေလးစားမႈေတြကို ရရွိေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ျပီး ျပည္သူရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ကို ေပါက္ေျမာက္ေအာင္ ေထာက္ပ့ံႏိုင္မႈလို႔ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ခု တိုးတက္မႈ ဆုတ္ယုတ္မႈေတြဟာ ေခါင္းေဆာင္နဲ႔ သူ႔ ရဲ ႔ေခါင္းေဆာင္မႈက တဆင့္ သီးပြင့္လာၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေကာင္းမွ ႏိုင္ငံတုိးတက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမင္းေခတ္၊ လွည္းေခတ္က ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ ႔ အရည္အခ်င္းက စာမဖြဲ႔ေလာက္လို႔ အေရးမၾကီးေပမဲ့ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ ႔အရည္အခ်င္းနဲ႔ ဦးေဆာင္မႈဟာ အလြန္အေရးပါ ပါတယ္။ ေရွးေခတ္တုန္းက ကုန္သြယ္မႈက သိပ္မၾကီးမားေသးတာရယ္ ပညာက ေရ့ွတန္းသိပ္ မေရာက္ေသးတာ ရယ္ေၾကာင့္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံနဲ ့ကိုယ္ သီးျခား ေနထိုင္အုပ္စိုးႏိုင္ၾကေပမဲ့ ယခု မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာေတာ့ ဆန္းသစ္တဲ့ သိပံၸပညာ၊ ဆက္သြယ္ေရး၊ ကြန္ျပဴတာ အင္တာနက္ အုိင္တီနည္းပညာစနစ္၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္ စတာေတြ အလြန္အမင္း တိုးတက္လာတာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတြအားလံုးဟာ သီးျခားရပ္တည္လို႔ မရၾကေတာ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္ စစ္ပြဲေတြအတြက္ အကန္႔အသတ္ ရွိလာတာမို႔ သိပ္စိုးရိမ္စရာ မရွိေပမဲ့ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲ၊ ေငြေၾကးစစ္ပြဲေတြ ရန္က ပိုျပီး စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။

လက္နက္ကိုင္ တိုက္ရင္ လူေသတာ ထင္သာ ျမင္သာလို ႔ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲ၊ ဘ႑ာေရးစစ္ပြဲ၊ ပညာေရးစစ္ပြဲ ေတြမွာ အသာစီးရဖို႔ ႏိုင္ငံတိုင္းက ၾကိဳးစားေနၾကပါတယ္။ အရင္က ေခတ္မွီလက္နက္ ဘယ္ေလာက္ရွိရင္ ႏိုင္ငံ အင္အားရွိတယ္၊ သယံဇာတ ဘယ္ေလာက္ရွိရင္ ၾကြယ္၀မႈ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ဆိုျပီး ေျပာႏိုင္ၾကပါတယ္။ Comparative Advantage လို႔ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ သည္ကေန႔ သယံဇာတမရွိဘဲ တိုးတက္အင္အားၾကီးေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ ေပၚလာေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ ႔အင္အားဟာ ဓနအင္အားဆိုတာ အေတြးအေခၚ တစ္ရပ္အေနနဲ႔ ေျပာင္းလဲလာပါတယ္။ အဲဒီဓနကို သယံဇာတ ထုတ္မေရာင္းဘဲ ပညာနဲ႔ လုပ္ယူလို႔ ရတာေၾကာင့္ ပညာဟာ ေရွ့တန္းတက္လာျပီး ပညာေခတ္ကို ေရာက္လာပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္လြန္ အဆင့္ျမႇင့္ နည္းပညာေတြအရ အႏ်ဴျမဴဗံုးကို ေျမျပင္မွာ အႏၱရာယ္ႀကီးမားစြာ ေဖာက္ခြဲျပဖုိ႔ မလုိေတာ့ဘဲ ဓာတ္ခြဲခန္းမွာတင္ စမ္းသပ္ ေဖာက္ခြဲရံုျဖင့္ ရႏိုင္တဲ့ နည္းပညာ တုိးတက္လာပါတယ္။ ပညာနဲ႔ဓန အင္အားကို ဖန္တီးယူႏိုင္ျပီး စစ္အင္အားၾကီးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို ႏိုင္ငံေရးအရ ျပန္ျပီးကစားႏိုင္လာခဲ့ပါတယ္။ ယေန႔ အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံေတြအေနနဲ႔ ေရွးေခတ္က စစ္ေရးအင္အားျဖင့္ ၿခိမ္းေျခာက္အေရးယူျခင္းထက္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ျခင္း (Economics Sanction) ကို ဖိအားေပး လက္နက္တခု အသြင္ အသံုးျပဳလာခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီလို မဟာဗ်ဴဟာေတြကို ခ်မွတ္သူေတြဟာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ၾကလို႔ သူတို႔ရဲ ႔ က႑ဟာ အလြန္အေရးပါ ပါတယ္။ ပညာဟာ ေတြးတတ္ရင္ ေၾကာက္စရာေကာင္းေအာင္ ထက္ျမက္တဲ့ လက္နက္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ (၂၁)ရာစုဟာ ပီျပင္တဲ့ပညာ အေျခခံတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ၊ ပညာအေျခခံတဲ့ လူမူအဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ ပညာအေျခခံတဲ့ ကုန္သြယ္မႈေခတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပညာမပါရင္ ဘာမွလုပ္မရဘူးလို႔ ေယဘူယ် နားလည္ထား ႏိုင္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာ အဲဒီမွန္ကန္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ (အမ်ားအက်ိဳးေရွးရႈ) ကို ေပးႏိုင္သူသာ ျဖစ္ပါတယ္။

စင္ကာပူဟာ အတုယူစရာေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံငယ္ေလးတစ္ခုပါ။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ မေလးရွားက ရုတ္တရက္ အထုတ္ခံ လိုက္ရေတာ့ လီကြမ္ယူ ေတာ္ေတာ္ အၾကပ္ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ဆုိရွယ္လစ္ေခတ္တုန္းက ျမန္မာျပည္ကသြားတဲ့ စီးပြားေရး ပညာရွင္တစ္ဦးဟာ လီကြမ္ယူနဲ႔ ေက်ာင္းေနဘက္ သူငယ္ခ်င္းတစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ လီကြမ္ယူရဲ ႔ မဟာလက္ရံုး တစ္ဆူ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဒီေန႔ စင္ကာပူကို တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ အဓိက လူတစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံငယ္ေတာ့ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ စစ္ေရး ရႈေထာင့္ေတြက ၾကည့္ရင္ အကန္႔အသတ္ ရွိေနပါတယ္။ လီကြမ္ယူဟာ စင္ကာပူကို “ေရျပည့္အုိး” ျဖစ္မွာ ေၾကာက္သူပါ။ ႏုိင္ငံကို ခ်ဲ ႔မရေတာ့ စင္ကာပူဟာ “ပညာ” ကိုဘဲ ခ်ဲ ႔ရပါေတာ့တယ္။ ကမၻာႀကီးဟာ ႏႈိင္းရ အသာစီး (Comparative Advantage) ကေန စြမ္းရည္ အသာစီးရမႈ (Competitive Advantage) ကုိ ကူးေျပာင္းလာတာ လီကြမ္ယူ သတိေကာင္းေကာင္း ထားမိပါတယ္။




တိုးတက္ဖြ႔ံၿဖိဳးေနတဲ့ စင္ကာပူႏုိင္ငံရဲ ႔ ျမင္ကြင္း


ႏိုင္ငံအဆင့္ ပညာကို ခ်ဲ ႔ထြင္ရာမွာ မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ Macro View က အလြန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ စင္ကာပူလို City State က အတိမ္းအေစာင္း ခံလို႔ မရပါဘူး။ Michael E Porter ဆုိတာက စီးပြားေရး ပညာရွင္ေတြ ထဲက ဂုရုတစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ သံုးနာရီ Seminar တစ္ခုကို ေဒၚလာ (၂) သိန္း ေပးရတဲ့ ပညာရွင္ ျဖစ္ၿပီး သူ႔ Seminar ကို တက္ခ်င္ရင္ လက္မွတ္ တစ္ေစာင္ကို ေဒၚလာ (၃၀၀၀) ေပးရတဲ့အထိ အဆင့္ရွိသူ ျဖစ္ပါတယ္။ GE ဆုိတဲ့ General Electric ဧရာမ ကုမၸဏီႀကီးရဲ ႔ ဦးေဆာင္သူ Jack Welch တုိ႔လို ထိပ္တန္း CEO ႀကီးေတြရဲ ႔ အႀကံဥာဏ္ ယူေနရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာက MBA သမားေတြ မသင္မေနရ ႏိုင္ငံအဆင့္ (National Competitiveness) ကို Porter Diamond ဆုိတဲ့ သီအုိရီနဲ႔ အစားထုိး ေပးခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

လီကြမ္ယူက Porter ဆီက အႀကံဥာဏ္ကို ရယူပါတယ္။ Porter ကလည္း မဟာဗ်ဴဟာ အဆင့္ “မူ၀ါဒ” ဘဲ ေပးပါတယ္။ ဒီေန႔ စင္ကာပူဟာ Competitiveness ဆိုတဲ့ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ စြမ္းရည္မွာ ကမၻာ့ထိပ္တန္း ႏုိင္ငံေတြရဲ ႔ ေရွ႔မွာေတာင္ ေရာက္ေနပါၿပီ။ ေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ မဟာဗ်ဴဟာ သေဘာကို ေျပာခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ လီကြမ္ယူကုိ ဆရာတင္တဲ့ လူကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္အာဏာရွင္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ လီကြမ္ယူဟာ ဆရာတင္ခံရခ်ိန္မွာ စစ္အာဏာရွင္မ်ားကို စည္းရံုးၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကို အာဆီယံ ၀င္ခြင့္ရေရး ကူညီေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အက်ိဳးအျမတ္ကေတာ့ ဗမာျပည္ရဲ ႔ သယံဇာတ ပစၥည္းမွန္သမွ်နဲ႔ ေငြေၾကး လမ္းေၾကာင္းေတြကုိ စင္ကာပူသို႔ မွီခိုတင္သြင္းႏုိင္ေရးအတြက္ လီကြမ္ယူက အျမတ္ထုတ္ ႏုိင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ခံရခ်ိန္မွာ စင္ကာပူကို မွီခိုအားထားေနရၿပီး လက္နက္ေမွာင္ခို တင္သြင္းတာကအစ စင္ကာပူမွ တဆင့္ တင္သြင္းရတဲ့အတြက္ စင္ကာပူအတြက္ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားစြာ ရရွိသြားေစခဲ့ပါတယ္။ အာဏာရဖို႔သာ သိၿပီး ပညာမရွိတဲ့ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ ႔ ညံ့ဖ်င္းမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ မ်ားစြာ နစ္နာဆံုးရံႈးမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနရပါတယ္။
ေခါင္းေဆာင္
လူဟာ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ တစ္မ်ိဳးက ေနာက္လိုက္၊ ေနာက္တမ်ိဳးက ေခါင္းေဆာင္ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္လိုက္ေကာင္းမ်ား လိုအပ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္လိုက္တုိ႔ရဲ႔ တာ၀န္က ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ တာ၀န္ေလာက္ မႀကီးဘူး။ ေခါင္းေဆာင္ဆုိျပန္ရင္လည္း ေရွးလူရိုင္းမ်ားေခတ္က ေခါင္းေဆာင္နဲ႔ ယခု ယဥ္ေက်းမႈမ်ား တုိးတက္ေနတဲ့ အခ်ိန္က ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ခဲြျခားၾကည့္ရန္ လိုလာျပန္ပါတယ္။ ေရွးလူရိုင္းေခတ္က ေခါင္းေဆာင္ဟာ ယခုေခတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကဲ့သို႔ အခက္အခဲမ်ား မရႈတ္ေထြးတာေတြ႔ရပါတယ္။ အခုေခတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကေတာ့ ပညာအရည္အခ်င္း၊ ႀကံရည္ဖန္ရည္၊ ကိုယ္က်င့္တရားမ်ား ရွိရမဲ့အျပင္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ေရွ႔ေဆာင္ရမဲ့ ကိစၥေတြမွာ မေၾကာက္မရြံ ့ ေရွ႔ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ တာ၀န္မ်ား ပိုလာပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ဟာ မိမိေနာက္လိုက္ အေရအတြက္ မ်ားရင္မ်ားသေလာက္ အဆင့္အတန္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရိွရင္ ရိွသေလာက္ တာ၀န္ပိုရွိလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း ျဖစ္ဖုိ႔ဟာ ေနာက္လိုက္ေကာင္း ျဖစ္ဖို႔ထက္ အဆေပါင္း မ်ားစြာ ခက္ခဲပါတယ္။ ဗမာတစ္ဦးအေနနဲ႔ တင္ျပရရင္ ဗမာျပည္မွာ ေနရာတိုင္းမွာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြ လိုလာေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

တုိင္းျပည္တစ္ျပည္မွာ တုိင္းျပည္ရဲ႔ အလံဟာ ျပည္တခုလံုးရဲ႔ (Symbol) အမွတ္အသားျဖစ္သလို ေခါင္းေဆာင္ဟာလည္း လက္ေအာက္ငယ္သား အားလံုးတုိ႔ရဲ႔ အမွတ္အသား (Symbol) ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ အက်င့္စာရိတၱ၊ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ အျပဳအမူ၊ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ စိတ္ေနသေဘာထားဟာ မိမိလက္ေအာက္ငယ္သားတုိ႔ဆီကုိ မသိမသာ ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ဟာ ငယ္သားေတြအတြက္ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။

လူေတြဟာ ကိုယ္နဲ႔စိတ္ ရွိေသာ္လည္း စိတ္က ကဲေနေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ စိတ္ထဲမွာ ငယ္သားေတြ မသိေအာင္ ခံစားေနရတဲ့ စိတ္ထိခိုက္မႈေတြကိုေတာင္မွ မိမိငယ္သားမ်ားဆီကို အရိပ္အေယာင္ သန္းတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္မဲ့လူဟာ ေနရာတကာမွ ႀကိဳတင္ၿပီး သတိထားရပါတယ္။ ငယ္သားမ်ားထက္ ပိုၿပီး ဆင္းရဲဒုကၡခံႏိုင္ရမယ္၊ အခြင့္အေရးက်ေတာ့လည္း ထိုက္တာထက္ေတာင္ ေလ်ာ့ၿပီး ခံစားရပါမယ္။

တခါတုန္းက နပိုလီယံဟာ (Alps) ေတာင္တန္းမ်ားကို ေက်ာ္ၿပီး (Italy) တုိင္းျပည္ဘက္ကို စစ္ခ်ီတက္ဖုိ႔ အႀကံအစည္ရွိခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ (Alps) ေတာင္မ်ားကို ေက်ာ္ႏိုင္၊ မေက်ာ္ႏိုင္ သိရေအာင္ အင္ဂ်င္နီယာမ်ားအား သြားေရာက္ စံုစမ္းေစပါတယ္။ အင္ဂ်င္နီယာေတြ ျပန္လာေတာ့ နပိုလီယံက (Alps) ေတာင္ၾကားမွာ ရွိတဲ့ (St.Bernard) ေတာင္ၾကားလမ္းကို ျဖတ္ေက်ာ္ႏိုင္မလားလုိ႔ ေမးတဲ့အခါမွာ တုံတံုခ်ိခ်ိနဲ႔ ေက်ာ္ေကာင္းေက်ာ္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္လုိ႔ ျပန္အေျဖေပးၾကပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ လူပု စစ္ဗုိလ္ကေလး နပုိလီယံက အမ်ိဳးမ်ိဳး ခက္ခဲေနေၾကာင္း စာဖြဲ႔ေျပာေနတာကို ဂရုမစိုက္ဘဲ မိမိရဲ႔ စစ္တပ္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ အေသးစိတ္ စစ္ေဆးၿပီး “ခ်ီတက္ ” လို႔ တခြန္းတည္း အမိန္႔ေပးလိုက္ပါေတာ့တယ္။ ေနာက္တေန႔မွာ နပိုလီယံဟာ တစ္ကမၻာလံုးက မေမွ်ာ္လင့္တဲ့ တစ္ကမၻာလံုးက မျဖစ္ႏိုင္ဖူးလို႔ ယူဆထားတဲ့ (Alps) ေတာင္တန္း ကို ျဖတ္ေက်ာ္တဲ့ အခါ မ္ိမိရဲ႔ စိတ္အရွိန္နဲ႔ မိမိရဲ႔ ငယ္သားေတြကို မိမိနဲ႔ အတူ ေအာင္ျမင္တဲ့ စခန္းဆီကို တက္လွမ္းေစခဲ့ပါေတာ့တယ္။ စစ္ဗုိလ္ေတြ အမ်ားႀကီးမွာ ရိကၡာရွိၾကပါတယ္၊ လက္နက္ရွိၾကပါတယ္။ သန္မာတဲ့ စစ္သားေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ နပိုလီယံလို ဘယ္ကိစၥမဆုိ ေအာင္ျမင္ရမယ္ဆုိတဲ့ ေအာင္စိတ္ အရွိန္ကေတာ့ စစ္ဗုိလ္တိုင္းမွာ ရွိၾကမယ္ မထင္ပါဘူး။

ေနာက္တခု ေခါင္းေဆာင္မႈေပးႏိုင္တဲ့ ဥပမာ တင္ျပပါဦးမယ္။ (Nile) ျမစ္၀ွမ္းအနီးမွာ အဂၤလိပ္စစ္တပ္နဲ႔ ျပင္သစ္စစ္တပ္တို႔ တုိက္ခိုက္ရန္ ျပင္ဆင္ေနၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ (Captain Berry) နဲ႔ ေရတပ္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး (Nelson) တုိ႔ အစည္းအေ၀းတစ္ရပ္ က်င္းပၾကတယ္။ အဲဒီအစည္းအေ၀း က်င္းပၿပီး လူစုခဲြမယ္လို႔ ထၾကတဲ့အခါမွာ Captain Berry က အားပါးတရနဲ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ကြ်န္ေတာ္တို႔မ်ား တကယ္လို႔ ႏိုင္ခဲ့ရင္ ကမၻာက ဘယ္လုိမ်ား ေျပာၾကပါ့မလဲလို႔ ၀မ္းသာအားရနဲ႔ ေမးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Nelson က ဒီကိစၥမွာ ႏိုင္လိမ့္ရင္ဆုိတဲ့ ခြ်င္းခ်က္ ထားဖုိ႔ မလိုဘူး လို႔ ခ်က္ခ်င္း ျပန္ေျဖၾကားလိုက္တယ္။ ဆက္ၿပီး ထပ္ေျပာလိုက္တာကေတာ့ မနက္ျဖန္ဒီအခ်ိန္မွာ က်ဳပ္ဟာသူရဲေကာင္းဘဲြ႔ ကိုဘဲ ရမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ သူရဲေကာင္းႀကီးေတြကို ျမဳပ္ႏွံတဲ့ (Westminister Abbey) သခၤ်ိဳင္းကိုဘဲ ေရာက္မလားဆုိတာေတာ့ မေျပာႏိုင္ဘူးလို႔ ေျဖၾကားလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီစစ္ပြဲ စေတာ့မယ္ဆိုတာနဲ႔တၿပိဳင္နက္ (England expects every man to do his duty) ဆုိတဲ့ အလံေတြကို လႊင့္တင္လိုက္ေတာ့တာဘဲ။ ေနာက္ေရွ႔ဆက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လုိ ေအာင္ပြဲရသြားလဲ ဆုိတာကေတာ့ ရာဇ၀င္လုိက္စားသူေတြ သိက်တဲ့ အတုိင္းပါဘဲ။ Nelson ရဲ႔ အရွိန္အ၀ါဟာ သူ႔ရဲ႔ စစ္သားေတြရဲ႔ စစ္ဓာတ္ေတြအားလံုးကို ျပန္႔သြားေစၿပီး ေအာင္ပြဲခံလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အစည္းအေ၀းပြဲေတြမွာဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ လူစုလူေ၀းနဲ႔ လုပ္ကိုင္ရတာဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြဟာ မိမိတို႔ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ မ်က္ႏွာရိပ္၊ မ်က္ႏွာကဲ ကိုသာ ၾကည့္ေနၾကတာ ဓမၼတာပါဘဲ။ ေခါင္းေဆာင္အေပၚမွာ ခ်စ္ခင္ျခင္းက ရွိျပန္ေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ စိတ္အလိုက္ ေခါင္းေဆာင္စိတ္ပ်က္ရင္ ပ်က္မယ္၊ ေခါင္းေဆာင္ အားတက္ရင္ တက္မယ္ ဆုိတဲ့ ခံစားခ်က္ ဆက္သြယ္မႈေတြဟာ မေျပာဘဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ တေယာက္ အေနနဲ႔ လူအမ်ားကို ဆက္ဆံတဲ့အခါမွာ မိမိရဲ႔ ကိုယ္ေနကိုယ္ဟန္၊ မ်က္ႏွာေန၊ မ်က္ႏွာထား၊ အသံ စတာေတြကို အထူးသတိထားရန္ လုိပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြရဲ႔ က်င့္စဥ္ ေတြကို ေျပာျပပါဦးမယ္ -

၁။ ကိုယ္ကို တည္ၿငိမ္စြာ ထားႏိုင္ရန္ က်င့္ျခင္း။
၂။ စိတ္ကို မည္သည့္ စိတ္လႈပ္ရွားျခင္းမ်ိဳးမွ မ၀င္ေစဘဲ ရွင္းစြာ ထားႏိုင္ေအာင္ က်င့္ျခင္း။
၃။ မ်က္စိနဲ႔ တည္ၿငိမ္စြာ ၾကည့္ႏိုင္ေအာင္ က်င့္ျခင္း။
၄။ ေျပာသြားတဲ့အေၾကာင္းအရာ၊ စကားစပ္အလိုက္ အသံကို အဆင္ေျပေျပ အနိမ့္အျမင့္နဲ႔ အသံမွန္စြာ ေျပာႏိုင္ေအာင္ က်င့္ျခင္း။
၅။ မိမိလက္ဟန္ေျခဟန္ကို ေနရာ၊ စကားစပ္အလိုက္ သင့္ေလ်ာ္စြာ ျပဳလုပ္ရန္ က်င့္ျခင္း။
၆။ မ်က္ႏွာေန၊ မ်က္ႏွာထားႏွင့္ မ်က္စိၾကည့္ပံုကို တည္ၾကည္ခန္႔ညားေစရန္ က်င့္ျခင္း တုိ႔ဘဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

အားလံုးေခါင္းေဆာင္ေကာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစ။တုိးတက္မႈကို လုိခ်င္ရင္ ေခါင္းေဆာင္မႈ ပံုစံကို တသမတ္တည္း ထားလုိ႔ မရပါဘူး။ အစဥ္အလာ ေခါင္းေဆာင္မႈပံုစံ ဟာ ေခတ္နဲ႔ မေလ်ာ္ညီေတာ့တာ ေတ႔ြရပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ ပံုစံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလြဲမႈ (Flexibility) နဲ႔ ကိုယ့္ကုိကိုယ္ ထိန္းသိမ္း ဦးေဆာင္ႏုိင္မႈ (Self-monitoring) ႏွစ္မ်ိဳးအေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ Self-monitoring လုပ္တယ္ဆုိတဲ့ ေနရာမွာ ထိန္းသိမ္းတာ တခုတည္းကို မျမင္ေစခ်င္ပါ။ ဘယ္ေလာက္အထိ ေလ့လာႏုိင္တယ္ (Learn)၊ ဘယ္ေလာက္အထိ (Adapt) လုပ္ႏုိင္တယ္၊ အနာဂါတ္အျမင္ (Vision) ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ ဆိုတာေတြ အမ်ားႀကီး ပါ၀င္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လို႔ အရက္မေသာက္ဘူး၊ ပုတီးဘဲ စိပ္တယ္ဆုိတာေလာက္နဲ႔ လံုေလာက္တဲ့ အရည္အခ်င္းမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ တာ၀န္ခ်ိန္မွာ အရက္မေသာက္ဖုိ႔နဲ႔ အားလပ္ခ်ိန္မွာ အရက္ေသာက္ေနတုံုး အေရးေပၚ ကိစၥေပၚလာရင္ အခ်ိန္မေရြး ေျဖရွင္းႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံကို ၾကည့္ရင္ အိႏၵိယနဲ႔ ေရရွည္မွာ ၿပိဳင္ဘက္ျဖစ္လာႏုိင္တာာကို သိတဲ့အတြက္ Perspiration နည္းနဲ႔သြားရင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ေႏွးေကြးတာကို သိလို႔ အိႏၵိယရဲ ႔ Inspiration ပံုစံကို စၿပီး ကူးေျပာင္းေနပါတယ္။ ဒါဟာ ေခါင္းေဆာင္မႈရဲ ႔ အျမင္နဲ႔ ေျပာင္းလြယ္ျပင္လြယ္ ရွိမႈ၊ ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ ႔ ပကတိ အေျခအေနကို သိရွိမႈေတြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ ႔ စရိုက္လကၡဏာမွာ Quality of Decision ဆုိတဲ့ ဆံုးျဖတ္မႈ အရည္အေသြးကလည္း အေရးႀကီးတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ သိမ္ေမြ႔တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈ အရည္အခ်င္းဟာ ေတာ္ေတာ္ အေရးႀကီးပါတယ္။ စီးပြားေရးထက္ ႏုိင္ငံေရးမွာ ပုိၿပီး နက္နဲရႈပ္ေထြးတာေတြကို ေတ႔ြႏိုင္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ တခ်ိဳ႔ဟာ “ငါသိတယ္”၊ “ငါဘဲ တတ္တယ္” ဆုိတဲ့ Ego ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားတာ သတိထားမိပါတယ္။ ယေန႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ နအဖ စစ္အာဏာရွင္ေတြမွာေရာ၊ အတုိက္အခံ အဖြဲ႔အစည္း ေတြမွာပါ ရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တခ်ိဳ ႔ဟာ ဒီလို လူတန္းစားမ်ိဳးမွာ ပါ၀င္ေနတာကို ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ ႔ Control မ်ားရင္ ရလဒ္ေကာင္း နည္းပါးတတ္ၿပီး ၀န္ထမ္းေတြရဲ ႔ ပါ၀င္မႈမ်ားရင္ Less Leader Control ျဖစ္ရင္ ရလဒ္ေကာင္း မ်ားတတ္ပါတယ္။ စုေပါင္း ေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈဟာ ပုိမုိႀကီးမားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ ႔ ထိိန္းခ်ဳပ္မႈ၊ ပိတ္ပင္မႈ၊ တားဆီးမႈ မ်ားေနတာေၾကာင့္ ရလဒ္ေကာင္း မျဖစ္လာဘဲ တေန႔တျခား အဖက္ဖက္က နိမ့္က်ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ တေသြးတသံ တစ္မိန္႔ဆိုတာဟာ စစ္ေရးအရာမွာ ထိေရာက္ေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးကိစၥမွာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးနဲ႔ ေပါင္းစပ္ညႇိႏႈိင္းေရးဟာ အေရးပါတာကို ယေန႔ စစ္အာဏာရွင္ေတြက ပစ္ပယ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျပည္သူျပည္သားေတြရဲ ႔ အေတြးအေခၚ၊ အေျမာ္အျမင္၊ ဥာဏ္ပညာ အရည္အခ်င္းေတြဟာ စစ္ဖိနပ္ေအာက္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္ေနရပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ဟာ Stabilizer ဘဲ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ မူ၀ါဒ ေပၚလစီကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ကိုင္တြယ္သင့္တဲ့အျပင္ လုပ္နည္းမွာ ပါ၀င္ မစြက္ဖက္သင့္ပါ။ ေနရာတကာ ပါေနရင္ ေအာက္ေျခက မလုပ္တတ္ေတာ့တာမ်ိဳး ျဖစ္တဲ့အျပင္ Idea ေကာင္းေတြလည္း ထြက္မလာ ႏိုင္ေတာ့ဘဲ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ေတြ က်ဆံုးရတာ ဓမၼတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေပးမွသာ Brain Storming လုပ္ေပးရာ က်ၿပီး အေတြးအေခၚ အသစ္နဲ႔ ရလဒ္ေကာင္းေတြ ရရွိကာ ႏုိင္ငံတုိးတက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေအာက္ေဖာ္ျပထားတဲ့ ေယဘုယ် ေမးခြန္း(၂၀) ဟာ သာမန္ေခါင္းေဆာင္ငယ္ေတြအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျဖၾကည့္ပါ။ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖုိ႔ အသင့္ ျဖစ္ မျဖစ္ သံုးသပ္လို႔ ရပါတယ္။ ေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖမည့္သူက ေအာက္ပါအတုိင္း အမွတ္မ်ားကို ေပးသြားရန္ ျဖစ္ပါတယ္။

လံုး၀ သေဘာမတူ (၁ မွတ္)
သေဘာမတူ (၂ မွတ္)
ၾကားေန (၃ မွတ္)
သေဘာတူ (၄ မွတ္)
လံုး၀ သေဘာတူ (၅ မွတ္)



It is enjoyable having people count on me for ideas and suggestions.
It would be accurate to say that I have inspired other people.
It is a good practice to ask people provocative questions about their work.
It is easy for me to compliment others.
I like to cheer people up even when my own spirits are down.
What my team accomplishes is more important than my personal glory.
Many people imitate my ideas.
Building team spirit is important to me.
I would enjoy coaching other members of the team.
It is important to me to recognize others for their accomplishments.
I would enjoy entertaining visitors to my firm even if it interfered with my completing a report.
It would be fun for me to represent my team at gatherings outside our department.
The problems of my teammates are my problems too.
Resolving conflict is an activity I enjoy.
I would cooperate with another unit in the organization even if I disagreed with the position taken by its members.
I am an idea generator on the job.
It is fun for me to bargain whenever I have the opportunity.
Team members listen to me when I speak.
People have asked me to assume the leadership of an activity several times in my life.
I have always been a convincing person.


Total Score:
90…100 - ဦးေဆာင္မႈ ေပးရန္ အဆင္သင့္ျဖစ္
60…89 - အလယ္အလတ္
40…59 - အခက္အခဲမ်ား ရွိေသး
39…Less - အသင့္ မျဖစ္ေသး

အထက္ပါ ေမးခြန္းေတြကို ေလ့လာရင္ ေခါင္းေဆာင္မႈ ဆိုတာ အမ်ားနဲ႔ ဆုိင္တယ္၊ ကိုယ့္ရဲ ႔ အေတြးအေခၚ အယူအဆ၊ ပုဂၢိလက အရည္အခ်င္းေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္၊ အေတြးအေခၚ ဘယ္ေလာက္ အခ်ိန္နဲ႔ ထပ္တူက်တယ္ ဆုိတာေတြကို ေတ႔ြရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း တစ္ေယာက္ရဲ ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈ သက္ေရာက္အားဟာ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခု၊ ႏုိင္ငံတစ္ခုရဲ ႔ အနာဂါတ္ကို တမုဟုတ္ျခင္း ေျပာင္းလဲ ႏုိင္စြမ္း ရွိပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဗုိလ္သန္းေရႊရဲ ႔ Background ျဖစ္တဲ့ ကိုေတဇရဲ ႔ ေလေၾကာင္းလိုင္းကေတာ့ တမုဟုတ္ျခင္း အရံႈးေပၚၿပီး Air Bagan ဆုိတာ ေခါင္းေဆာင္မႈမွာ ယံုၾကည္မႈ သိကၡာ မရွိတာမုိ႔ ၾကားရသူေတြ ႏွာေခါင္း ရႈံ ႔တဲ့ ေလေၾကာင္းလိုင္း ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ေနာက္တခု ထင္ရွားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္တာကေတာ့ ကိုးရီးယား ႏုိင္ငံက Kim Jung - Tae ျဖစ္ပါတယ္။ Kim ဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လက္ခံက်င့္သံုးလာတဲ့ ဘဏ္ေတြရဲ ႔ အျမင္နဲ႔ က်င့္ထံုးကုိ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ ေျပာင္းျပန္ လွန္လိုက္ပါတယ္။ သူဟာ ကိုးရီးယားရဲ ႔ အထင္ကရ Korea's Kookmin Bank ရဲ ႔ CEO ျဖစ္ပါတယ္။ အစုိးရရဲ ႔ ဖိအားေပးမႈေတြကို တြန္းလွန္ရင္း ဘဏ္ရဲ ႔ အေျခခံမူ ျဖစ္တဲ့ ရွယ္ယာရွင္ေတြရဲ ႔ အက်ိဳးကို ေရွးရႈကာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္လုိက္တာေၾကာင့္ အံ့မခန္းတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရး၊ ကိုးရီးယားရဲ ႔ ဘ႑ာေရး စနစ္၊ ျမင္သာ ထင္သာမႈ၊ စီးပြားေရးစံေတြကို အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ ျပဳျပင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ Kim ရဲ ႔ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ H & CB (Housing & Commericial Bank) လည္း အႀကီးအက်ယ္ ေအာင္ျမင္ လာခဲ့ျပန္ပါတယ္။ Kim ရဲ ႔ ဦးေဆာင္မႈနဲ ႔ H & CB ကို Kookmin Bank နဲ႔ ပူးေပါင္းေပးလိုက္ႏုိင္ၿပီး အာရွရဲ ႔ ဒုတိယ အႀကီးဆံုး ဘဏ္ ႀကီး ျဖစ္ေစခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ မွာေတာ့ ညံ့ဖ်င္းတဲ့ ဘဏ္စနစ္ေတြနဲ႔ ဖ်က္သိမ္းခံလိုက္ရတဲ့ ဘဏ္ေတြရဲ ႔ ျဖစ္စဥ္ေတြေၾကာင့္ ျပည္သူလူထု နစ္နာ ဆံုးရႈံးမႈေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့ရၿပီး ယံုၾကည္ကုိးစားမႈလည္း ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ရပါတယ္။ ပုဂၢလိက ဘဏ္ေတြ ၿပိဳကဲြကုန္လို႔ တုိင္းျပည္စီးပြားေရး ကေမာက္ကမ ျဖစ္ကာ ျပည္သူလူထု စား၀တ္ေနေရး က်ပ္တည္းခဲ့ရပါတယ္။




Kim Jung - Tae


ေခါင္းေဆာင္မႈ မွန္ကန္ရင္ အႀကီးအက်ယ္ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ေၾကာင္း ကမၻာတ၀ွမ္းက တုိးတက္ေနတဲ့ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရးေတြကို ေလ့လာ ေတြ႔ရွိႏုိင္ပါတယ္။ အေျခအေန ဆုိးေတြကို ဆင္ေျခေတြ မပါဘဲ အေျခအေန ေကာင္းအျဖစ္ ဖန္တီးပစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ျပသလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဘာကို ေတြ႔ရမလဲ ဆုိရင္ အထက္မွာ တင္ျပၿပီးခဲ့တဲ့ အတုိင္း ေျပာခြင့္ဆုိခြင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို Kim က ရရွိခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ အႀကံဥာဏ္ကို တင္ျပခြင့္ရွိခဲ့ၿပီး အေပၚထပ္ အေဆာက္အအံုကလည္း အျမင္ရွိတဲ့အခါ လုပ္ငန္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့ကာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

သမာရုိးက် အေတြးအေခၚ ေတြကေန ပညာအေျခခံတဲ့ လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းေခတ္ထဲကို ခ်င္းနင္း ၀င္ေရာက္လာၿပီ ျဖစ္လို႔ ေခါင္းေဆာင္မႈ တစ္ခုရဲ ႔ အနာဂါတ္ အျမင္၊ အေတြးအေခၚေတြဟာ သမာရိုးက် ထဲက ေဖာက္ထြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သမာရုိးက် ေခါင္းေဆာင္မႈ အေနနဲ႔ ထူးျခားမႈကို မလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေတာ့ေၾကာင္း တင္ျပခ်င္ပါတယ္။ ပညာအေျခခံဟာ အတားအဆီး မွန္သမွ်ကို အုိင္တီ အကူအညီနဲ႔ ဖယ္ရွားထားႏိုင္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ သမာရုိးက် ေခါင္းေဆာင္မႈကို အစားထုိးဖုိ႔ ကုမၸဏီ အဖြဲ႔အစည္းကေန ႏုိင္ငံေတာ္ေတြအထိ လုိအပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဆီမွာ မိရုိးဖလာ အေတြးအေခၚ၊ သမာရိုးက် ေခါင္းေဆာင္မႈေတြက ရုန္းမထြက္ ႏုိင္ၾကေသးတာကို ေတြ႔ေနရပါတယ္။ အေဖက ကုမၸဏီ ေထာင္လို႔ သား ျဖစ္သူကုိ MD ခန္႔တယ္။ စစ္တပ္ထိပ္ပိုင္း အရာရွိႀကီးေတြရဲ ႔ သားသမီးေတြ ပညာအရည္အခ်င္း မျပည့္စံုလည္း စစ္ေဆးတကၠသိုလ္ကို ေရာက္တယ္။ စြမ္းရည္ ရွိတာ၊ မရွိတာဟာ အေၾကာင္းရင္းခံ မဟုတ္ဘဲ တကယ္ထူးခြ်န္တဲ့ လူေတြ အတြက္ ေနရာမရိွတာဟာ အနာဂါတ္ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ ႔ အဖက္ဖက္က နိမ့္ပါးက်ဆင္းေနရျခင္းရဲ ႔ အေၾကာင္းရင္းခံ ျဖစ္ပါတယ္။ သမာရိုးက် ေခါင္းေဆာင္မႈ ကို စြမ္းရည္ရွိတဲ့ “အထူး ေခါင္းေဆာင္မႈ” နဲ႔ အစားထုိးေနတဲ့ အခုလို တုိးတက္တဲ့ ေခတ္ႀကီးမွာ အနာဂါတ္ အလားအလာကို ျမင္ဖုိ႔ ၾကည့္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ တခ်ိဳ ႔ေနရာေတြမွာ ယံုၾကည္ရမႈကို ေရွ ႔တန္းတင္လုိ႔ တုိးတက္မႈနဲ႔ အလဲအလွယ္ လုပ္ရတာကုိ ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တုိးတက္မႈကို တကယ္လိုခ်င္ရင္ေတာ့ သမာရုိးက် ေခါင္းေဆာင္မႈကို စြန္႔ခြာ ဖယ္ရွားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းဆုိရရင္ လူေတာ္လူေကာင္းဘဲ ျဖစ္သင့္ၿပီး လူေကာင္းလူေတာ္ ဆုိတာ လံုး၀ မျဖစ္သင့္ပါ။

Idea အေၾကာင္း၊ Competitiveness အေၾကာင္း ေရွ ႔တန္းတင္ေနတဲ့ ကာလမွာ သမာရိုးက် ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ မန္ေနဂ်ာ ငယ္မ်ား အေနနဲ႔ေတာင္ အတုမယူ သင့္ေတာ့တဲ့ သင္ခန္းစာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခတ္သစ္ ေခါင္းေဆာင္မႈ မွာ အေျခခံ ပင္ကိုယ္အားျဖင့္ ေက်နပ္မႈ (Intrinsic Satisfaction)၊ (Computer Technology)၊ (Professional Norm) စတာေတြ ပါ၀င္ရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္ခင္ဗ်ား။

ထိေရာက္စြမ္းရည္ရွိ ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ Effective Leadership ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈေတာ့ ေခါင္းေဆာင္မႈပါပဲ။ မတူတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈေတြကို သတိထားမိမွာပါ။ သမာရုိးက် ေခါင္းေဆာင္မႈ၊ အစဥ္အလာကို ဖက္တြယ္ထားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ၊ ထိေရာက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ Effective Leadership ဆုိၿပီး ကြဲျပားလာပါတယ္။ ထိေရာက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ အတြက္ လုိအပ္ခ်က္ေတြဟာ ေအာက္ပါအတုိင္း ျဖစ္ပါတယ္။




Objectivity Vs Perception

Acceptance Vs Rejection
Individual Vs Group Performance

Productivity Vs Satisfaction

Level of Analysis

စြမ္းရည္ရွိ ေခါင္းေဆာင္မႈမွာ ရည္ရြယ္ခ်က္ထက္ အျမင္ကိုပိုၿပီး တန္ဖိုးထားပါတယ္။ အရာရာကို လက္ခံမႈထက္ ျငင္းပယ္မႈ၊ ေစာဒကတက္မႈကို ပိုၿပီး ႀကိဳဆုိပါတယ္။ တစ္ဦးခ်င္း ေဆာင္ရြက္မႈထက္ Group Performance ဆုိတဲ့ လူစုရဲ ႔ စြမ္းအားကို ပုိၿပီး ေရွးရႈပါတယ္။ ထုတ္လုပ္မႈထက္ ေက်နပ္ႏွစ္သိမ့္မႈကို ဦးစားေပးပါတယ္။ ဘာကို ေျပာခ်င္သလဲဆုိေတာ့ ဥပမာ- တစ္ႏွစ္ အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္ထုတ္သင့္တယ္ဆုိတာထက္ အရည္အေသြး ဘယ္လုိပိုေကာင္းလာသလဲဆိုတဲ့ဘက္ကို ေရွးရႈတာပါ။ ကုမၸဏီခြဲ ဘယ္ႏွစ္ခုရွိတာထက္ အက်ိဳးအျမတ္ ဘယ္ေလာက္ ပိုရသလဲဆုိတာမ်ိဳးကို ေျပာခ်င္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Level Of Analysis ကေတာ့ ေတာ္ရိေလ်ာ္ရိ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ေလ့လာမႈမ်ိဳးထက္ ထဲထဲ၀င္၀င္၊ ပကတိအေျခအေန၊ အနာဂါတ္ အျမင္ကို ထည့္သြင္းေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ိဳးကို ေျပာခ်င္တာပါ။

ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာ သာမန္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ရွိသလို သာမန္လြန္ ေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။ Effective Leader ေတြက သမားရိုးက် မဟုတ္တဲ့ သာလြန္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ ႔ ဦးေဆာင္မႈကလည္း မိရုိးဖလာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ မဟုတ္ပါ။ ရလဒ္ေကာင္း၊ နည္းလမ္းေကာင္း ဖန္တီးေပးႏိုင္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ရလဒ္ေကာင္း မရခဲ့ရင္ Effective Leader အမည္တပ္ဖို႔ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ပါတယ္။ Leader နဲ႔ Effective Leader ကို ေယဘုယ် သေဘာအားျဖင့္ ရလဒ္/ အလားအလာေတြနဲ႔ ခြဲျခားေပးပါတယ္ယေန႔ ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံဟာ ႏိုင္ငံသားေတြအတြက္ ျပည့္စံုမႈ၊ လံုၿခံဳမႈ၊ တုိးတက္မႈကို ေပးေနတာ ေတြ႔ျမင္ရပါတယ္။ တိုးတက္တဲ့ ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ယံုၾကည္မႈ သိကၡာကို တန္ဖုိးထားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြ ရွိေနတာကိုလည္း ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံ Challenge Bank က Brain Carroll ဟာ ယံုၾကည္မႈ၊ သိကၡာဆုိတဲ့ Credibility နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေအာက္ပါအတိုင္း တဲ့တိုး စကားတစ္ခု ေျပာသြားဖူးပါတယ္။

"Without credibility, you can't lead"

ယံုၾကည္မႈ၊ သိကၡာရဲ ႔ အေရးပါမႈဟာ Leadership မွာ တင္မဟုတ္ပါဘူး၊ တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး ဆက္ဆံရာမွာလည္း အလြန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနၾကတာျဖစ္ၿပီး အထူးသျဖင့္ ဦးေဆာင္သူေတြမွာ အဓိက မရွိမျဖစ္ အရည္အခ်င္း ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ ႔ကဆို "Credibility is the foundation of leadership" လို႔ေတာင္ ေျပာၾကပါေသးတယ္။ ဒီေနရာမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ ႔ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ယံုၾကည္မႈ တစ္ခု အတြက္ သ႔ူရဲ ့အသက္ ဘ၀တစ္ခုလံုးကို သိကၡာရွိရွိ ေပးဆပ္ျပီး ျဖစ္တာေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ ေကာင္းစစ္စစ္ အမွန္ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။


ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ ဆစ္ဒနီၿမိဳ ႔ကို ေ၀ဟင္မွ ေတြ႔ရပံု


Credibility ဆုိတဲ့ ယံုၾကည္မႈ၊ သိကၡာကို ဘာနဲ႔ တုိင္းတာမလဲ ဆုိတာ အမူအက်င့္၊ လုပ္ရပ္ေတြ အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။




Leader practice what they preach.
They walk the talk

ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ေအာက္ေဖၚျပပါ ဇယားေလးကိုလည္း စာဖတ္သူေတြ ဗဟုသုတရရွိေစဖို႔ ကြ်န္ေတာ္ ကိုဖုိးတရုတ္က ဆက္လက္ တင္ျပခ်င္ပါေသးတယ္။







Their actions are consistent with their words.
They put their money where their mouth is.
They follow through on their promises.
They do what they say they will do.

အားလံုးကို ၾကည့္ရင္ Leadership ဟာ တရားမွ်တမႈနဲ႔ အမ်ားအတြက္ အေျခခံၿပီး သူတုိ႔ ေျပာသလုိ လုပ္ႏုိင္မႈ အေပၚ စဥ္းစားဆံုးျဖတ္သြားတာ ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ ႔ Personal Characteristics ကို ေအာက္ပါအတုိင္း ေယဘုယ် သတ္မွတ္လာေၾကာင္း ေတြ႔ရပါတယ္။


Personality (ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး)
Knowledge (ပညာ)
Skills and Abilities (ကြ်မ္းက်င္မႈ/ စြမ္းရည္)

Experiences (အေတြ႔အႀကံဳ)
Learning (ေလ့လာသင္ယူမႈ)

Prejudice and Bias (ထင္ျမင္မႈ/ ဘက္လုိက္မႈ)

ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္စြမ္းရည္ဟာ တစ္ဦးခ်င္းရဲ ႔ ထိေရာက္စြမ္းအားနဲ႔ ဆက္သြယ္ေနပါတယ္။ အရင္က ဘာေတြ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့တယ္၊ အေတြ႔အႀကံဳ လႊမ္းမိုးမႈ၊ လ်င္ျမန္မႈေတြနဲ႔ တိက်မႈေတြ အေပၚ အေျခခံၿပီး အေျခအေနတစ္ရပ္ကို အမွန္ကန္ဆံုး သံုးသပ္ႏုိင္မႈေတြဟာ အရည္အခ်င္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွားထဲက အမွန္ကို ရွာေဖြႏုိင္မႈလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။

Path-goal ခ်ဥ္းကပ္မႈက ေလးမ်ိဳးေသာ အမူအက်င့္ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာ ပါေသးတယ္။


Supportive Leadership
Directive Leadership
Participative Leadership
Achievement-oriented Leadership

ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ တကယ္ေတာ့ ဘက္စံုေတာ္သူ အလြန္ရွားပါတယ္။ သန္ရာသန္ရာ၊ စြမ္းရာ စြမ္းရာ ရွိတတ္ၾကပါတယ္။ Supportive Leadership က ေနာက္လိုက္ေတြကို ျဖည့္ဆည္း၊ ပံ့ပိုးေပးၿပီး Directive Leadership က မူ၀ါဒေပး၊ လမ္းေၾကာင္းအမွန္ေပၚတင္ေပးတဲ့ေနရာမွာ အေလးသာပါတယ္။ Participative Leadership က အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအားပိုေကာင္းၿပီး Achievement-oriented Leadership က ေဆာင္ရြက္မႈ ရလဒ္ အေျခခံ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ဆီမွာ အေၾကာင္း တစ္စံုတစ္ရာကို အေသးစိတ္ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာလြန္းတာ ေတြ႔ႏုိင္မွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးမွာ အထက္ပါ အရည္အခ်င္းေတြ အားလံုး ပါရမွာ ျဖစ္ေပမဲ့ အားသန္ရာကို ထပ္ခြဲျခမ္းျပလိုက္တဲ့ သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ Directive မရွိရင္ ဘာမွ လုပ္မရပါဘူး။ “တက္” မပါတဲ့ သေဘာၤ သြားခ်င္ရာသြား ျဖစ္သြားပါ့မယ္။“ေခါင္းေဆာင္မႈဆုိတာ တန္ဖိုးေတြကို လက္ေတြ႔ ေဆာင္ရြက္မႈ အျဖစ္ ေျပာင္းပစ္တာ (Transform values into action)၊ အနာဂတ္ အျမင္ေတြကို လက္ေတြ႔ အစစ္အမွန္ ျဖစ္ေစတာ (Visions into realities)၊ အခက္အခဲေတြကို မြမ္းမံျပင္ဆင္လိုက္တာ (Obstacles into innovations)၊ ကြဲျပားျခားနား၊ ျပန္႔က်ဲေနတာေတြကို တစ္စုတစ္စည္း ခိုင္မာေစတာ (Separateness into solidarity) ၊ ၿပီးေတာ့ စြန္႔စားမႈေတြကို ဆုလာဘ္အျဖစ္ ဖန္တီးယူတာ (Risks into rewards) ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားအတြက္ စိန္ေခၚမႈပါတဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြကို ျမင္သာထင္သာတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ အျဖစ္ရေစဖုိ႔၊ အေျခအေန အာ၀ါသတစ္ခု ဖန္တီးေပးမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။”

ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈမွာ အခ်ိန္ဟာ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္း ႀကီးႀကီးကို ဦးေဆာင္သူ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဦးေဆာင္ေနသူေတြဟာ အခ်ိန္ မေလာက္မင ျဖစ္တတ္လို႔ အခ်ိန္ကို အက်ိဳးရွိေအာင္ အသံုးခ်ႏိုင္ဖုိ႔ အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္ကို အက်ိဳးရွိေအာင္ သံုးရမဲ့ အခ်က္ (၂၀) ခ်က္ကို ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။



ေရြးခ်ယ္ၿပီး ဖတ္ရႈပါ။
လုပ္ရန္ လုပ္ငန္းကို အစီအစဥ္ျဖင့္ ျပဳစုပါ။
လုပ္ငန္းေတြ အစီအစဥ္ တက် ထားရွိပါ။
ဦးစားေပး အစီအစဥ္အရ လုပ္ကိုင္ပါ။
အေရးမႀကီးတဲ့ ကိစၥမ်ားကို တၿပိဳင္နက္ လုပ္ပါ။
စီမံကိန္းႀကီးမ်ားကိုေတာ့ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာပါ။
အေရးႀကီး လုပ္ငန္း၏ (၂၀) ရာခိုင္ႏႈန္းကို ဆံုးျဖတ္တတ္ပါ။
အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္ကို အေရးႀကီး ကိစၥအတြက္ လ်ာထားပါ။
မိမိကုိ တျခားသူမ်ား ေတြ႔ဆံုမႈ ကန္႔သတ္ထားပါ။
(၁၀) မိနစ္ လုပ္ရမဲ့ လုပ္ငန္း (၅) ခုကို ျပဳစုပါ။
အလုပ္ကို မေရြ ႔ဆုိင္းပါနဲ႔။
အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီ ေဆာင္ရြက္ပါ။
လုပ္ငန္းေတြ ၿပီးရမဲ့ သတ္မွတ္ခ်ိန္ ထားပါ။
ေစာင့္ဆုိင္းရတဲ့ ကာလမွာ တစံုတခုကို တန္ဖိုးရွိေအာင္ လုပ္လိုက္ပါ။
သတ္မွတ္ခ်ိန္မွာ ရႈပ္ေထြးတဲ့ အလုပ္ကို ၿပီးေအာင္ လုပ္ပါ။
အေခ်အတင္ ျဖစ္တဲ့ အလုပ္မ်ိဳးကို တေန႔တခု ၿပီးေအာင္ လုပ္ပါ။
ကိုယ္ပုိင္ အခ်ိန္အတြက္ အခ်ိန္ဇယား ေရးဆြဲထားပါ။
ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ရမႈေတြအတြက္ မပူပန္ပါနဲ႔။
ေရရွည္ ရည္မွန္းခ်က္ကို ေရးထားပါ။
အခ်ိန္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ နည္းလမ္းေကာင္းအတြက္ အၿမဲတမ္း အသင့္ရွိပါ။

အထက္ပါ အခ်က္ (၂၀) ဟာ အေျခခံ ျဖစ္ၿပီး သုေတသန ျပဳထားမႈေတြက ထြက္လာတဲ့ စည္းကမ္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ လူတုိင္း လုိက္နာ က်င့္သံုး တတ္ပါေစ။ အနာဂါတ္လူငယ္မ်ား ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ႏုိင္ၾကပါေစ။