ဂ်ဴးလိယက္ဆီဇာ

ဂ်ဴးလိယက္ဆီဇာ
From Myanmar Online Encyclopedia
Jump to: အညႊန္း​, ရွာေဖြရန္​

ဂ်ဴးလိယက္ဆီဇာ(ဘီစီ၁၀၀-၄၄)
ဂ်ဴးလိယက္ဆီဇာ(Julius Caesar)(ဘီစီ၁၀၀-၄၄)သည္ေရာမေခတ္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္အာဏာရွင္ျဖစ္သည္။သမိုင္းတြင္ အလြန္ေတာ္သည့္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္၊ႏိုင္ငံေရးသမား ၊မိန္႔ခြန္းေျပာသူ၊စာေရးဆရာ အစရွိသျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကသည္။ အျခားမေကာင္းသည့္ဖက္တြင္လည္း ကာမက်ဴးလြန္းသူ(အီဂ်စ္ဘုရင္မ ကလီယိုပက္ထရာ ႏွင့္အခ်စ္ဇာတ္လမ္းမွာ ေက်ာ္ၾကားသည္။)၊ရက္စက္သူ၊အာဏာမက္သူ အျဖစ္လည္း ကဲ့ရဲ႕ျခင္းခံရသည္။

ဂ်ဴးလိယက္ဆီဇာကို ဘီစီ၁၀၀ ကဖြားျမင္သည္ဟုသာ ခန္႔မွန္းၾကသည္။ ေရာမသူေကာင္းမ်ိဳးမွဆင္းသက္ေပါက္ဖြားလာျပီး ငယ္စဥ္ကပင္ ပညာေကာင္းစြာ သင္ၾကားခြင့္ရခဲ့ကာ အရြယ္ေရာက္လွ်င္ ႏိုင္ငံေရးေလာကသို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ သူမေမြးဖြားခင္ ရာစုႏွစ္တစ္ခုမွ်အတြင္း ေရာမသည္ ကာေသ့ခ်္တို႔ကို ဒုတိယပူနစ္စစ္ တိုက္ပြဲတြင္အႏိုင္ရသျဖင့္ အင္ပါယာၾကီးတစ္ခုကို တည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ျဖင့္ ေရာမသည္ အလြန္ၾကြယ္၀လာသည္ မွန္ေသာ္လည္း စစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ လူမႈေရးႏွင့္ စီးပြားေရးတို႔တြင္ အၾကီးအက်ယ္ပ်က္စီးခဲ့ရသည္။

ထို႔ျပင္ မူလကတည္းက သမၼတစနစ္က်င့္သံုးေနသည့္ ေရာမ၏ဆီးနိတ္(လႊတ္ေတာ္)မွာ ျမိဳ႕ငယ္ေလးမွ သာမန္ျပည္သူမ်ားျဖင့္ဖြဲ႕စည္းထားသည့္အတြက္ အင္ပါယာၾကီးတစ္ခုကို ႏိုင္ႏွင္းေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္စီမံႏိုင္ျခင္းမရွိသျဖင့္ ေျမထဲပင္လယ္ေဒသရွိအင္ပါယာတစ္၀ွမ္း လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈမ်ား၏ ဒဏ္ႏွင့္ စစ္ဘက္မွထင္သလိုျပဳမူျခင္း၊ ဆိုးသြမ္းလုယက္ျခင္းတို႔ ကိုခံစားေနရသည္။စစ္ဘက္ ႏွင့္ အရပ္ဘက္မွ ၾသဇာရွိသူမ်ားအခ်င္းခ်င္း အာဏာလုပြဲြမ်ား ဆက္တိုက္ဆိုသလို ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ျပီး ဘီစီ၈၇ တြင္ မရိုင္းယက္စ္၏တပ္မ်ားကလည္းေကာင္း၊ ဘီစီ၈၂တြင္ ဆာလာ၏ တပ္မ်ားကလည္းေကာင္း ေရာမျမိဳ႕ေတာ္သို႔၀င္ေရာက္လာၾကျပီး အသီးသီး စိတ္ထင္တိုင္းလုယက္ဖ်က္စီးၾကသည့္ အတြက္ ျပည္သူတို႔ကမ်ားစြာ ထိပ္လန္႔တုန္လႈပ္ၾကရရွာသည္။သို႔ေသာ္ သမၼတစနစ္၏ အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္ဟု မထင္ပဲ ယခင္ကအတိုင္း အလြန္ေကာင္းသည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ဟုသာ ထင္ျမင္ေနၾကျပီး ဆက္လက္က်င့္သံုးရန္ ဆႏၵရွိေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ အေျခအေနအရ ထိုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မွာ ဆက္လက္က်င့္သံုးရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့မွန္း ဂ်ဴးလိယက္ဆီဇာ အပါအ၀င္ အေျမာ္အျမင္ရွိသူ၊ အေရးပါသည့္ ႏိုင္ငံေရးသမားတို႔က နားလည္သေဘာေပါက္ၾကသည္။

ဘီစီ ၅၈၊ အသက္ ၄၂ႏွစ္အရြယ္တြင္ ေရာမ၏ လက္ေအာက္ခံနယ္သံုးခုျဖစ္သည့္ စစ္ဆယ္ပိုင္ေဂါလ္(ယေန႔ အီတလီေျမာက္ပိုင္း)၊အီလီရိကမ္ မွ ပင္လယ္နက္အထိက်ယ္၀န္းသည့္ ေဒသ ႏွင့္ နာဗြန္ႏို႔စ္ေဂါလ္ တို႔တြင္ ဘုရင္ခံအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရသည္။သို႔ျဖင့္ သူ႔လက္ေအာက္တြင္ တပ္မၾကီး ၄ခု၊စစ္သည္အင္အား ႏွစ္သိန္း နီးပါးမွ်ရွိေနကာ ၾသဇာၾကီးသည့္ အျဖစ္ကိုရျပီဟု ဆိုႏိုင္သည္။ဘီစီ၅၁-မွ ၅၈အတြင္း ထိုတပ္မ်ားကို ဦးေဆာင္ကာ ဥေရာပတ၀ွမ္းရွိေဂါလ္ အႏြယ္၀င္မ်ားကိုတိုက္ခိုက္ျပီး နယ္ပယ္မ်ားကိုသိမ္းယူသည္။အၾကမ္းအားျဖင့္ သိမ္းပိုက္ရရွိသည့္နယ္ေျမမ်ားမွာ ယေန႔ ျပင္သစ္၊ဘယ္လ္ဂ်ီယံ၊ဆြစ္ဇာလန္၊ဂ်ာမနီ ႏွင့္ေဟာ္လန္ တို႔ျဖစ္သည္။သူသိမ္းပိုက္ရာေဒသမ်ားတြင္ ေရာမစာေပ၊ယဥ္ေက်းမႈ ႏွင့္ ဘာသာတရားတို႔ကို သြပ္သြင္းေပးသည္။ (ထို႔ေၾကာင့္ ယေန႔ ဥေရာပ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ား၊ အထူးအျဖင့္ ေဂါလ္မွတိုက္ရိုက္ဆင္းသက္သည့္ ျပင္သစ္တို႔သံုးစြဲေနသည့္ စာေပမွာ လက္တင္စာမွ ဆင္းသက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။) ျဗိတိန္ကြၽန္းေပၚသို႔ ႏွစ္ၾကိမ္တိုင္တိုင္ တက္ေရာက္တိုက္ခိုက္ေသာ္လည္း ကာလၾကာရွည္ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ျခင္းမရွိခဲ့ေပ။

ထိုသို႔ စစ္ပြဲအမ်ားအျပားကိုေအာင္ႏိုင္သျဖင့္ ဆီဇာသည္ ေရာမသားတို႔၏ သူရဲေကာင္းျဖစ္လာျပီး ႏိုင္ငံေရးအရပါ အလြန္လူၾကိဳက္မ်ားလာျပီျဖစ္ေတာ့သည္။တစ္ဖက္တြင္လည္း ျပိဳင္ဖက္ႏိုင္ငံေရးသမားတို႔ အတြက္ မ်က္စိစပါးေမြးစူးစရာလည္း ျဖစ္လာကာ ေနာက္ဆံုး ဆီဇာစစ္မႈထမ္းသက္ကုန္ျပီျဖစ္သည့္ ဘီစီ ၄၉တြင္ တပ္မ်ားကို ခ်န္ထားရစ္ခဲ့ျပီး ေရာမသို႔ သာမန္အရပ္သားျပည္သူအေနျဖင့္ ျပန္လာရန္ ဆင့္ေခၚျခင္းခံရသည္။ထို႔သို႔ အာဏာလက္လြတ္ျပန္လွ်င္ ဖိစီးႏွိပ္ကြပ္ခံရျခင္းမွ တစ္ပါးမရွိသည္ကိုသိသျဖင့္ ဆီဇာသည္ ဆီးနိတ္ကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္းအာခံကာေနသည္။၁၀-၁၁ ၊ဇန္န၀ါရီ ၊ဘီစီ ၄၉တြင္ မိမိတပ္မ်ားျဖင့္ အီတလီေျမာက္ပိုင္းရွိ ရူဗီကြန္ျမစ္အား ျဖတ္ေက်ာ္ကာ ေရာမသို႔ဦးတည္ခ်ီတက္လာေတာ့သည္။ သို႔ျဖင့္ ဂ်ဴးလိယက္ဆီဇာ၏ တပ္မ်ားႏွင့္ ဆီးနိတ္ကိုသစၥာခံသည့္ ျပည္တြင္းတပ္မ်ား ေလးႏွစ္ၾကာ အၾကီးအက်ယ္စစ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ရ ၊မတ္ ၊ဘီစီ ၄၅ စပိန္၊မြန္ဒါ တြင္တိုက္သည့္ ေနာက္ဆံုးစစ္ပြဲအျပီးတြင္ ဆီဇာသည္ေရာမသို႔ ေအာင္ႏိုင္သူအျဖစ္ ျပန္လာႏိုင္ျပီျဖစ္သည္။

ေရာမျပန္ေရာက္ျပီးေနာက္ ရာသက္ပန္အာဏာရွင္အျဖစ္တင္ေျမွာက္ျခင္းခံရသည္။ ဘုရင္အျဖစ္ နန္းတင္ၾကေသာ္လည္း လက္မခံခဲ့ေပ။အာဏာရျပီးခ်ိန္မွစကာ ႏိုင္ငံတ၀ွမ္း ျပဳျပင္ေရးမ်ားကို တက္တက္ၾကြၾကြပင္ေဆာင္ရြက္သည္။

စစ္ျပန္ရဲေဘာ္မ်ားကို ေနရာခ်ထားေပးသည္။
ေရာမျမိဳ႕ၾကီးတြင္ ဆင္းရဲသားမ်ား အတည္တက်ျဖစ္ေရးကို ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။
ယခင္က အနည္းငယ္မွ်သာ သတ္မွတ္ထားသည့္ ေရာမျမိဳ႕သား အေရအတြက္ကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ေစရန္ ျပင္ဆင္ေပးသည္။
အီတလီတ၀ွမ္းမွ ျမိဳ႕မ်ားရွိ စည္ပင္သာယာေရးအဖြဲ႔မ်ားကို တူညီသည့္ စနစ္မ်ားခ်ေပးျပီးေဆာင္ရြက္ေစသည္။
ေရာမဥပေဒကို စာျဖင့္ခ်ေရးျပီး စနစ္တက်ရွိေစရန္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ အာဏာလက္ကိုင္ရျပီး တစ္ႏွစ္ပင္မရွိေသးသည့္ ၁၅၊မတ္ ၊ ဘီစီ ၄၄ တြင္က်င္းပသည့္ ပြဲေတာ္ေန႔ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းတြင္ ဆန္႔က်င္လိုသူတို႔က လုပ္ၾကံသျဖင့္ ဆီဇာတစ္ေယာက္ ကြယ္လြန္ရသည္။သမၼတစနစ္ကို ျပန္လည္အသက္သြင္းလိုသူမ်ားက လုပ္ၾကံၾကသည္ဟု ဆိုပါသည္။သူေသလြန္ျပီးေနာက္ သူ႔ေမြးစားသားလည္းျဖစ္၊ ေျမးလည္းေတာ္စပ္သည့္ ၾသဂတ္စတက္ဆီဇာက စုစည္းတည္ေထာင္သျဖင့္ ေရာမအင္ပါယာၾကီးျဖစ္ေပၚလာသည္။