"အေတြးအေခၚတိဆိတ္သုဥ္းလားေက စကားလုံးတိရာ အဖတ္တင္က်န္လိုက္ေတ" ဆိုေရ ဥေရာပစကားပုံေခ်တခုပိုင္ အိုင္ဒီယာအက်ပ္အတည္းကိုအေျဖရွာဖို႔မစိုင္းစားပဲအိမ္ေခါင္မိုးေပါက္နိန္စြာကိုၾကမ္းလားဖါနိန္ကတ္ေတလူတိၾကားမွာအျမတ္ထြက္နိန္စြာကဗမာစစ္အုပ္စုလို႔ရာaေျပာကတ္ရဖို႔ထင္ယင့္။ရာသီေပၚႏိုင္ငံေရးလွိဳင္းထက္မွာတခုခုျဖစ္စြာနန္႔ပုရြက္စိတ္ေခ်တိတြင္း
ကထြက္ေတပိုင္ မိုးဦးက်ဖားျပဳတ္ေကတိ ဖဲသာမပီးရတိုင္းေအာ္ကတ္ေတပိုင္ ဖတ္လို႔မကုန္ႏိုင္ေရစတိတ္မန္႔တိ ၾကားလို ့မဆုံးႏိုင္ေရအသံတိ ရြီးလိုက္ကတ္ေတ သတင္းတိ လုပ္လိုက္ကတ္ေတ ဆႏၵျပပြဲတိ ထိုႏိုင္ငံေဒႏိုင္ငံက ေဂါင္းေဆာင္တိ ထိုအဖြဲ႔ေဒအဖြဲ႔က အတြင္းေရးမွဴး ဥကၠဌတိ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဒီပလိုေမစီစာအုပ္ၾကီးတိကို မ်ိဳခ်ထားကတ္ေတ သံတမန္ၾကီးတိ ကိုယ္စားလွယ္ ေတာ္တိ လားကတ္လာကတ္ ေျပာကတ္ဆိုကတ္ ျငင္းကတ္ခုန္ကတ္ ေတာင္းဆိုကတ္ကန္ ့ကြက္ကတ္ ေ၀ဖန္ကတ္ အျပစ္တင္ကတ္ အဆုံးသတ္နိဂုံးမွာ ဗမာစစ္ေဂါင္းေဆာင္သန္းေရႊဆင္ထားေရ ေထာင္ေခ်ာက္ၾကီးထဲမွာ လက္ကားရား ျခီကားရား ေျပာနိန္က်စကားတိနန္႔ ေခါက္ရုိးက်ိဳးနိန္ေရ တိုက္တြန္းသုံးသပ္မွဳတိကိုကိုင္ပနာ ေျဖသိမ့္ေက်နပ္ အဆုံး အျဖတ္ရလဒ္က အယင္အတိုင္းလားနိန္လီဖို႔စြာပါရာ။တြိဆုံေဆြးေႏြးေစ့စပ္ညွိႏွိဳင္းအေျဖရွာကတ္။သူမနာကိုယ္မနာ၀ါဒကိုက်င့္သုံးကတ္။ယေကအားလုံးစာရင္းအင္းသိမ္းလို႔အိမ္ျပန္ဖို႔ၾကည့္လိုက္ေတခါဗမာတိလက္ထဲမွာႏိုင္ငံေရးအာဏာက်န္ေရလူတိကကြ်န္ဘ၀နန္႔ကုန္းရီတိစုတ္လို႔။ေကာင္းကတ္သိမ့္ယင့္လား။တခ်က္ေခ်ေလာက္ၾကည့္ကတ္ပါဖိ္။ လြန္ခေရ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ကဆိုေက ေဒပိုင္အခ်ိန္တိစြာ ႏိုင္ငံေရးယစ္လို႔ အေကာင္းဆုံးအခ်ိန္။ ေတာင္မသိ ေျမာက္မသိပန္းတိုင္မဟိေကေလ့လားလို႔ေကာင္းခေရ။ေအာ္လို႔ျခီခေရ။ပဇ(ပါးစပ္)ကအျမွပ္ထြက္ေအာင္ဖယ္ဒရယ္နန္႔လြတ္လပ္ေရးကိုျငင္း၊တျပားေလ့မရေကေလ့တလုံးေလ့မတတ္ေကေလ့သြီးနထင္ေေရာက္ပနာႏိုင္ငံေရးဘိုးေတာ္ေယာင္ ေေယာင္ေတာ္လွန္ေရးဂုရုေယာင္ေယာင္ေအနိန္႔လားတိုက္ေကေအနိန္႔ရခိုင္ျပည္ကိုျပန္ရဖို႔စြာပိုင္စိတ္ကူးယိုင္အိမ္မက္ တိနန္႔ရူးခဖူးေရ။ ႏိုင္ငံေရးအယစ္ေျပလို႔ ႏိုးပါလတ္ေတခါ ေဂါင္းကိုက္ေတေ၀ဒနာက သံပုရာသီးေလ့ မကယ္ႏိုင္ ေလွာ္စာေသာက္ေကေလ့မေပ်ာက္။ ေနာက္ကုန္းကို တုတ္က်ခါမွ သိေရ။ ေအာ္ ငါရုိ ့ ရခိုင္သားတိမွာ လက္နန္ ့ ဖ၀ါး ရာ ဟိေရ။ ၀မဟိပဲ ၀ိလုပ္ဖို ့ ၾကိဳးစားဖူးခေရ အခ်ိန္တိ ႏွေျမာဖို႔ ေကာင္းလိုက္ေတပင္။ လြတ္ေတငါးအၾကီးသန္ လတ္။ အဂုေလ့ ကုန္လားခေရ အခ်ိန္တိစြာေဂၚဇီလာေလာက္ဟိဖို႔လို႔ထင္မိယင့္။ လူ႔ဘ၀စြာ တိုေရ လတ္။ ဇာေလာက္တိုေလလို႔ မိန္းေက အေျဖတိထြက္က်လာဖို႔မထင္။ တိုေရလို ့ရာ မွတ္ထားလိုက္ ကတ္ေမဖိ။ မျငင္းခ်င္ဗ်ာယ္။ ယေကေလ့ ေအခ်င့္နန္ ့ဆန္႔က်င္ဖက္ ရခိုင္ရုိ ့ ရကၡိတရုိ ႔ မဟာအာရိယန္ရုိ ့ ဗမာကြ်န္ ျဖစ္နိန္ကတ္ရေရ ဘ၀က ရွည္ေရလို ့ေျပာေကလြန္လားလီဖို ့လားခ်င့္္။ ဇာေလာက္ထိ ရွည္ဖို ့သိမ့္ေလး ဆိုစြာကို ရခိုင္ သားတိအားလုံးရာတိုင္းၾကည့္ကတ္လီပါဖိ။ မရွည္ခ်င္ေကေတာ့ခါ အားလုံးသူဆုံးျဖတ္ပနာ အဆုံးသတ္လီကတ္ပါဖိ။ ယေကေဒစာစုေခ် ေဂါင္းစိုဥ္မွာပါေရအတိုင္း ဗမာစစ္အုပ္စုပရိယာယ္ကို ျခီရာခံၾကည့္ရဖို႔ဆိုေက ေဒသူရုိ ့စစ္စနစ္ ကို ဇာ၀ါဒအေတြးအေခၚနန္႔ ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္မွာ အျခီခံပနာ တည္ေဆာက္ထားျပီးေက ေဒနိန္႔ကာလထိ ဇာျဖစ္လို႔ ျခီတလွမ္းေခ် မပ်က္ေအာင္လားႏိုင္ကတ္ေလဆုိစြာကိုအယင္ဆုံးဆန္းစစ္ၾကည့္ကတ္ရဖို႔ထင္ယင့္။ကမၻာသမိုင္းနန္႔ခ်ီပနာ ေျပာရဖို ့ဆိုေက ဒုတိယကမၻာစစ္မွာ လူဦးေရေပါင္း ၅၅ သန္း သီဆုံးလားခရျခင္း၏ အဓိက စစ္ရာဇ၀တ္ေကာင္တိနန္႔တရားခံတိျဖစ္ေတ ဟစ္တလာဦးေဆာင္ခေရဂ်ာမန္နာဇီ၀ါဒ၊မူဆိုလီနီဦးေဆာင္ခေရအီတလီဖက္ဆစ္နန္႔ဂ်ပန္ပေဒသရာဇ္တိဦးေဆာင္ခေရဂ်ပန္ဖက္ဆစ္၀၀ါဒတိအားလုံးစြာအမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္၀ါဒနန္႔ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္မွာသေႏၶတည္ပနာမြီးဖြါးလာကတ္ျခင္းပင္ျဖစ္ေတ။အဂုေခတ္နအဖဗမာပေဒသရာဇ္စစ္စနစ္လည္းဗမာအမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္၀ါဒနန္႔ႏိုင္ငံေရးခံယူခ်က္ျဖစ္ေတဗမာအမ်ိဳးသားႏိုင္ငံထူေထာင္ေရးနန္႔ ႏိုင္ငံေရး အာဏာကို ဗမာတိကရာထိန္းခ်ဴပ္ထားႏိုင္ေရး ဥခြံထဲက ေပါက္ဖြါးရွင္သန္လာျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ေဒပိုင္ အမ်ိဳးသားေရး အစြန္းေရာက္မွိဳင္းနန္႔အဆိပ္တိမိနိန္ေရ ဗမာစစ္အုပ္စုကို နာဇီဖက္ဆစ္၀ါဒအေတြးအေခၚတိ နိဂုံးခ်ဴပ္လားကတ္ေတပိုင္ မလုပ္ႏိုင္ေရ ကာလပတ္လုံး တျခားတခုခ်ဥ္းကပ္နည္းနန္႔ေလ့ ေဒနိန္႔ကာလျဖစ္နိန္ေရ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို အေျဖရွာ လို႔ ရႏိုင္လီ္ဖို႔ မဟုတ္ပါ။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ ဂ်ဴလုိင္လမွာ ပုံႏွိပ္ေဖာ္ျပခေရ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ပညာသွ်င္စာတမ္းတေစာင္မွာ ေဆာင္းပါးသွ်င္ ဂ်ိဳးဆဖ္ေဆလဗာစတိုင္း (Josef Silverstine) က ဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒေရ ၁၉၃၀ ကာလမွာ "ဒို႔ဗမာ အစည္းအရုံး" ကိုထူေထာင္ျပီးေက "ဗမာစာသည္ ဒို႔စာ ဗမာစကားသည္ ဒို႔စကား" ဆိုေရ ေဆာင္ပုဒ္နန္႔ စတင္လွဳပ္ရွား အသက္၀င္ ပါလတ္ေတ လို႔ ရြီးထားစြာကို ဖတ္ရေရ။ ေဒ အစည္းအရုံးက ဗမာတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား လူငယ္တိကို စည္းရုံး သိမ္းသြင္းႏိုင္ပနာ ဗမာတိႏိုင္ငံေရးအခ်ဴပ္အခ်ာအာဏာပိုင္ဆိုင္ေရးနန္႔ ဗမာမွဳျပဳေရးေပၚလစီ (Burmanization Policy) ကိုပါ က်င့္သုံးပါလတ္ကတ္ေတ။ ဗမာအမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းကို ေဖာင္ေဒးရွန္း ခ်ပနာ တဖဲ့ေခ်ေလ့ အေစာင္းမခံပဲ ပါလတ္စြာ ေနာက္ဆုံးဗမာစစ္တပ္ကို ထူေထာင္ေရ အဆင့္ကိုေရာက္လို႔ ပါလတ္ေတ။ စစ္ၾကိဳေခတ္ ကာလက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ သမိုင္းပါေမာကၡလုပ္ခေရ ေဂၚဒြန္ အိတ္ခ်္ လူးစ္ ( Gordon H Luce) က "ဒို႔ဗမာ အစည္းအရုံး၀င္ သခင္တိဦးေဆာင္ပါ၀င္ေရ ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္က စတုတၳဗမာႏိုင္ငံေတာ္ကို ထူေထာင္ႏိုင္ခေရ လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ခစြာကို ဖတ္ရေရ။ အဂၤလိပ္မအုပ္ခ်ဴပ္ခင္ကာလက ႏိုင္ငံေရးအရ တခုပိုင္ေလ့ဆက္စပ္မွဳမဟိပဲတသီးတျခားစီနိန္ခကတ္ေတတိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတိစြာအဂၤလိပ္ကိုလိုနီစနစ္ေအာက္မွာနယ္ေျမတခုတည္းျဖစ္လာလတ္ျပီး ေက လြတ္လပ္ေရးရေရခါ ဗမာတိ၏ႏိုင္ငံေရးအရ လိမ္မာပါးနပ္မွဳနန္႔ ဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကို တစိုက္မတ္မတ္ ဆုပ္ကိုင္ထားႏိုင္ခလို႔ ေအနိန္႔ကာလ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုေရ ဧရိယာအက်ယ္အ၀န္းကို ထိန္းခ်ဴပ္ထားႏိုင္ျခင္းျဖစ္ေတလို႔ သုံးသပ္ရပါဖို႔။ယင္းအတြက္နန္႔ အဂုကာလစြာ စတုတၳဗမာႏိုင္ငံေတာ္ကို နအဖစစ္အုပ္စုက ဦးေဆာင္ပနာ ခရီးႏွင္နိန္ကတ္ေတ အခ်ိန္လို႔ သတ္မွတ္ကတ္ရဖို႔ ထင္ယင့္။ ေအနိန္ရာမွာ ထူးျခားနိန္စြာတခုက "အမ်ိဳးသား" ဆိုေရ စကားလုံးပင္ ျဖစ္ပါေရ။ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံအဘိဓါန္မွာ အမ်ိဳးသား ဆိုေရ စကားလုံးစြာ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးတည္းကိုရာကိုယ္စားျပဳေၾကာင္း အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားေရ။ န၀တဗမာစစ္အုပ္စုအာဏာသိမ္းျပီးေကထုတ္ျပန္ေက်ညာထားေရယင္းသူရုိ့မူ၀ါဒႏိုင္ငံေရးဦးတည္ခ်က္(၄)ရပ္မွာ ဒုတိယစာေၾကာင္းက "အမ်ိဳးသားျပန္လည္စည္းလုံးညီညြတ္ေရး"ပင္ျဖစ္ပါေရ။ယေကေဒနိန္ ့ ကာလ အတိုက္အခံပါတီတခုျဖစ္ေတအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ဴပ္ကေတာင္းဆိုနိန္ေရ"အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး"စြာလည္းအထက္ကေျပာခေရဗမာစစ္အုပ္စုႏိုင္ငံေရးမူ၀ါဒနန္႔တထပ္တည္းက်နိန္စြာကိုတြိရေရ။ေနာက္ျပီးေက ေဒအမ်ိဳး သားဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ဴပ္မွာ ပါေရ စကားလုံး "အမ်ိဳးသား" စြာ ဗမာလူမ်ိဳးတမ်ိဳးတည္းကိုရာ ကိုယ္စားျပဳနိန္ေရ ေျပာကတ္ရဖို႔ ထင္ေရ။ အမ်ိဳးသားမ်ား (Nationalities) နိန္ထိုင္ေရ ဗဟုလူ ့ေဘာင္တိုင္းျပည္ၾကီး၏ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡ ကို ေျဖ ရွင္းဖို႔ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္ကတ္စြာမွာ "အမ်ိဳးသားမ်ားရင္ၾကားေစ့ေရး" လို႔ မူ၀ါဒ မခ်ျခင္းက ဗမာအမ်ိဳးသားေရးလမ္းေၾကာင္းတခုတည္းကိုရာဦးတည္ျပီးေကလားနိန္ေၾကာင္းမီးေမွာင္းထိုးျပနိန္ေရ။
ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းကို ေလ့လာမွတ္တမ္းတင္စာတမ္းျပဳစုနိန္ကတ္ေတ အဖြဲ ့အစည္းၾကီးတိက ဗမာစစ္အာဏာသွ်င္စနစ္စြာ ကမၻာမွာသက္တမ္းအရွည္ဆုံးစစ္အာဏာသွ်င္စနစ္လို႔ မွတ္တမ္းတင္ထားကတ္ေတ။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ ရြီးခေရ "လက္ဟိေခတ္ကာလအေျခအေနကို ဆန္႔က်င္လို႔ ဗမာျပည္မွာ အာဏာသွ်င္စနစ္သက္ဆိုးရွည္နိန္ျခင္း" (Against the current: The Survival of Authoritarianism in Burma) ဆိုေရ သုေတသနစာတမ္းမွာ ပညာသွ်င္ ဂ်ာလာ အလမ္ဂီးယာ (Jalal Alamgir) က ဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ေရ လက္ဟိဗမာစစ္စနစ္ကို က်ားကန္ပီးနိန္ေရ အဓိက အိုင္ဒီယာတခုျဖစ္ေၾကာင္းကို ေထာက္ျပထားေရ။ ယျပီးေက သူက "အန္အယ္လ္ဒီ၏ရပ္တည္မွဳက န၀တ (အဂုနအဖ) သက္ဆိုးရွည္ဖို႔အတြက္အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းနိန္စီေရ၊ တဖဲ့ေခ်အက်ယ္ခ်ဲ ့ေျပာရဖို႔ဆိုေက စစ္အုပ္စုက စုၾကည္၏ႏိုင္ငံေရးကို ၾကိဳတင္ခန္႔မွန္းထားႏိုင္ေရ" (The stance of NLD has been beneficial to SLORC’s survival, at least to the extent that Suu Kyi’s politics are predictable to the junta.) လို႔ ေ၀ဖန္ထားစြာကို ဖတ္ရေရ။ အန္အယ္လ္ဒီ စီအီးစီထဲမွာ ဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကို ဆုပ္ကိုင္ထားေရ နအဖအလံရွဴး ဖ်က္ျမင္းတိကို ထည့္ထားပနာ ႏိုင္ငံေရးကဇတ္ပါလတ္ ကတ္စြာ အဂုဆိုေက ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္စုကိုေက်ာ္လြန္ပါလတ္လို႔ အခ်ိန္သစ္ကာလကိုေရာက္လာနိန္ေၾကာင္းကို အားလုံး သူရုိ ့မ်က္ျမင္ကိုယ္တြိလို ့ ဆိုကတ္ရပါဖို႔။ အဂုေလ့ ေျပာလို႔ ဆိုလို႔ ခံစားလို႔ေကာင္းေရ ဒရမ္မာႏိုင္ငံေရး (Drama Politics) ျပကြက္တိက လူတိစိတ္ကို ဖမ္းစားထားေရလို႔ေျပာရဖို႔ထင္ယင့္။ ယေကေလ့ အေျပာင္းအလဲကေတာ့ တခုေထာင့္ၾကားကေလ့ ထြက္က်လာဖို႔ မဟုတ္။ ၾကိဳပနာစီစိုင္ထားေရအတိုင္း ၂၀၁၀ မွာ ရြီးေကာက္ပြဲက်င္းပလို႔ ဗမာနည္းဗမာဟန္ မက်က္တက်က္ ဒီမိုကေရစီနန္႔ စတုတၳဗမာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးကို ျခီလွမ္းမပ်က္လားကတ္ဖို ့စြာက တန္းလို ့ျမင္နိန္ရေရ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ ့ စည္းအုပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒမွာ ျပဌါန္းထားေရပိုင္စစ္ေရးအျမင္ဟိေရ ဗမာစစ္သားက သမၼတျဖစ္လာပနာ(၅)ႏွစ္ သက္တမ္း (၂) ၾကိမ္ အုပ္ခ်ဴပ္လားေက ဒီမိုကေရစီႏွမ္းျဖဴးထားေရဗမာအမ်ိဳးသားေရးစစ္၀ါဒက၂၀၂၀ထိဇိမ္ခံပနာလားနိန္လီဖို႔စြာကေဗဒင္မိန္းစရာမလိုပါ။ေဒပိုင္ဗမာစစ္အုပ္စုဇိမ္ခံႏိုင္ဖို႔အတြက္ ရုပ္၀တၳဳရင္းျမစ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖဲသာတိကို ရခိုင္ျပည္က ေထာက္ပံ့ပီးနိန္ေရ။ နအဖစစ္ယႏၱရားလည္ပတ္ဖို႔ လိုအပ္ေတ ဖဲသာကို ရခိုင္ျပည္ကထြက္ေတ ရခိုင္သားတိပိုင္ေရ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔ က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံလုပ္ပီးထားေရ။ ယေက အေမာင္ရခိုင္သား၀ံလက္ရုိ ့မွာ ဗ်ရာက်န္ေရ။ ဟုတ္ဖို ့လားနင္းခံခီေက တေဘာ္စီေလ်ာ့လားေရ။ အိတ္ေပါက္ နန္႔ဖားေကာက္ေတပိုင္လမ္းေလွ်ာက္လို႔လမ္းေပ်ာက္နိန္ရေရ။"ရခိုင္သားကိုတိုက္စရာမလိုအခ်င္းခ်င္းတိုက္ျပီးေက ဘ၀ပ်က္နိန္လီကတ္ဖို႔စြာရာ" လို႔ ဗမာစစ္ေထာက္လွမ္းေရး ခင္ညြန္႔ ေျပာခပိုင္ ရခိုင္သားတိကေလ့ အတိအက် လိုက္နာက်င့္သုံးကတ္ေတ။ ဥာဏ္ေကာင္းလိုက္ေတပင္။ ယင္းပိုင္နန္႔ အယင္ပိုင္ ပေဒသရာဇ္ လက္က်န္ အိမ္မက္နန္ ့ပြဲမတိုးေရ ရခိုင္သားတိႏိုင္ငံေရးက၂၁ရာစုမွာစိန္ေခၚမွဳတိကိုရင္ဆိုင္လာကတ္ရေရ။ရွိဆက္ျပီးေကဇာပိုင္လုပ္လားကတ္ဖို႔လဲဆိုေရမိန္းခြန္းကထြက္က်ပါလတ္ေတ။က်ိန္းသီနိန္စြာ တခုက ရာစုနန္႔ခ်ီပနာ ျဖစ္ပါလတ္ေတ ႏိုင္ငံေရးေရာဂါကို အဂုခ်က္ခ်င္းေပ်ာက္ေအာင္ ဥဳံဖြလို႔မန္း ပနာကူးပစ္လိုက္ႏိုင္ေရဆီးၾကိမ္လုံးတေယာက္ဘားမွာေလ့မဟိ။ေရရွည္အျမင္(Long-term perspective)နန္႔ ၾကိဳတင္္ ျပင္ဆင္တည္ေဆာက္လားႏိုင္ျခင္းကရာ အနာဂတ္မွာ ေမွ်ာ္မွန္းထားေရ ရလဒ္ေကာင္းကို ရလာႏိုင္ဖို ့ယုံၾကည္မိယင့္။ နည္းဗ်ဴဟာ မဟာဗ်ဴဟာသစ္နန္႔ ႏိုင္ငံေရးသမားအသစ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ သြီးသစ္တိပါ ကြက္လပ္တိျဖည့္ပီးဖို႔ လိုအပ္နိန္ စြာက ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး၏ လက္ဟိေတာင္းဆိုနိန္မွဳပင္ၿျဖစ္ပါေရ။ ။ ။ ခိုင္ေအာင္ေအာင္၂၃၊၀၅၊၂၀၀၉
"ရခိုင္ျပည္အတြက္ ငါရုိ ့တိတာ၀န္"
မ်က္ႏွာကို မွန္ထဲမွာ ၾကည့္မိေရအခ်ိန္တိုင္း ငါစြာ ကြ်န္တေယာက္ရာမႏွန္းဂုလို ့ရက္ျပတ္အတြက္ေပၚသတိရနီမိေရ။ ငါ့မွာတိုင္းျပည္မဟိ။ ငါ့မွာ ကိုယ့္ကံၾကမၼာကို ကိုယ္ဖန္တီးပိုင္ခြင့္မဟိ။ ငါ့အမင္ဘာသာစကားနန္ ့ စာသင္ပီးေရ ေက်ာင္း မဟိ။ ငါ့မွာ ငါ့ကို အကာအကြယ္ပီးဖို ့ အစိုးရမဟိ။ ရခိုင္ပစပို႔တ္ကို ကိုင္ျပီးေက ရခိုင္ႏိုင္ငံသားေ၀းလို ့ လက္မေထာင္ ပနာ ရခိုင္ေအာင္လံေတာ္ကုိလႊင့္ထူလို ့ ကမၻာၾကီးကို ပတ္လားခြင့္ ငါ့မွာမဟိ။ ကမၻာ့ရြာထက္မွာ ငါတခုခု ျဖစ္ေက ဒုကၡေရာက္ေက ခ်က္ခ်င္းအကူအညီပီးႏိုင္ေရ ရခို္င္သံရုံး မဟိ။ ကုလသမဂၢ ကမၻာ့အိုလံပစ္ ေအပိုင္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ ့ အစည္းတိ အားကစားျပိဳင္ပြဲတိမွာ ရခိုင္ဆိုေရ ဆိုင္းဘုတ္ကို ကိုင္ပနာ ရခိုင္ကို ကိုယ္စားျပဳလို ့ ေျပာခြင့္ဆိုခြင့္ ရခိုင့္ အရည္အခ်င္းကို ျပခြင့္ ငါ့မွာ မဟိ။ ရခိုင္တံဆိပ္ခတ္ထားေရ ေဖးသာကိုကိုင္ပနာ ကမၻာၾကီးနန္ ့ အယင္ခါပိုင္ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ခြင့္ ငါ့မွာမဟိ။ ငါ့ဘ၀က ေမ်ာက္ႏွင္ခံထားရေရ ယာသွ်င္ဘ၀။ သူေတာင္းစားပိုင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ပန္းဖူးမဟိေရ လမ္းမထက္မွာ အလားအျပန္ တေယာက္ကေလ့ ငါ့ကို လူလို ့မသတ္မွတ္ မေလးစား။ ငါ့သီက်လားခေကေတာင္ ခြီးတေကာင္ပိုင္ ျမီျမွပ္ခံလားရဖို ့ အျဖစ္မ်ိဳး တေယာက္ကေလ့ ငါ့ကို သတိရလီကတ္ဖို ့မဟုတ္။ ေမာ္ကြန္းထိုး သမိုင္းတင္ကတ္ဖို ့ မဟုတ္။ ဇာျဖစ္လို ့ေလးဆိုေက ငါ့မွာတိုင္းျပည္ကမဟိ ႏိုင္ငံမဟိ။ ငါ ဇာပင္လုပ္လုပ္ ဇာေလာက္ပင္ထူးခြ်န္ခြ်န္ ငါ့မွာ ကိုယ္ပိုင္တိုင္းျပည္မဟိေရအတြက္ ငါ့ၾကိဳးစားမွဳကို ငါ့ရင္ဖတ္ႏွလုံးသားနန္ ့ျပည့္ျပည့္၀၀ ဂုဏ္ယူေက်နပ္ေတ ခံစား ခ်က္ပီတိ တခါေလ့ျဖစ္လာဖို ့မဟုတ္။ ကိုယ့္ထမင္းကို ကိုယ္စားပနာ လူမ်ားႏြားကို လားေက်ာင္းပီးရေရ အျဖစ္မ်ိဳးရာ ျဖစ္နီလီဖို ့။ ငါ့ႏွာေခါင္းနန္ ့ငါ အသက္မရွုမရေရဘ၀ လူတေယာက္ျဖစ္ျခင္း၏အႏွစ္သာရနန္ ့ လုံး၀မညီညြတ္။ ငါစြာ လူနန္ ့ တူေကေလ့ လူကားမဟုတ္။ လူ ့ေဘာင္ေလာကၾကီးထဲမွာ ငါကေခတ္သစ္ကြ်န္တေယာက္ရာ။ ငါ့အမိ ငါ့အဖ ငါ့အဘိုးငါ့အေဘာင္ငါ့အဖီးငါ့အဇူမ်ိဳးရုိးစိုဥ္ဆက္ တသက္လုံးပိုင္ဆိုင္လာကတ္ေတျမီ အဂုငါ့မပိုင္ဗ်ာယ္။ ငါ့ညီမ ငါ့ေအးမ တိေလ့ တခုပိုင္လည္း လုံျခဳံမွဳမဟိ။ ငါ့ေဆြမ်ိဳး သူငယ္ခ်င္း အသိုင္းအ၀ိုင္းတိ အားလုံးေလ့ အဂုဆိုေက ႏိုင္ငံတကာ ကြ်န္ဘ၀နန္ ့ ကုန္းရီစုတ္ပါေအာင္ အလုပ္လုပ္ပနာ ရလာေရ တျပားတခ်ပ္ကို မ၀ရီစာစားလို ့ အသက္ရွင္ နီကတ္ရေရ ဘ၀။ တခုအာမခံခ်က္ေလ့ မဟိ။ ႏြားျပီးရာမွာ ဖ်ာဆိုးရြင့္ေရပိုင္ အေမာင္ ေတာင္မွန္း ေျမာက္မွန္း မသိေရ ဘ၀။ အဓိက ကငါရုိ့မွာတိုင္းျပည္မဟိလို့ေအပိုင္ျဖစ္နီကတ္ရစြာ။ ကိုယ္ပိုင္တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံ ဟိခါမွရာ ရခိုင္ဆိုစြာ လြတ္လပ္ေတ လူမ်ိဳး၊ ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေတ သမိုင္းေၾကာင္းနန္ ့ ကမၻာ့အလယ္မွာ လူရာ၀င္ခေရ လူမ်ိဳး၊ စာပီယိုင္ေက်းမွဳထြန္းကားပနာ တရားမွ်တျခင္းနန္ ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တန္ဖိုးထား ခေရလူမ်ိဳး လို ့ လက္မေထာင္ပနာ ေျပာခြင့္ဟိလာဖို ့။ ေအနိကာလမွာ ေဒစကားလုံးတိကို လားေျပာခီေက ရီစရာ ဟာသ၀ထုေခ်တပုဒ္ကို လားေျပာေရပိုင္ လူတိဘားမွာ အဟားခံနိန္ရေရ အျဖစ္မ်ိဳး ျမီၾကီးလက္ခတ္မလြဲ ၾကဳံလာရကတ္ဖို ့စြာဗ်ာယ္။ ေအခ်င့္ထက္ လူ ့ဂုဏ္သိကၡာက် လူ ့တန္ဖိုးမဟိလူျဖစ္ျခင္းအႏွစ္သာရမဲ့စြာ မဟိဗ်ာယ္လို ့ ထင္ေရ။ ရခိုင္ျပည္က တႏွစ္ကို အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေထာင္နန္ ့ခ်ီပနာ ရနိန္ေရ အခ်ိန္မွာ စားစရာမဟိလို ့ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္သီလားခကတ္ေတ ရခိုင္မိသားစုတိ၊ စာမသင္ႏိုင္ေရ အေခ်တိ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းတိမွာ တပုံၾကီး၊ လယ္တိကို အသိမ္းခံရလို ့ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္တိမွာ ကြ်န္ျဖစ္နိန္ကတ္ရေရ ရခိုင္လယ္သမားတိ၊ ဘုရားကေအာက္က ေမ်ာက္က အထက္မွာ ဆိုေရပိုင္ ရခိုင္စာတတ္၀န္ထမ္းတိ အထက္မွာ တလုံးေလ့မတတ္ လူစိတ္မဟိေရ ဗမာစစ္ဗိုလ္တိက ထိုင္လို ့၊ အရက္၀ယ္ ၾကက္ဖမ္း ရွိတန္းထြက္ေက သီ ဆိုေရနိန္ရာမွာ အလုပ္မဟိလို ့ ဗမာစစ္တပ္ထဲကို၀င္ခါမွ ကြ်န္ျဖစ္နိန္ကတ္ရေရ ရခိုင္စစ္သားတိ၊ ေဒပိုင္ ေထာင့္ေပါင္းစုံက စနစ္တက်သြီးစုပ္ႏွိပ္စက္ခံနိန္ရေရ ငရဲဘုံဘ၀က ရခိုင္တိလြတ္ေျမာက္ဖို ့နန္ ့ ေဒျပႆနာတိအားလုံးကို ေျဖရွင္းပီးႏိုင္ဖို ့တခုတည္းရာဟိေရ အေျဖက သီးျခား လြတ္လပ္ေတရခိုင္ရုိ ့ျပည္ကို ျပန္ပနာထူေထာင္ေရး ပင္ျဖစ္ေတ။ ေဒပိုင္သီးျခားလြတ္လပ္ေတ ရခိုင္ျပည္ကို ျပန္ပနာ ထူေထာင္ဖို႔ဇာခ်င့္တိလိုအပ္ဖို ့လဲ။ အရင္ဆုံးလိုအပ္ခ်က္က "ရခိုင္ျပည္ ေဒ ၂၁ ရာစုမွာ သီးျခားလြတ္လပ္ေတတိုင္းျပည္ျဖစ္လာရဖိုဆိုေရ ယုံၾကည္မွဳပန္းတိုင္ဟိရဖို႔။" ေအ ယုံၾကည္မွဳကို အမ်ိဳးသားေရးတာ၀န္တခုလို ့သတ္မွတ္ပနာအသက္မသီသိမ့္ေရကာလပတ္လုံးႏွလုံးသားထဲမွာစြဲစြဲျမဲျမဲမွတ္ပနာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ထမ္းေဆာင္လားကတ္ရဖို႔။ ေအခ်င့္စြာ အဂၤလိပ္ပိုင္ ေျပာရဖို႔ဆိုေက Goal တခုျဖစ္ ေတ။ ယင္းအတြက္နန္႔ ေဒယုံၾကည္ျခင္းပန္းဖူးကို အေရာက္လားဖို႔ အဂၤလိပ္ပိုင္ Means လုပ္ေဆာင္ခ်က္ လိုအပ္ေတ။ သီအိုရီနန္ ့လက္တြိ ထပ္တူက်ခါမွရာ ပန္းဖူးကို ေရာက္ႏိုင္ဖို႔။ စနစ္က်ေရ အလုပ္နန္ ့ အင္အားျဖစ္လာဖို ့ ရခိုင္ သားလူဦးေရေပါင္း ၄ သန္းေလာက္ဟိစြာထဲက တစ္ရာခိုင္ႏွိဳင္းျဖစ္ေတ ေလးေသာင္း (၄၀၀၀၀) ေလာက္ရာ ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္၀င္စားပနာ တိုင္းျပည္နန္ ့လူမ်ိဳးအတြက္ အသက္ပီးစြန္ ့လႊတ္၀ံ့ေက ရခိုင္ျပည္ကို ထူေထာင္လို ့ ရပါ ဗ်ာယ္။ ေဒေလးေသာင္းထဲကရခိုင္သူရဲေကာင္းတိစြာပထမဆုံးအမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရးဦးေသွ်ာင္အဖြဲ ့ခ်ဴပ္ကိုထူေထာင္ရပါဖို႔။ Institutionalization လို ့ေခၚေရလူမွဳအေဆာက္အအုံတည္ေဆာက္ေရးအပိုင္းကို ဦးစားပီးပနာ ပရုိဖက္ရွင္းနယ္ ႏိုင္ငံေရးကြန္ကရက္ၾကီးျဖစ္လာေအာင္ လုပ္လားကတ္ရပါဖို႔။ ေဒအဖြဲ ့ခ်ဴပ္ၾကီးကို အျခီခံပနာ ရခိုင္အစိုးရကို ဖြဲ ့ စည္း လားကတ္ရပါဖို႔။ ေဒနိန္ရာမွာ ရခိုင္အစိုးရကိုဖြဲ႔ဖို႔ ၀န္ၾကီးအမတ္အရည္အခ်င္းနန့္ျပည့္စုံေရအနည္းဆုံးအေယာက္၁၅၀လိုအပ္လာပါဖို႔။ေအာက္လႊတ္ေတာ္အတြက္ဥပေဒျပဳအမတ္အေယာက္ ၁၀၀ ျဖစ္ျပီးေက အထက္လႊတ္ေတာ္အတြက္ အေယာက္ ၅၀ ျဖစ္ပါေရ။ ယျပီးေက ေဒရခိုင္အစိုးရလက္ေအာက္မွာ ရခိုင္စစ္တပ္ကို ထူေထာင္လားကတ္ရပါဖို႔။ ရခိုင္စာပီကို မသုံးမနိန္ရဆိုေရ မူကိုခ်ပနာ စာပီ ဖြံ႔ ျဖိဳးလာေရးကိုလုပ္ေဆာင္လားရပါဖို႔။ ရခိုင္အစိုးရတရား၀င္ရုံးသုံးစာေရရခိုင္စာျဖစ္ရပါဖို႔။အေရးၾကီးဆုံးကေအရခိုင္ကယ္တင္ရွင္ေလးေသာင္းစြာအခ်င္းခ်င္းတေယာက္ကိုတေယာက္နစ္နာေအာင္အမ်ိဳးသား အက်ိဳးစီးပြါးပ်က္စီးစီေရ တခုလုပ္ရပ္ကိုေလ့ မက်ဴးလြန္ရ ဆိုေရ ဂတိသစၥာစာခ်ဴပ္ကို လိုက္နာက်င့္သုံးကတ္ရပါဖို႔။ေအေလးေသာင္းစြာကိုယ္ပိုင္အသိစိတ္နန့္ဇာဘ၀ဇာအဆင့္အတန္းဇာပတ္၀န္းက်င္နန္ ့ဇာနိန္ရာကိုပင္ေရာက္ေရာက္ မိမိကိုယ္ကိုေတာ္လွန္ေရး ဆိုေရ ကိုယ့္ဘ၀တိုးတက္ရာတိုးတက္ေၾကာင္းကို ရွာေဖြစိုင္းစားကတ္ရဖို႔။ တရက္မွာ အနည္းဆုံး စာ ေလးနာရီဖတ္ရဖို႔။ ငါ့ဘ၀နန္ ့ငါ့ခႏၶာကို ငါ့တိုင္းျပည္ထူေထာင္ေရး ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္က ပိုင္ေရလို ့စိတ္မွာ မွတ္ပနာ အျခီခံႏိုင္ငံေရးအသိတရားနန္ ့ျခီလွမ္းမွန္မွန္လားေက ေဒ ၂၁ ရာစုမွာ ရခိုင္သားတိခ်စ္ေတ ရခိုင္လူမ်ိဳး အတြက္ ရခိုင္ျပည္ေရသီးျခားလြတ္လပ္ေတတိုင္းျပည္တခုျဖစ္လာဖို႔စြာက်ိန္းသီနိန္ပါေရ။ ။ ။ခိုင္ေအာင္ေအာင္၁၈၊၀၅၊၂၀၀၉
"ရခိုင္ရုိ ့ျပႆနာ အေျဖရွာ"
ေဒနိကာလ ရခိုင့္ႏိုင္ငံေရးလူမွဳေရးနယ္ပယ္တိမွာ ျဖစ္ပ်က္နိန္ကတ္ေတ ရခိုင္အခ်င္းခ်င္းၾကားက မညီညြတ္မွဳအတြင္းျပႆနာတိေရ ၁၇၈၄ခုႏွစ္ဗမာပေဒသရာဇ္ဘုရင္ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္းရခိုင္ျပည္ကိုက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္မသိမ္းပိုက္ခင္ကာလကရခိုင္အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ျဖစ္ပ်က္ခေရ ပဋိပကၡတိနန္ ့လားပနာ ဆင္တူနိန္စြာကိုတြိရေရ။ ျပႆနာအစျပဳလာျခင္း၊ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို ့ၾကိဳးပမ္းကတ္ျခင္း၊ ျပႆနာကပီးလာေရ ဆိုးက်ိဳး၊ ေနာက္ဆုံး ရခိုင္ရုိ ့၏အခ်ဴပ္အခ်ာအာဏာနန္ ့ထီးနန္း ဆုံးရွုံးလားရျခင္းတိနန္ ့ ပတ္သက္လို ့ ေလ့လာသုံးသပ္ၾကည့္ရဖို့ဆိုေကအေရးၾကီးေရအခ်က္အလက္တိကိုအဂုပိုင္တြိရေရ။ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မွဳစြမ္းရည္အျပည့္အ၀ဟိပနာ ေဂါင္းေဆာင္မွဳအရည္အခ်င္းနန္ ့ျပည့္စုံခေရ သီရိသုဓမၼဘုရင္ (၁၆၂၂-၁၆၃၈) ကြယ္လြန္လားချပီးေရေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ရုိ ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းေရ စည္းလုံးညီညြတ္ေရးအင္အား က်ဆင္းလာပနာ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး မျငိမ္မသက္ျဖစ္ပါလတ္ေတ။ အုပ္စုဖြဲ ့အားျပိဳင္မွဳတိေပၚပါလတ္ေတ။ ျပႆနာေရ အစုလိုက္အျပဳံလိုက္လာတတ္ေတဆိုေရ စကားအတိုင္း တဆက္တည္းမွာ စီးပြါးေရးအက်ပ္အတည္းတိနန္ ့ၾကဳံတြိပါလတ္ရေရ။ ႏွစ္ေပါင္းရွစ္ဆယ္ေလာက္ ရခိုင္ဘုရင့္ႏိုင္ငံ၏ စစ္ေရးနန္ ့စီးပြါးေရးအေျခခံအုတ္ျမစ္ တခုအျဖစ္ရပ္တည္နိန္ခေရ စစ္တေကာင္းဆိပ္ကမ္းကိုလက္လႊတ္ဆုံးရွုံးလိုက္ရေရေနာက္ပိုင္း ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးနန္ ့ကုန္သြယ္ေရးတိပါ က်ဆင္းပါလတ္ေတ။ ေနာက္ဆုံး ကိုယ္ရုိ ့အထဲက ျပႆနာကို အေျဖရွာဖို ့မစိုင္းစားပဲ လူမ်ိဳးျခားျဖစ္ေတ ဗမာကိုလားပနာ အားကိုးမိျခင္းေၾကာင့္ ဘီစီ ၃၃၂၅ ကပင္စပနာထူေထာင္တည္တံ့ပါလတ္ေတ ရခိုင္ျပည္ေရ ေအဒီ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္နိမွာ ဗမာပေဒသရာဇ္နယ္ခ်ဲ ့ ရုိ ့၏ မတရားက်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ျခင္းကို ခံလိုက္ရပနာ သီးျခားလြတ္လပ္ေတတိုင္းျပည္ဘ၀ကိုလက္လႊတ္ဆုံးရွုံးလိုက္ရေရ။အထက္က အခ်က္အလက္တိကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္ေက ရခိုင္ရုိ ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းၾကီးတခုလုံးကို လႊမ္းမိုးခ်ဴပ္ကိုင္ထိန္းထားနိန္ေရ အမ်ိဳးသားေဂါင္းေဆာင္တိ စိုင္ဆက္မျပတ္ မေပၚထြန္းလာျခင္း၊ အုပ္စုအားျပိဳင္မွဳကို ၾကား၀င္ေစ့စပ္ေျဖရွင္းပီးႏိုင္ေရ အုပ္စုႏွစ္ခုလုံးက ယုံၾကည္အားထားကတ္ျပီးေက သမာသမတ္က်ေရ အလယ္အလတ္လမ္းစိုင္နန္ ့တတိယအုပ္စုတစုမဟိချခင္း နန္ ့ သူတင္းကိုယ္တင္းသူျငင္းကိုယ္ျငင္းကိုသူေလွ်ာ့ကိုယ္ေလွ်ာ့့ေျပာင္းပနာအေရးၾကဳံလာေကအျမင္က်ယ္ေရအမ်ိဳးသားတရပ္လုံးအက်ိဳးစီးပြါးကိုဦးတည္ပနာလက္တြဲလားႏိုင္ေရးလမ္းေၾကာင္းကိုမရြီးခ်ယ္ခကတ္ျခင္းတိကိုတြိရေရ။ေဒနိထက္ထိ ႏိုင္ငံေရးပါတီအဖြဲ ့အစည္းတိၾကားမွာ ျပႆနာတိျဖစ္ေက ၾကား၀င္ညိွႏွိဳင္းအေျဖရွာဆုံးျဖတ္ပီးႏိုင္ေရ အလယ္အလတ္အုပ္စုတစု ရခိုင္ရုိ ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းမွာ မေပၚထြန္းသိမ့္စြာကို တြိျမင္နိန္ရေရ။ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလုံးက ယုံၾကည္အားထားရေရရခိုင္ရုိလူေဘာင္တခုလုံးကိုလႊမ္းမိုးႏိုင္မွဳဟိေရအမ်ိဳးသားေဂါင္းေဆာင္သစ္တိကိုေလ့ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ပီးႏိုင္မွဳအားနည္းပနာ ေပၚထြန္းမလာႏိုင္သိမ့္လို ့ေျပာကတ္ရပါဖို ့။ ေနာက္ထပ္အားနည္းခ်က္တခုက ေအနိကာလရခိုင္သားတိေရ ျပႆနာကို ထိုင္ေျပာျခင္းမွာ ပိုလို ့အားသန္ပနာ အေျဖရွာဖို ့အပိုင္းကို ဦးစားပီးျခင္းနည္းနိန္သိမ့္ေရလို ့ ေ၀ဖန္ရဖို ့ထင္ပါေရ။ အက်ိဳးဆက္က ျပႆနာတိေရ ပိုလို ့ၾကီးလာပနာ ရခိုင္သားတိေရ ျပႆနာ၏သံသရာထဲမွာ လည္နိန္ကတ္ရျခင္းပင္ျဖစ္ပါေရ။က်ိန္းသီနိန္စြာတခုက ကမၻာ့ရြာထက္က လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတိုင္းမွာ ျပႆနာကိုယ္စီကိုယ္ငွ ဟိကတ္ေတ။ အရာအားလုံးျပည့္စုံနိန္ေရ လူ ့ေဘာင္စြာ မဟိ။ ေျဖရွင္းဖို ့လိုအပ္ေတအေၾကာင္းအရာတခုခုနန္ ့ ရက္ျပတ္ရင္ဆိုင္နိန္ကတ္ရေရ။ ေအပိုင္ၾကဳံတြိနိန္ကတ္ရျခင္းကို အရင္းတည္ပနာ အေျဖထုတ္ဖို ့ၾကိဳးစားယင္းနန္ ့ လူ ့ ေဘာင္ေလာကကို တဆင့္ျပီးေကတဆင့္ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္လာစီေရ။ အေရးၾကီးဆုံးက ျဖစ္လာေရ ျပႆနာကို ဥပကၡာျပဳေရွာင္ဖယ္ပနာ မ်က္စိကိုစုံမွိတ္ျပီးေက လစ္လ်ဴမရွုမိစီဖို ့ပင္ျဖစ္ေတ။ လူတိ ဇာအတြက္ျငင္းခုန္ ရန္ျဖစ္နိန္ကတ္ေလ။ ဇာအေၾကာင္းအရာကို ပဓါနထားပနာ ေျပာနိန္ကတ္စြာေလ။ လူတိအေျဖရွာဖို ့ၾကိဳးစား နိန္ကတ္ေတ ျပႆနာ၏ရင္းျမစ္က ဇာခ်င့္လဲ။ ေအပိုင္ ျပႆနာကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာဆန္းစစ္ၾကည့္ပနာ အေကာင္းဆုံးအေျဖထုတ္ႏိုင္ျခင္းကရာ လူတိကို ျပႆနာ၏အရွင္သခင္ဘ၀ကို ပိုင္ဆိုင္လာႏိုင္ေအာင္ ဖန္တီးပီးေရ။ ျဖစ္လာေရ ျပႆနာကိုေၾကာက္ပနာရင္မဆိုင္၀ံ့ျခင္းကျပႆနာ၏ေက်းကြ်န္ဘ၀ကိုေရာက္လားႏိုင္္စီေရ။လူမ်ိဳးတူညီမွဳ၊ ကိုးကြယ္ေရ ဘာသာတူညီမွဳ၊ ျဖတ္သန္းလာေရ သမိုင္းေၾကာင္းတူညီမွဳ၊ ယိုင္ေက်းမွဳ ဘာသာစကားဓေလ့ထုံးတမ္းစိုင္လာတိတူညီမွဳတိ ေပါင္းစပ္မွ်၀ီထားေရ ဘုံအမ်ိဳးသားေရးလကၡဏာနန္ ့ညီညြတ္မွဳတိ ဟိေကေလ့ ျပႆနာျဖစ္လာေက ရခိုင္သားတိုင္းလိုက္နာက်င့္သုံးဖို ့ အားလုံးသေဘာတူညီခ်က္နန္ ့စံျပဳျပဌါန္းထားေရ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒတရပ္မဟိျခင္းကေလ့ အားနည္းခ်က္တခုလို ့ဆိုကတ္ရဖို ့။ လူဆိုစြာ ဘက္လိုက္တတ္ေတသေဘာဟိလို ့ အားလုံး၏ဆႏၵနန္ ့အတည္ျပဳထားေရ ဘုံယုံၾကည္အားကိုးေလာက္ေတ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္တခုဟိျခင္းက အယင္ကထက္ ျပႆနာတိေျဖရွင္းေရးအပိုင္းကိုခ်ဥ္းကပ္ေရခါ ပိုျပီးေကလြယ္ကူလာစီဖို ့လို ့ထင္ေရ။ အမွန္တရားကို ေဒလူတိမပိုင္ အမွန္တရားကို အမွန္တရားကရာ ပိုင္ဆိုင္ေရအတြက္နန္ ့ အမွန္တရားကိုသီးျခားနိန္ရာတခုပီးပနာ လူတိမွာျဖစ္လာေရ ျပႆနာတိကို ဆုံးျဖတ္ပီးခိုင္းျခင္းက ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရးအတြက္ ပိုလို ့အေထာက္အကူျဖစ္စီႏိုင္ဖို ့လို ့ယူဆမိေရ။ ဥပမာ- ရခိုင္အမ်ိဳးသားထုတရပ္လုံးကိုယ္စားျပဳတက္ေရာက္ေတ ညီလာခံမွာ လူထုပဋိဥာဥ္စာခ်ဴပ္တခုခ်ဴပ္ဆိုပနာ အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးနန္ ့အတြင္းျပႆနာေျဖရွင္းေရးအတြက္ အတည္ျပဳျပဌါန္းထားလိုက္ေက ရခိုင္အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ တရားမွ်တတန္းတူညီမွဳနန္ ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္လာႏိုင္ဖို ့လို ့ထင္ေရ။ ေယမွရာ တစုတစည္းတည္းဟိေရ အမ်ိဳးသားအင္အားကိုတည္ေဆာက္လာႏိုင္ပနာ လိုခ်င္ေရပန္းဖူးကို ဆြတ္ခူးလာႏိုင္ဖို ့လို ့ ယုံၾကည္လိုက္ပါယင့္။ ။ ။ခိုင္ေအာင္ေအာင္Friday, February 6, 2009
"ရခိုင္ရုိ ့အတြက္ အနာဂတ္ခရီး"
ခိုင္ေအာင္ေအာင္သမိုင္းမွတ္တမ္းတိအရ ဘီစီ ၃၃၂၅ ခုႏွစ္ကပင္ သီးျခားလြတ္လပ္ျပီးေက အခ်ဴပ္အခ်ာအာဏာပိုင္ဆိုင္ေရ တိုင္းျပည္ တျပည္အျဖစ္ ကမၻာ့မ်က္ႏွာျပင္ထက္မွာ ကိုယ့္စံ ကိုယ္ဟန္ ကိုယ့္အားမာန္နန္ ့ ရပ္တည္ပါလတ္ေတ ရခိုင္ျပည္ေရ ေအဒီ ၁၇၈၄ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္နိန္ ့မွာ ေမာင္၀ိုင္းဦးေဆာင္ေရဗမာပေဒသရာဇ္တိ မတရားက်ဴးေက်ာ္ နယ္ခ်ဲ ့ပနာ သိမ္းပိုက္ျခင္းကို ခံလိုက္ရေရ။ ယင္းအခ်ိန္ကပင္ ရခိုင္ရုိ ့၏ႏိုင္ငံေရးပါ၀ါ (Arakanese Political Power)၊ မြီးရာပါလူ ့ အခြင့္အေရး (Fundamental Human Rights)၊ ကိုယ့္ကံၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးျပဌါန္းပိုင္ခြင့္ (Self-determination) နန္ ့ လူမွဳစီးပြါးဖြံျဖိဳးတိုးတက္မွဳတိ (Socio-economic growths and developments) အားလုံးဆုံးရွုံးလားခရေရ။ "လူမ်ိဳး တမ်ိဳးကိုတျခားလူမ်ိဳးတမ်ိဳးက ကိုလိုနီျပဳဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဴပ္ထားေက အအုပ္ခ်ဴပ္ခံ လူမ်ိဳးေရ တခါေလ့ဖြံျဖိဳးတိုးတက္လီဖို ့ မဟုတ္ " ဆိုေရ စကားက လုံး၀မွန္ကန္ေၾကာင္းကို ဗမာစစ္ပေဒသရာဇ္တိ သြီးစုပ္ႏွိပ္စက္အုပ္ခ်ဴပ္နိန္ေရ အဂုေခတ္ ကာလရခိုင္ျပည္ အေျခအေနက သက္သီခံျပနိန္ေရ။ ႏွစ္ေပါင္းရာနန္ ့ခ်ီပနာ သက္တမ္းရွည္လာနိန္ေရ ရခိုင္ရုိ ့အျဖစ္ဆိုး (The tragedy of Arakan)၊ အစုလိုက္အျပဳံလိုက္ ဒုကၡေရာက္ရျခင္း (Mass of tormented)၊ စိတ္ေသာကဖိစီးမွဳ (Careworn)၊ အေၾကာက္တရား (Fear) နန္ ့ ၀ီခြဲမရ လမ္းစေပ်ာက္နိန္ရေရလူတိ (Bewildered human beings) ေဒပိုင္ဘ၀အနိ႒ါရုံတိက လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ရုန္းကန္ၾကိဳး ပမ္းကတ္ရဖို ့စြာေရ သြီးစစ္ေတအမ်ိဳးသားေရးတာ၀န္နန္ ့ လူသားျဖစ္ျခင္း၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ရယူလိုျခင္း ၀တၱရားပင္ျဖစ္ေတ။ လူစိတ္ေပ်ာက္နိန္ေရ ဗမာစစ္၀ါဒီတိနန္ ့ယင္းသူရုိ ့စစ္အုပ္ခ်ဴပ္ေရး ယႏၱရားေအာက္က ေဖာက္ ထြက္ပနာ ရခိုင္ရုိ ့ ကိုယ္ပိုင္ အနာဂတ္ခရီးသစ္ကိုလားႏိုင္ခါမွရာ ရခိုင္ရုိ ့ လူ ့ေဘာင္နန္ ့ မ်ိဳးဆက္တိကို ထိန္းသိမ္း လာႏိုင္ဖို ့။ေဒနိန္ရာမွာ အေရးၾကီးဆုံးက ရခိုင္တိအားလုံးဘက္ေပါင္းစုံက ေအာက္က်ေနာက္က် လူလုံးမ လွျဖစ္နိန္ ကတ္ေတအခ်ိန္မွာ ဇာပိုင္အင္အားနန္ ့ဗမာစစ္အုပ္စုလက္ေအာက္က ရုန္းထြက္ပနာ လြတ္လမ္း ရွာႏိုင္ဖို ့လဲ ဆိုေရ မိန္းခြန္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ေဒမိန္းခြန္းကို အေျဖရွာဖို ့ သမိုင္းကပီးေရ သင္ခန္းစာတိကို ေလ့လာျခင္း နန္ ့ ႏိုင္ငံေရး ယိုင္ေက်းမွဳကိုျပန္ျပင္ျခင္း ဆိုေရ အပိုင္းေခ် (၂) ခု ခြဲပနာ သုံးသပ္တင္ျပခ်င္ေရ။ သမိုင္းကပီးေရသင္ခန္းစာတိကို ေလ့လာျခင္း ရခိုင္ရုိ ့သမိုင္းကို လွန္ၾကည့္လိုက္ေက အလိမ္ခံရျခင္းစာမ်က္ႏွာတိနန္ ့ ျပည့္နိန္ေရ။ စီးပြါးေရးပ်က္ကိန္းဆိုက္ျပီးေက နန္းတြင္းအရွုပ္အထြီးနန္ ့ အခ်င္းခ်င္းသြီးကြဲပနာ ရခိုင္ျပည္ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမရျဖစ္နိန္ေရ အခ်ိန္မွာ မဟာသမၼတရာဇာကို နန္းခ်ျပီးေက မင္းသားဟရီကို နန္းတင္ဖို ့ ေအမင္းသားကို ေထာက္ခံေရ ရြာစားျမိဳ ့စားတိက ဗမာပေဒသရာဇ္မင္း ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္းနန္ ့လားျပီးေက မဟာမိတ္ဖြဲ ့ခကတ္ေတ။ သူခိုးကို ဓါးရုိးကမ္း ဒျမကို အိမ္တန္းခါးဖြင့္ဗ်ာယ္ၾကိဳမိ ခေရ အက်ိဳးဆက္ေၾကာင့္ ေျမာက္ဦးျမိဳ ့ထီးနန္းက်ပနာ ဗမာတိသိမ္းျခင္းကိုခံလိုက္ရေရ။ "ေနာက္ျမီးဆြဲစိတ္နန္ ့ သူတပါးကိုအားကိုးေရစိတ္ဟိေရ လူတိုင္း ေဒပိုင္အမွားမ်ိဳးကို က်ဴးလြန္တတ္ေတ။ အဂုေခတ္ ရခိုင္ရုိ ့ သတိထားစရာ ပင္ျဖစ္ေတ" လို ့ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ဆရာစံေက်ာ္ထြန္းက သူရီးထားခေရ "ဇာလုပ္ကတ္ဖို ့ ေလး" စာအုပ္မွာ သတိပီးေျပာထားခစြာကို ဖတ္ရေရ။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္တေယာက္ျဖစ္ေတ ဗုံေပါက္သာေက်ာ္ ကေလ့ သူရီးခေရ "ေတာ္လွန္ေရးခရီး၀ယ္" စာအုပ္မွာ "ဂ်ပန္ကိုေတာ္လွန္ဖို ့ အဂၤလိပ္ကိုဆက္သြယ္ပနာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို ့အတြက္ ရခိုင္ျပည္ကေခါင္းေဆာင္တိနန္ ့ ဗမာတိလာလို ့တြီ ့ ဆုံေဆြးေႏြးကတ္ေတခါ ရခိုင္ေခါင္း ေဆာင္ရုိ ့က "ျဗိတိသွ်ဗားမား လြတ္လပ္ေက ရခိုင္ျပည္ကို သီးျခားလြတ္လပ္ေရးပီးရဖို ့လို ့ေတာင္းဆိုေရခါ ဗမာကိုယ္ စားလွယ္တိက အလြယ္တကူသေဘာတူကတ္ေတ။ ယင္းေလာက္နန္ ့မလုံေလာက္သိမ့္လို ့ ဗုံေပါက္သာေက်ာ္ ကိုယ္တိုင္ ရန္ကုန္ဖဆပလဌါနခ်ဴပ္မွာ ေဆြးေႏြးခါေလ့ ယင္းအတိုင္းသေဘာတူခ်က္ရခေရ။ ယင္းအတြက္နန္ ့ ဘုံရန္သူဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္ရုိ ့ ဗမာေခါင္းေဆာင္တိနန္ ့ပူးေပါင္းခကတ္ေတ" လို ့ မွတ္တမ္းတင္ရီးထားခေရ။ ၁၉၄၈ အဂၤလိပ္ဘားက လြတ္လပ္ေရးရေရခါ ရခိုင္သားစြာ လြတ္လပ္ေတစာရင္း မွာမပါ။ ဗမာဘားမွာ အလိမ္ခံရပနာ ဗမာကိုလိုနီစစ္ကြ်န္ျဖစ္ပါလတ္စြာ ေအနိန္ ့ထက္ထိပင္ျဖစ္ေတ။ အထဲလားေကာက္က်စ္ေတ ဗမာပရိယာယ္မာယာနန္ ့ မဟာဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒက ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးရာသီ ေခတ္စနစ္ တိလိုက္လို ့ အျပင္က သကာလူးထားပနာ ခ်ိဳခ်င္စြာပိုင္အကြန္ေဆာင္နိန္ေကေလ့ အထဲမွာအတြင္းအႏွစ္သား တမာအခါးတုံးက တခါေလ့နိန္ရာမေျပာင္းလမ္းမေစာင္းခ။ ဖားတပိုင္းငါးတပိုင္း ပါလီမန္ဗမာဒီမိုကေရစီ၊ ဗမာ့နည္း ဗမာ့ဟန္ဆိုရွယ္လစ္၀ါဒ နန္ ့ အဂု နအဖဗမာစစ္အုပ္စုေျပာနိန္ေရ သိပၸံနည္းက်အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ေအယွင့္တိ အားလုံးကို ျခဳံၾကည့္လိုက္ေက အေျဖက ဗမာတိကရာ ႏိုင္ငံေရးအာဏာကိုလက္၀ါးၾကီးအုပ္ခ်ဴပ္ကိုင္ပနာ ဗမာမဟုတ္ေတလူမ်ိဳးတိကို ဗမာစစ္ကိုလိုနီကြ်န္ျပဳလားေရပင္ ျဖစ္ေတ။ မဟာဗမာက်ိဳင္းေျမာင္း လူမဆန္ေရ အမ်ိဳးေရး၀ါဒကို အေကာင္အထည္ေဖာ္လားေရးပင္ျဖစ္ေတ။ "ျပည္ေထာင္စုမျပိဳကြဲေရး" ဆိုေရ စကားလုံးကို တက်ာက်ာေအာ္နိန္စြာကို ၾကည့္ေက ဗမာတိ ဇာႏိုင္ငံေရးျခီလွမ္းနန္ ့ လားနိန္ကတ္ေလဆိုစြာကို ခန္ ့ မွန္းသိႏိုင္ေရ။ လူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒယုံၾကည္မွဳနန္ ့အယူအဆလမ္းစဥ္တိ (Chauvinistic beliefs and doctrines)၊ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခား မုန္းတီးမွဳ၀ါဒ (Racialism) နန္ ့ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းေရ စစ္စနစ္ပုံစံအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ (An aggressive and militaristic form of nationalism) တိ ေပါင္းစပ္ပနာ ေဒနိန္ ့ ဗမာတိက်င့္သုံးနိန္ေရ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ကို အဂၤလိပ္ပိုင္ (Expansionist nationalism) လို ့ ေခၚေရ။ ေအ၀ါဒကို အျခီခံပနာ ဗမာမွဳျပဳေရးေပၚလစီ(Burmanization Policy) ကို လက္တြီ ့က်က် အေကာင္အထည္ေဖာ္က်င့္သုံးနိန္ျခင္းပင္ျဖစ္ေတ။ ႏိုင္ငံေရးလိမ္လည္မွဳတိကို က်ဴးလြန္ပနာ ဗမာအက်င့္စရုိက္ယိုင္ေက်းမွဳအေတြးအေခၚတိက ေက်ာရုိးခံထားေရ ေဒနိန္ ့ ကာလ နအဖဗမာစစ္စနစ္ေရ အနည္းဆုံးေနာက္ထပ္ ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) ေလာက္ ေအပုံစံအတိုင္းလားနိန္ဖို ့စြာက တန္းလို ့လွမ္းျမင္နိန္ရေရ။ အစိမ္းေရာင္ယူနီေဖာင္းကနိန္ ေခါင္းေပါင္းတိုက္ပုံေျပာင္းလားႏိုင္ေရ။ ေယေကေလ့ က်ိဳင္းေျမာင္းလူမဆန္ေရ ဗမာ၀ါဒက မေျပာင္းလားႏိုင္။ အျခီခံႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲ (Fundamental Political Change) ျဖစ္လာဖို ့လမ္းစကေလ့ အ၀ီးၾကီး။ ေဒနိန္ ့ဗမာတိက်င့္သုံးနိန္ေရ ႏိုင္ငံေရးေပၚလစီက ဗမာအခ်င္းခ်င္း တီးလုံးတိုက္ပနာ ႏိုင္ငံေရးအာဏာကို ခ်ဴပ္ကိုင္လားေရး ေပၚလစီပင္ျဖစ္ေတ။ က်ိန္းသီနိန္စြာက ဗမာတိ၏ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲေရ ရခိုင္တိနန္ ့မဆိုင္။ ဗမာတိေနာက္ကိုလိုက္ပနာ အေမာင္ ေတာင္မွန္း ေျမာက္မွန္း မသိလုပ္နိန္လို ့မျဖစ္။ အတိတ္သမိုင္းနန္ ့ေအနိန္ ့ထိေအာင္ ဗမာဘားမွာ အလိမ္ခံနိန္ရျခင္းကို သင္ခန္းစာယူလို ့ ရခိုင္တိလမ္းကိုရာ ရခိုင္တိလားပနာ ရခိုင့့္ႏိုင္ငံေရးအဆင့္အတန္းကို ျမွင့္တင္လားကတ္ရဖို ့ျဖစ္ေတ။အငွားကားကို တခါေလ့ တေယာက္ေလ့မဆီး (No one ever washes a rented car) ဆိုေရ စကားပိုင္ ရခိုင္ရုိ ့ကိစၥကို တေယာက္ ေလ့လာလုပ္ပီးဖိုမဟုတ္။ရခိုင္တိရာလုပ္ကတ္ရပါဖို။ ့။ ႏိုင္ငံေရးယိုင္ေက်းမွဳကိုျပန္ျပင္ျခင္း ရခိုင္သားတိဇ၀ီဇ၀ါျဖစ္နိန္စြာတခုက ဒီမိုကေရစီလို ့ေျပာေက "ဗမာေနာက္လိုက္" လို ့ထင္နိန္ကတ္ေတ။ ကမၻာၾကီးမွာ ယိုင္ေက်းေရ လူမ်ိဳးတိုင္းက်င့္သုံးနိန္ေရ ေလဘရယ္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သုံးလိုျခင္းေရ ဗမာေနာက္ကိုလိုက္ျခင္း မဟုတ္လို ့ ေျပာခ်င္ေရ။ ေနာက္တခုက ဒီမိုကေရစီစနစ္စြာ ဗမာတိတီထြင္လိုက္ေတ ႏိုင္ငံေရးစနစ္တခုမဟုတ္။ ယေကေလ့ေဒနိန္ ့ ဗမာတိေျပာနိန္ေရ ဗမာ့နည္းဗမာ့ဒီမိုကေရစီေနာက္ကိုလိုက္ေကေတာ့ ေသခ်ာေရ ဗမာ ေနာက္လိုက္ျဖစ္လားႏိုင္ေရ။ ေအနိန္ရာမွာ အဓိကထားပနာေျပာခ်င္စြာက ရခိုင္နန္ ့ရခုိင္ၾကားထဲမွာ ဒီမိုကေရစီ အေတြးအေခၚယုံၾကည္မွဳတိကိုလက္တြြီ ့က်က်က်င့္သုံးလားလို ့ ရေရဆိုေရ စကားပင္ျဖစ္ေတ။ယျပီးေက လြတ္လပ္ေရးနန္ ့ ဖယ္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီမွာ ဇာလမ္းကိုလားကတ္ရဖို ့ေလးလို ့ ၀ီခြဲမရျဖစ္ပနာ ျငင္းနိန္ကတ္ စြာကိုတြီ ့ ရေရ။ ဒီမိုကေရစီ သို ့မဟုတ္ စီးပြါးေရးတိုးတက္မွဳမဟိခင္ တိုင္းျပည္တခုအရင္ဟိရဖို ့ (Before you can have democracy or economic development, you have to have a state.) ဆိုေရ စကားတခုဟိေရ။ ကိုယ္ပိုင္တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတခုမဟိပဲနန္ ့ ယင္းလူမ်ိဳးေရ ဒီမိုကေရစနစ္ကိုတည္ေဆာက္လို ့မရႏိုင္။ လြတ္လပ္ေရးနန္ ့ အခ်ဴပ္အခ်ာအာဏာေရ ႏိုင္ငံေရး၏အျမင့္ဆုံးတန္ဖိုးျဖစ္ျပီးေက ေအတန္ဖိုးကို ပိုင္ဆိုင္ထားခါမွရာ ယင္းလူမ်ိဳးေရ ကမၻာ့လက္ဟိႏိုင္ငံေရးစနစ္တခုျဖစ္ေတ ေလဘရယ္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သုံးလို ့ရလာႏိုင္ဖို ့။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး ၏အျမင့္ ဆုံးတန္ဖိုးျဖစ္ေတ လြတ္လပ္ေရးနန္ ့အခ်ဴပ္အခ်ာအာဏာကို ရခါမွရာ ကိုယ့္ကံၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးပိုင္ခြင့္ကိုရလာဖို ့ျဖစ္ ေတ။ အတိတ္ကာလမွာ အႏုေခ်ထြက္ခါစ ပင္လုံဖယ္ဒရယ္အိမ္မက္ကို ဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒက နင္းျခြီဖ်က္ပစ္လိုက္ေတ။ ယင္းအတြက္နန္ ့ ႏိုင္ငံေရးအေျဖေကာင္းတခုျဖစ္ႏိုင္ေကေလ့ ဖယ္ဒရယ္စနစ္စြာ ေခတ္သစ္ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သီလားျပီးသား ႏိုင္ငံေရးအိုင္ဒီယာတခုျဖစ္ပါလတ္ေတ (Although it can be a good political solution, the federal system is seen as an anachronism in the modern Burma). "ျငိမ္းခ်မ္းေရးနတ္သမီးရွိက စစ္ပြဲဆိုေရ တမန္ေတာ္ နတ္ဆိုးဟိေရ" ဆိုေရစကားပိုင္ တန္းတူညီမွ်ေရ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို ့ ထိုက္တန္ေရတန္ဖိုးေတာ့ ပီးကတ္ရဖို ့။ ဖဲသာတစ္ယူရုိနန္ ့ မာစီးဒီးကား၀ယ္စီးလို ့မရေရပိုင္ ဗမာက စစ္ေရးႏိုင္ငံေရးအင္အားတိသာနိန္ေရအခ်ိန္မွာ လူမ်ိဳး ေပါင္းစုံအတူတူလက္တြဲလို ့တန္းတူနိန္ႏိုင္ေရ ဖယ္ဒရယ္ဗဟုလူ ့ေဘာင္ကိုထူေထာင္ဖို ့ အမ်ိဳးသား၀ါဒနန္ ့ စစ္သြီးၾကြ နိန္ေရ ဗမာတိ စိုင္းစားဖို ့မဟုတ္စြာက လက္ဟိႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္နန္ ့ပကတိအေျခအေနလို ့ေျပာကတ္ရဖို ့။ ဗမာတိ အမ်ားစုနိန္ေရ တိုင္းတိမွာ ျပည္တြင္းစစ္ပီသေရ ျပည္တြင္းစစ္ပြဲတိျဖစ္ေကေတာ့ ဗမာဖက္က ဖယ္ဒရယ္ဆိုေရ စကားလုံးကို အယင္ပိုင္လိမ္ဖို ့ ပရိယာယ္တမ်ိဳးနန္ ့ေျပာလာႏိုင္ေရ။ ရခိုင္ျပည္ကို ဗမာတိလက္ထဲက ျပန္ပနာ ဇာပိုင္ရေအာင္ယူဖို ့ေလး ဆိုေရ မဟာဗ်ဴဟာအတြက္ နည္းဗ်ဴဟာ (၂) ခု ေတာ့ဟိေရ။ပထမတခုက ရခိုင္လူထုကို အျခီခံပနာ ရခိုင့္လူထုလြတ္ေျမာက္ေရးတိုက္ပြဲကို ဆင္ႏြဲျခင္းပင္ျဖစ္ေတ။ ေအတိုက္ပြဲ အတြက္ ရခိုင္ျပည္အထဲနန္ ့အျပင္ ဟန္ခ်က္ညီညီ သြီးစည္းခိုင္မာစည္းလုံးညီညြတ္ဗ်ာယ္ ဗမာစစ္ကိုလိုနီ ေခတ္သစ္ ပေဒသရာဇ္ကို ေတာ္လွန္ကတ္ရဖို ့။ အႏုနည္းအၾကမ္းနည္းႏွစ္ခုစလုံးနန္ ့ထိုးစစ္ဆင္ဗ်ာယ္ လူစိတ္မဟိေရ ဗမာဒျမဂိုဏ္းစစ္သြီးၾကြတိကို ရခိုင္ျပည္ကေမာင္းထုတ္ကတ္ရဖို ့။ အဂုဗမာစစ္တပ္မွာ စစ္သားအင္အား (၅) သိန္းဟိေရ။ ရခိုင္ျပည္မွာ တပ္ခ် ထားစြာ အင္အား (၅) ေသာင္း ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္ရာဟိေရ။ ရခိုင္သား (၃) သန္းမွာ (၅) ရာခိုင္ႏွဳန္း တစ္သိန္းခြဲ ေလာက္ လူထုအင္အားစုႏိုင္ေကေတာ့ ရခိုင္ျပည္ကို ဧကန္မုခ်ျပန္ရလာႏိုင္ေရ။ ေတာ္လွန္ေရးအစ ငတ္ျခင္းက ဆိုေရ စကားပိုင္ အားလုံးငတ္နိန္ကတ္ေတအခ်ိန္မွာ ေအပိုင္ေတာ္လွန္ေရးမ်ိဳးျဖစ္ လာတတ္စြာ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ မွတ္တမ္းတင္ထားကတ္စြာတိကို ဖတ္ရေရ။ ယေကေလ့ ေအပိုင္ေတာ္လွန္ေရး အထေျမာက္ေအာင္ျမင္ဖို ့ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံမဟာမိတ္ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံေတာ့လိုအပ္ေတ။ ဒုတိယတခုက မီးစင္ၾကည့္ကေရ နည္းဗ်ဴဟာလို ့ေျပာကတ္ရဖို ့။ မင္းသီေခတ္ေျပာင္းတတ္ေတ ဗမာရာဇ၀င္နန္ ့ အညီ နအဖစစ္ေခါင္းေဆာင္သန္းေရႊသီလို ့ အလွည့္အေျပာင္းကာလမွာ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္ပိုင္ တတိုင္းျပည္လုံး လူထုအုံၾကြမွဳျဖစ္ လာေက ရခိုင္ျပည္ကို ရခုိင္တိ အသာေခ်ထိန္းယူပနာ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာဖို ့ပင္ျဖစ္ေတ။ ေအပိုင္လုပ္ႏိုင္ဖို ့အတြက္ လူဦးေရ (၅) ေထာင္ေလာက္ဟိေရ ကိုယ္ေပ်ာက္စစ္တပ္ (Invisible Army) ကိုၾကိဳတင္ဖြဲ ့ စည္းထားဖို ့လိုအပ္ေတ။ ကိုယ္ေပ်ာက္စစ္တပ္ဆိုစြာ အေရးၾကဳံမွ လက္နက္ကိုင္ပနာ စစ္တပ္ခ်က္ခ်င္းဖြဲ ့ႏိုင္ေအာင္ စစ္ပညာကိုလွ်ိဳ ့၀ွက္သင္ယူ ထားျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ေအပိုင္ အထက္ကနည္းဗ်ဴဟာႏွစ္ခုစလုံးအတြက္ ရခိုင္သားမွာ အင္အားေတာင့္တင္းခိုင္မာေရ ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္သစ္ အုပ္စုတစုဟိဖို ့လိုအပ္နိန္ေရ။ ေဒပိုင္ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္သစ္တရပ္ေပၚလာဖို ့ လက္ဟိရခိုင္ရုိ ့ႏိုင္ငံေရးယိုင္ေက်းမွဳကို ျပန္ျပင္ရဖို ့ ျဖစ္ေတ။ အမ်ိဳးသားေရးခံစားခ်က္ေခ်တခုေဒးနန္ ့ႏိုင္ငံေရးလုပ္စြာထက္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္အေတြးအေခၚ အယူအဆနန္ ့ ကမၻာ့အခင္းအက်င္းအေျပာင္းအလဲတိကို စနစ္တက်ေလ့လာပနာ ႏိုင္ငံေရးေတာ္လွန္ေရးေလာက ထဲမွာ ဘ၀ျမဳပ္ေဇာက္ခ်လုပ္လားဖို ့ စံမွီေရ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးသမားတိလိုအပ္ေတ။ ႏိုင္ငံေရးပါတီအဖြဲ ့အစည္းတိေလ့ သာမန္သမရုိးက် အဖြဲ ့ေခ်တိအဆင့္ကနိန္ စြမ္းရည္ျပည့္၀ေခတ္မွီေရ ပရုိဖက္ရွင္းနယ္ပါတီအဖြဲ ့အစည္းတိ ျဖစ္လာေအာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖြဲ ့စည္းလားကတ္ရဖို ့။ ဗမာတိ ကနိန္ကတ္ေတရာသီေပၚႏိုင္ငံေရးဇာတ္ကို ဆားမရ ရီမရအခ်ိန္ကုန္ထိုင္ၾကည့္နိန္ျခင္းထက္ ေရရွည္အနာဂတ္ကို ေမွ်ာ္မွန္းပနာ ကိုယ့္အင္အားကို ကိုယ္ရုိ ့တည္ေဆာက္ဖို ့ အလွည့္အေျပာင္းကာလတခုကိုေရာက္နိန္ဗ်ာယ္။ ဗမာတိက ပုံစံတက်မွိဳင္းတိုက္ထားလို ့ ပ်က္စီးနိန္ကတ္ရေရ ႏိုင္ငံေရးစရုိက္ပ်က္တိနန္ ့ သံသရာလည္နိန္ျခင္းကို အဆုံးသတ္ပနာ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းသစ္ကို ရခိုင္သားတိ ဖန္တီးကတ္ရဖို ့အခ်ိန္ေရာက္ပါလတ္ဗ်ာယ္လို ့ ထင္ေရ။ အဂုလက္ဟိအေျခအေနထက္အဆင့္ျမင့္ေရ ႏိုင္ငံေရး ယိုင္ေက်းမွဳကိုတည္ေဆာက္ကတ္ရဖို ့ စြာက ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္ျဖစ္ခ်င္ေရ ရခိုင္သားတိုင္း၏ တာ၀န္ ၀တၱရား ပင္ျဖစ္ေတ။ ရခိုင္ရုိ ့ႏိုင္ငံေရးယိုင္ေက်းမွဳကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳလုပ္ဖို ့ ေလဘရယ္ (Liberalism) အိုင္ဒီယာကို က်င့္သုံးသင့္ေရလို ့ အၾကံျပဳခ်င္ေရ။ လူတဦးခ်င္းစီ၏အခြင့္အေရး၊ အရည္အခ်င္း၊ ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ျခင္းကို ေဇာင္းပီးေရ ေလဘရယ္ အယူအဆကို အားေကာင္းေအာင္လုပ္ႏိုင္ခါမွရာ ရခိုင္ရုိ ့ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းေျပာင္းလဲလာႏိုင္ဖို ့။ ေအနိန္ရာမွာ ရွုပ္ထြီးမလားစီခ်င္စြာက ေလဘရယ္ဒီမိုကေရစီစြာ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ (System) ျဖစ္ျပီးေက ေလဘရယ္လီဇင္ (Liberalism)စြာ အိုင္ဒီယိုလိုဂ်ီ (Ideology) ျဖစ္ေတ။ ေလဘရယ္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို သီးျခားလြတ္လပ္ ေတတိုင္းျပည္ ႏိုင္ငံဟိခါမွရာက်င့္သုံးလို ့ရႏိုင္ေကေလ့ ေလဘရယ္လီဇင္ ကို လူတဦးတေယာက္ခ်င္းစီ၏မြီးရာပါကိုယ္ပိုင္အခြင့္အေရး (Individual rights) အတြက္ကိုယ့္ဒူးကိုယ္ခြ်န္ပနာ ကိုယ္စြမ္းကိုယ္စဟိျခင္းကို လိုလားေရ လူပုဂၢိဳလ္တိုင္းက က်င့္သုံးႏိုင္ေရ။ အေရအတြက္နန္ ့ အရည္အခ်င္းပါ အားနည္းနိန္ေရ ရခိုင္ရုိ ့အတြက္ အေရအတြက္အနည္းေခ်နန္ ့ အရည္အခ်င္းျပည့္၀ေရ ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္သစ္တရပ္ကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မြီးထုတ္ႏိုင္ခါမွရာ ရခိုင္ရုိ ့ လူပီသလြတ္လပ္ ေတဘ၀ကို ရယူပိုင္ဆိုင္ဖို ့ ႏိုင္ငံေရးတိုက္ပြဲကို ဆင္ႏြဲလာႏိုင္ကတ္ဖို ့။ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅) ႏွစ္ကို အခ်ိန္သတ္မွတ္ပနာ ႏိုင္ငံေရးယိုင္ေက်းမွဳျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနန္ ့ မ်ိဳးဆက္သစ္ေပၚထြန္းလာေရးကို အစီအစိုင္တက် အေကာင္အထည္ ေဖာ္လားေက ဗမာတိက်ခ်ိန္မွာ ရခိုင္တိတက္လာႏိုင္ပနာ ရခိုင္ရုိ ့အနာဂတ္ခရီးသစ္ကို လွမ္းလားႏိုင္ဖို ့စြာက အမွန္ပင္ျဖစ္ပါေရ။ ။ ။
Sunday, January 18, 2009
"ဒီမိုကေရစီက်က် လူသား၀ါဒ"
ခိုင္ေအာင္ေအာင္မတန္ ့တမ္းလားနိန္ေရ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္တိ ေနာက္မွာ ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္ အိုင္ဒီယာေလာ္ဂ်ီ တိဟိနိန္ေရ။မ်က္စိနန္ ့ၾကည့္ျမင္တြီ ့နိန္ကတ္ရေရ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းျပကြက္တိကို ၾကိဳးကိုင္အကြက္ခ် စီဇိုင္ညြန္ျပနိန္စြာက ႏိုင္ငံေရး၀ါဒတိပင္ ျဖစ္ေတ။ ဥပမာပီးရဖို ့ဆိုေက သီလားချပီးသားဗမာစစ္အာဏာသွ်င္ေန၀င္းေရ ဗီလိန္ဇာတ္ရုပ္နန္ ့အပီျပင္ဆုံး သရုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခေအာင္ မဟာဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒက အသက္သြင္းဇာတ္တိုက္ ေမာင္းႏွင္ပီးပစ္ခေရ။ ေဒနိန္ ့ကာလ နအဖဗမာသန္းေရႊစစ္အုပ္စုကေလ့ မဟာဗမာအစြန္းေရာက္အမ်ိဳးသားေရး ၀ါဒသြီးနန္ ့ရွင္သန္နိန္ကတ္ေတ စစ္၀ါဒီတိရာ ျဖစ္ေတ။ ယင္းအတြက္နန္ ့ က်ိဳင္းေျမာင္းေရ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ဥခြံထဲက ဗမာတိရုန္းမထြက္ႏိုင္ေရ ကာလပတ္လုံး လူ ့ ယိုင္ေက်းတိ လက္ခံက်င့္သုံးေရ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဆိုစြာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေပါက္ဖြားျဖစ္ထြန္းလာဖို ့ မဟုတ္စြာက က်ိန္းသီနိန္ေရ။ ေဒမဟာဗမာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒျမစ္မၾကီးက ခြဲျဖာစီးဆင္းလား ေရ ျမစ္ေခ်သုံးျမစ္ကို ေအပိုင္တြီ ့လာရေရ။ ပထမျမစ္ေခ်က အဂၤလိပ္ပိုင္ (Factionalism) လို ့ေခၚေရ ဂိုဏ္းဂနစြဲ၀ါဒ၊ ဒုတိယက (Cronyism)လိုေခၚေရကိုယ္နန့္သိေရလူတစုေလာက္နန္ ့ရာ၀ီစားမွ်စားလုပ္ေတ၀ါဒနန္ ့ တတိယက (Nepotism) လို ့ေခၚေရ ေဆြမ်ိဳးမိသားစု ေကာင္းစားေရး ၀ါဒတိပင္ ျဖစ္ေတ။ ေဒအယူ၀ါဒတိကို နအဖဗမာစစ္အုပ္စု ထဲမွာ ထထင္ရွရွားတြီ ့ ကတ္ရေရပိုင္ ဗမာအတိုက္အခံႏိုင္ငံေရးအင္အားစုထဲမွာေလ့ေအအက်င့္တိကိုျမင္တြီ့နိန္ကတ္ရေရ။ ပိုျပီးေက စိတ္၀င္စားဖို ့ေကာင္းစြာက ဗမာတိမွာ ရာဇ၀င္နန္ ့ခ်ီပနာ ဥပေဒ ဆိုစြာကို လက္ကိုင္ထား မက်င့္သုံးခကတ္။ (Absolutism) သက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္စနစ္ရာ ဟိျပီးေက စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္ (Constitutional Monarchy) ဆိုစြာ ဗမာသမိုင္းမွာ မဟိခ။ တရားမွ်တေရ ဥပေဒတိမွာ အေျခမျပဳေရ ေအပိုင္ႏိုင္ငံေရးယိုင္ေက်းမွဳက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီျဖစ္ထြန္းလာဖို ့စြာကို အၾကီးအက်ယ္ပိတ္ဆို ့ တားဆီးနိန္ျခင္းပင္ျဖစ္ေတလို ့သုံးသပ္ရပါဖို ့။ အားလုံးသိကတ္ေတ အတိုင္း ဒီမိုကေရစီစြာ လူတိ၏သေဘာတူညီမွဳဆႏၵတိ္နန္ ့ရြီးဆြဲထားေရ ဥပေဒႆတိကို လိုက္နာက်င့္သုံး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ျခင္းပင္ျဖစ္လို ့ လူတစုဘားမွာရာ ႏိုင္ငံေရးအာဏာတည္ဟိနိန္ခ်င္ေရ ဗမာတိ ဓေလ့စရုိက္နန္ ့ ဆန္ ့က်င္ဖက္ျဖစ္နိန္ေရ။ ေနာက္တခုက ဗမာတိမွာ ကြဲျပားျခားနားျခင္းကို လက္ခံက်င့္သုံး ႏိုင္ေရ ဗဟု၀ါဒနန္ ့ အတူယွဥ္တြဲ နိန္ထိုင္လိုစိတ္ (Pluralism and integrated mind) ေပ်ာက္နိန္စြာကို တြီ ့ရေရ။ ေဒယွင့္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဗမာကလူအမ်ားစုျဖစ္ ေကေလ့ ႏိုင္ငံၾကီးသားစိတ္မဟိစြာကို ေဖာ္ျပနိန္ေရ။ စစ္စနစ္မြီးဖြား ရွင္သန္ လာရျခင္းေရ လူတိ၏ဓေလ့စရုိက္တိနန္ ့ဆက္စပ္နိန္ လို ့ ဗမာတိအသိအျမင္က်ယ္လာျခင္းကရာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္း သစ္ကိုေျပာင္းလဲလာႏိုင္စီဖို ့ထင္္ေရ။ ယေကေလ့ ရာစုနန္ ့ခ်ီပနာ အျမစ္တြယ္လာလတ္ေတ ေဒအက်င့္တိကို ျပဳျပင္ဖို ့ဆိုစြာ လက္တြီ ့ မွာ ထင္သေလာက္ မလြယ္ကူႏိုင္။ ေအနိန္ ့ထက္တိုင္ ႏိုင္ငံေရးပင္မရီစီးေၾကာင္းကို ဗမာတိကရာ ခ်ဴပ္ကိုင္ထားလို ့ အျပင္ပန္းနန္ ့အႏွစ္သာရပါ တခုေလ့မေျပာင္းလာျခင္းကို သတိခ်ပ္သင့္ေရ။ ဗမာဗဟိုျပဳေရခ်ဥ္းကပ္မွဳ (Burman-based approach) နန္ ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို လုံး၀မေျဖရွင္းႏိုင္ေၾကာင္းကို ကုန္လြန္လားခေရ ကာလတိက သက္သီခံနိန္ေရ။ ဇာစနစ္နန္ ့ဇာသူပင္ အုပ္ခ်ဴပ္ခ်ဴပ္ ဗမာတိလက္ထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအာဏာဟိေရးက အဓိကမဟာဗ်ဴဟာျဖစ္နိန္လို ့ နအဖစစ္အုပ္စု သက္ဆိုးရွည္နိန္ ရျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ယင္းပိုင္ဆိုေကတခုပိုင္ေလ့ အေျဖမဟိဗ်ာယ္ဂါလို ့ မိန္းခြန္းထုတ္ခ်င္စိတ္ေပၚလာလီေမ။ ဇာပိုင္ေျဖရွင္းရဖို ့လဲ ဆိုေရ အေျဖကိုသိေက လူတိ ဖန္တီးေရ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို လူတိေျဖရွင္းႏိုင္ေရ။ အေရးၾကီးဆုံးက ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲကို ဗမာတိလက္ထဲမွာ ပုံမအပ္ထားပဲ ကိုယ့္စံကိုယ့္ဟန္နန္ ့ ကိုယ့္အင္အားကို ကိုယ္တည္ေဆာက္ျခင္း ကရာ ေနာင္တခ်ိန္မွာ ကိုယ္လိုခ်င္ေရႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးကိုရယူပိုင္ဆိုင္လာႏိုင္ပါဖို့။ေေဒနိန္ရာမွာ ရခိုင္အမ်ားစုက ဒီမိုကေရစီလို ့ေျပာေက ဗမာေနာက္လိုက္ျဖစ္လားဖို ့လို ့့ ယူဆနိန္ကတ္ေတ။ ေဒနိန္ ့ကာလ ဗမာတိပိုင္ ပါးစပ္က ဒီမိုကေရစီလို ့ေျပာပနာ လက္တြီ ့အလုပ္လုပ္ေတခါ မဟာဗမာလူတစု၀ါဒကို က်င့္သုံးနိန္ေကေတာ့ခါ ေသခ်ာေရ ဗမာေနာက္လိုက္ျဖစ္လားႏိုင္ေရ။ သို ့ေသာ္ ဒီမိုကေရစီ၏ပင္မရင္းျမစ္နန့္အႏွစ္သာရေရရခိုင္ရုိ့လူ့ေဘာင္နန္ ့လိုက္ေလ်ာညီေထြမွဳဟိေရ။ ရခိုင္ရုိ ့သမိုင္းမွာ စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္ကို က်င့္သုံးခေရ။ ရခိုင္ဘုရင္မင္းထီးေရ သူ ခ်ထားေရ စည္းကမ္းကို သူ ခ်ိဳးေဖာက္မိလို ့ သူ ့့လက္ညိွဳးကို သူျဖတ္ပနာ တရားမွ်တျခင္းဥပေဒႆ၏အရိပ္မွာ ခို၀င္နိန္ထိုင္ခေရ။ ဗမာတိ ရခိုင္ႏိုင္ငံကို မသိမ္းခင္ကာလမွာ ရခိုင္ျပည္မွာ ရခိုင္ျပည္သူ ့သမၼတႏိုင္ငံ (People Republic of Arakan) ကို ထူေထာင္ခကတ္ေတ။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးစီးေၾကာင္း အေျပာင္းအလဲနန္ ့ ၁၇၇၆-ခုႏွစ္ အေမရိကန္လြတ္လပ္ေရးအေၾကာင္းကို ယင္းအခ်ိန္က ႏိုင္ငံတကာနန္ ့ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရးလုပ္နိန္ေရ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္တိ မသိဘဲနိန္လီဖို ့မဟုတ္။ အတိုခ်ဴပ္ေျပာရဖို ့ ဆိုေက လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကေရစီ၏ အႏွစ္သာရက်င့္စဥ္တိကို ေဒနိန္ ့ကာလ ရခိုင္လူ ့အဖြဲ ့အစည္းအတြက္ က်င့္သုံးဖို ့ၾကိဳးစားျခင္းေရ ဗမာ ေနာက္လိုက္လုပ္ျခင္းမဟုတ္ေၾကာင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ဗမာနန္ ့ရခိုင္ၾကားမွာ ဒီမိုကေရစီ မျဖစ္ထြန္း ႏိုင္ေကေလ့ ရခိုင္နန္ ့ ရခိုင္ၾကားမွာ ဒီမိုကေရစီက်င့္သုံးလို ့ရႏိုင္ေရ။ ထုံးစံအတိုင္း ဖ်က္ျမင္းတိကေတာ့ဟိဖို ့။ ဗမာတိဘားမွာ ႏွစ္ေပါင္းရာနန္ ့ ခ်ီပနာ ကၽြန္ျဖစ္လာရေရအတြက္နန္ ့ ရခိုင္သားတိထဲမွာေလ့ ဗမာပိုင္ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲပနာ ပေဒသရာဇ္စိတ္ ေပါက္နိန္ေရလူတိက တပုံၾကီး။ ယေကေလ့ လူသား၀ါဒနန္ ့တရားမွ်တျခင္းကို တန္ဖိုးထားခေရ အစိုင္အလာက ရခိုင့္လူ ့ေဘာင္ မွာ ဒီမိုကေရစီျဖစ္ထြန္းႏိုင္ေရ ရီခံျမီခံေကာင္းပင္ျဖစ္ေတ။ လူတဦးခ်င္းစီ၏ကိုယ္ပိုင္အခြင့္အေရးကို အာမခံပီးေရ ဒီမိုကေရစီက်က် လူသား၀ါဒကို္က်င့္သုံးျခင္းကရာ ရခိုင္လူ ့ေဘာင္လြတ္လမ္းပင္ ျဖစ္ေတလို ့နိဂုံးခ်ဴပ္ ေျပာခ်င္ေရ။ ။ ။
Tuesday, January 6, 2009
"ယုံၾကည္မွဳ လူမွဳရင္းျမစ္နန္ ့ရကၡိတရုိ ့အန ာဂတ္"
ခိုင္ေအာင္ေအာင္ႏိုင္ငံေရး လူမွဳေရးနယ္ပယ္ရပ္၀န္းတိမွာ ဟိနိန္ကတ္ေတ ရခိုင္သားရုိ ့၏တိမ္းညြတ္မွဳက "သြီးစည္းညီညြတ္ျခင္းေရ ရခိုင္ရုိ ့အတြက္အဓိကလိုအင္္ျဖစ္ေတ" ဆိုေရ ခံယူခ်က္ပင္ျဖစ္ေတလို ့ သုံးသပ္ႏိုင္ဖို ့ထင္ေရ။ အတိတ္ကာလမွာ အခ်င္းခ်င္းညီညြတ္မွဳျပိဳကြဲျခင္းေၾကာင့္ အခ်ဴပ္အခ်ာအာဏာက်ဆုံးလားရျခင္းနန္ ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းၾကီး တခုလုံး ဖ်က္ဆီးခံနိန္ရျခင္းက ရခိုင္ရုိ ့အတြက္ မမိန္ ့ႏိုင္ေရ သမိုင္းသင္ခန္းစာ ျဖစ္နိန္ေရ။ ညီညြတ္ျခင္းအင္အားကရာ ရခိုင္ရုိ ့ ေခတ္ကို ျပန္ပနာဆန္းသစ္လာႏိုင္စီဖို ့ဆိုေရ အေတြးအေခၚေရ မွန္ကန္ေရ အျမင္ေခ်တခုျဖစ္ေတလို ့ ေျပာခ်င္ေရ။ ယေကေလ့ ယုံၾကည္မွဳ ဆိုေရ "စင္" ခံထားခါမွရာ ညီညြတ္ျခင္းရြက္ႏုတိ ဖူးသစ္လန္းဆမ္းသီးပြင့္လာႏိုင္ဖို ့လို ့ ထင္မိ ေရ။ တေယာက္ကိုတေယာက္ မယုံေက တေယာက္နန္ ့ တေယာက္ညီညြတ္ဖို ့ဆိုစြာ လုံး၀မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ယင္းအတြက္ နန္ ့ ညီညြတ္ေရးစကားလုံးကို သုံးေက ယုံၾကည္မွဳဆိုေရ စကားလုံးကိုအရင္ ပလႅင္ခံပနာေျပာကတ္ရဖို ့ လို ့ ယူဆမိပါ ေရ။ ေယမွရာ သြီးစစ္ေတညီညြတ္ျခင္းနန္ ့ ပန္းဖူးကိုေရာက္ႏိုင္ေရ အင္အားကို ရလာႏိုင္ဖို ့ျဖစ္ေတ။ ယုံၾကည္မွဳကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္လိုက္ေက အေကာင္းျမင္ယုံၾကည္ျခင္းနန္ ့အဆိုးျမင္ယုံၾကည္ျခင္းတိကို တြီ ့ကတ္ ရေရ။ အေကာင္းျမင္၀ါဒကရာ အနာဂတ္ေကာင္းတခုကို ဖန္တီးဖို ့အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာတခုျဖစ္ေတ (Optimism is a strategy for making a better future)။ ယင္းပိုင္မဟုတ္ပဲ အဆုိးျမင္မွိဳင္းတိစြဲကပ္ဗ်ာယ္ အနာဂတ္စြာ ေကာင္းလာ ႏိုင္ဖို ့မဟုတ္လို ့ ယုံၾကည္လိုက္ေကအနာဂတ္ကိုရုပ္လုံးေဖာ္တည္ေဆာက္ဖို ့အင္အားဇြဲလုံ ့လတိကို တခုေလ့မလုပ္ခင္ အယင္ျဖဳန္းတီးဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေတလို ့ဆိုရပါဖို ့။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဟိလို ့ ထင္ျမင္မိေက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဟိ လာဖို ့မဟုတ္လို ့ အာမခံလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ (If you assume that there is no hope, you guarantee that there will be no hope)။ "တခုေလ့ျဖစ္မလာႏိုင္ေ၀း" ဆိုျပီးေက ကိုယ့္ဦးေႏွာဏ္ကို တန္းခါးပိတ္ပနာ ျဖစ္ႏိုင္ျခင္းတိ ကိုရွာဖို ့လမ္းတိကိုေဖ်ာက္ပစ္လိုက္ျခင္းက ရခိုင္ရုိ ့ၾကားထဲမွာ စိမ့္၀င္ပ်ံ ့ႏွံ ့နိန္ေရ မိမိကိုယ္ကို ယုံၾကည္မွဳေပ်ာက္နိန္ ျခင္း အိုင္ဒီယာပိုင္းဆိုင္ရာအက်ပ္အတည္း (Ideological crisis) တခုပင္ ျဖစ္ေတလို ့ ေျပာရဖို ့ထင္ေရ။ နာေမၾကီး လူမွဳသိပၸံံပညာသွ်င္ ဖရန္စစ္ ဖူကူယားမား(Francis Fukuyama) က ယုံၾကည္မွဳစြာ လူ ့ေဘာင္တိုးတက္ဖြံ ့ျဖိဳးဖို ့ အေျခခံအက်ဆုံး အလိုအပ္ဆုံးနန္ ့အေကာင္းဆုံး လူမွဳစံတန္ဖိုး (Social virtue) တခုပင္ျဖစ္ေတလို ့ ဆိုဖူးေရ။ ယုံၾကည္မွဳနန္ ့အယူအဆအားေကာင္းလာခါမွရာ ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္(Political conviction) ခိုင္မာေတာက္ပလာဖို ့့ ျဖစ္ပါေရ။ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းညီညြတ္ေရးအတြက္ ယုံၾကည္မွဳပိုင္ အာရုံစိုက္အေလးထားသင့္ေရ ေနာက္တခုကေတာ့ေက လူမွဳရင္း ျမစ္ (Social capital) ပင္ျဖစ္ပါေရ။ လူမွဳေဗဒပညာရွင္ ဂ်ိမ္း(စ္)ကိုး(လ္)မန္ (James Coleman) က လူမွဳရင္းျမစ္ကို "အသင္းအဖြဲ ့ အုပ္စုတိထဲမွာ အလုပ္အတူတူလုပ္ႏိုင္ေရ လူတိ၏စြမ္းရည္" လို ့အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုဖူးပါေရ။ ဖရန္စစ္ဖူကူ ယားမား ကေတာ့ေက "မွ်၀ီထားကတ္ေတ စံနန္ ့တန္ဖိုးတိဘားမွာ အေျခခံပနာ ဘုံရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ကိုလား ကတ္ဖို ့ ေပါင္းစပ္လက္တြဲအလုပ္လုပ္ျခင္း" လို ့ လူမွဳရင္းျမစ္ကို ရွုျမင္ပါေရ။ စီးပြါးေရးပညာသွ်င္တိက တိုင္းျပည္လူ ့ ေဘာင္တိုးတက္ျခင္းေရ လူသားရင္းျမစ္ (Human capital) ျဖစ္ေတ အသိပညာနန္ ့စြမ္းရည္ (Skills and Knowledge) တိဘားမွာရာ မူတည္နိန္ေရလို ့ နားလည္လက္ခံထားကတ္ေကေလ့ ေဒ အသိပညာနန္ ့စြမ္းရည္ျပည့္၀ ေရ လူတိအတူတူလက္တြဲအလုပ္လုပ္ႏိုင္ဖို ့ လူမွဳရင္းျမစ္ လိုအပ္သိမ့္ေရ လို ့ ဂ်ိမ္း(စ္)ကိုး(လ္)မန္ က ေထာက္ျပေျပာဖူးခပါေရ။ ေေဒနိန္ရာမွာ စီမံခန္ ့ ခြဲမွဳနည္းပညာနန္ ့ လူမွဳရင္းျမစ္ကို မွားပနာ မျမင္မိဖို ့အေရးၾကီးပါေရ။ စီမံ ခန္ ့ခြဲမွဳက နည္းပညာနန္ ့ အသင္းအဖြဲ ့ တိ၏ ျပဳမွဳလုပ္ေဆာင္ခ်က္သေဘာဆန္ပနာ လူမွဳရင္းျမစ္က က်ယ္ျပန္ ့ေရလူ ့အဖြဲ ့ အစည္းအတြင္း ပိုင္းက ယုံၾကည္မွ်၀ီနားလည္မွဳတိ ျဖစ္ပါေရ။ ရခိုင္သားတိမွာ လူမွဳရင္းျမစ္နန္ ့စီမံခန္ ့ ခြဲမွဳနည္းပညာပိုင္းမွာပါ အား နည္းနိန္စြာကိုတြီ ့ျမင္နိန္ကတ္ရေရ။အသိပညာနန္ ့စြမ္းရည္အားမေကာင္းျခင္းကပါ ခိုင္မာေရအသင္းအဖြဲ ့ အေဆာက္ အအုံၾကီးတိ (Institutions) မတည္ေဆာက္ႏိုင္ေအာင္ ဟန္ ့တားထားေရလို ့ ေျပာကတ္ရပါဖို ့။ ဘုံႏိုင္ငံ ေရးအျမင္နန္ ့ သြီးစစ္ေတ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္တိ ရခိုင္သားတိုင္းမွာ ရွင္သန္နိန္ကတ္ေကေလ့ ႏိုင္ငံေရး ေတာ္လွန္ ေရးအဖြဲ ့ အစည္းတိနန္ ့ႏိုင္ငံေရး သမားေတာ္လွန္ေရးသမားရုိ ့၏ စည္းရုံးမွဳနန္ ့ ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္မွဳအရည္ အခ်င္းညံ့ ဖ်င္းနိန္ျခင္း ၏အက်ိဳးဆက္က ႏိုင္ငံေရးမွာ ရခိုင္လူထု၏ထဲထဲ၀င္၀င္လုပ္ေဆာင္လာကတ္ျခင္းက က်ဆင္း နိန္ေရ။ ကိုယ္မယုံၾကည္ ေရ ႏိုင္ငံေရးသမားကို မေထာက္ခံစြာက လူသားရုိ ့သဘာ၀လို ့ေျပာရဖို ့ထင္ေရ။ လူမွဳရင္းျမစ္ ကို အားေကာင္းေအာင္ အရင္တည္ေဆာက္ျပီးခါမွရာ ရခိုင္လူထု၏ပူးေပါင္းမွဳ ျမင့္မားေရႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္တခုကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို့လိုေေျပာခ်င္ေရ။ ေယေက လူမွဳရင္းျမစ္တိ အားေကာင္းေမာင္းသန္ျဖစ္လာေအာင္ ဇာပိုင္လုပ္ကတ္ရပါဖို ့လဲ။ အသိပညာကို တူးေဖာ္ ျခင္းကရာ လူမွဳရင္းျမစ္ကို အားေကာင္းေအာင္လုပ္ဖို ့ အဓိကလမ္းေၾကာင္းမွန္ပင္ျဖစ္ပါေရ။ ယျပီးေက ေခါင္းေဆာင္ မွဳစြမ္းရည္ျပည့္၀ေရ ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္သစ္တိမြီးထုတ္ပီးျခင္းနန္ ့ လူကိုအေျခမျပဳပဲ မူ၀ါဒေရးရာဘားမွာ အေျခခံေရ လူမွဳေရးႏိုင္ငံေရးအဖြဲ ့အစည္းတိ (Principles based social and political organizations) ဖြဲ ့ စည္းတည္ေထာင္ ျခင္းကရာ ရခိုင္ရုိ ့လူမွဳအခင္းအက်င္းသစ္ကို ဖန္တီးလာႏိုင္ဖို ့လို ့ ယူဆမိပါေရ။ လူခ်င္းတူေကေလ့ လူစြမ္းလူစ ကြာျခားနိန္ျခင္းေၾကာင့္ အနာဂတ္မွာ ၾကဳံတြီ ့လာႏိုင္ေရ စိန္ေခၚမွဳတိကို ရင္ဆိုင္ေျဖ ယွင္းလားဖို ့ ကမၻာ့ရြာထက္မွာဟိေရ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတိုင္းအတြက္ ေခါင္းေဆာင္ဆိုစြာ ရက္ျပတ္လိုအပ္နိန္ေရအရာတခုျဖစ္နိန္ဖို့စြာကလူသားရုိ့၏သဘာ၀နိယာမတရားတခုလို့ယူဆမိေရ။ စုေပါင္းေခါင္းေဆာင္မွဳ၏အက်ိဳးရလဒ္ကရာလူ့အဖြဲအစည္းတခုလားနိန္ေရအနာဂတ္လမ္းေၾကာင္းကိုအေကာင္းဆုံးလမ္းညႊန္ျပပီးႏိုင္ေရထင္မိေရ။ ေသခ်ာနိန္စြာတခုက ရကၡိတရုိ ့ အနာဂတ္ကို လွမ္းျမင္ၾကည့္ႏိုင္ဖို ့ပစၥကၡကာလမွာ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္တည္ေဆာက္ကတ္ဖို့လိုနိန္စြာကအမွန္ပင္ျဖစ္ေတ။လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏အနာဂတ္စြာယင္းလူမ်ိဳး၏ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာအခြင့္အေရးၿျပည့္ျပည့္၀၀ရဟိျခင္းမွာမူတည္နိန္ေရျဖစ္ေတအတြက္အေျခခံႏိုင္ငံေရးအေဆာက္အအုံတိအားေကာင္းလာေရးကိုဦးစားပီးလုပ္ေဆာင္လားပနာလူစြမ္းလူစဟိေရႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္သစ္ေခါင္းေဆာင္တိ္ကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ပီးျခင္းကရာ ေနာင္တခ်ိန္မွာ ရခိုင္ရုိ ့အနာဂတ္ကို ရခိုင္တိရာ ပိုင္ဆိုင္လာႏိုင္ဖို ့လို ့ ယုံၾကည္မိလိုက္ပါယင့္။ ။ ။
Thursday, December 25, 2008
"ရခိုင္ရုိ ့လြတ္လမ္းကို မွန္းေမွ်ာ္ၾကည့္ျခင္း"
ခိုင္ေအာင္ေအာင္ အခ်ိန္ကာလဆိုေရအသက္သြီးနန့္လည္ပတ္ပနာအသက္ရွင္နိန္ေရရာစုသစ္ပင္ကၿျပကၡတိန္ရြက္ေဟာင္းေခ်တရြက္ၾကြီက်လားျခင္းပဂ်ီကားခ်ပ္ေခ်တခုကိုခင္းက်င္းျပသနိန္ေရအခ်ိန္မွာေနာက္ ထပ္ရြက္ႏုေခ်တရြက္က အဆင္သင့္ဖူးသစ္ဗ်ာလ္ ထြက္လာလတ္ဖို ့ တာစူနိန္ေရ။ ရာသီ သဘာ၀ က မ်ိဳးဆက္မျပတ္လက္ဆင့္ကမ္းလားျခင္းကို တာ၀န္မပ်က္လုပ္ေဆာင္ပီးနိန္ေရလို ့ ေျပာကတ္ရဖို ့ထင္ေရ။ ေဒပိုင္ ရာစုသစ္ပင္ကရြက္ႏုျပန္ေရအခ်ိန္မွာ ရခိုင္ရုိ ့အတြက္က သြီးမတိတ္သိမ့္ေရ သမိုင္းအနာကို ေပ်ာက္ေအာင္ကုသဖို ့ ဆီးရွာလို ့မတြီ ့ႏိုင္သိမ့္ေရ ဘ၀ကို ေရာက္နိန္ကတ္ရေရ။ ဇာပင္ျဖစ္ျဖစ္ လူတိဖန္တီးေရ ျပႆနာအားလုံးကို လူတိေျဖရွင္းႏိုင္ေရဆိုရုိးစကားအတိုင္းအတိတ္ကအရွုံးကိုေျပာင္းျပန္လွန္ပနာေအာင္ျမင္ျခင္းအနာဂတ္သစ္ကိုတည္ေဆာက္လားႏိုင္ဖိုကပစၥကၡမွာက်င့္သုံးသင့္ေရအေကာင္းဆုံးမဟာဗ်ဴဟာနည္းဗ်ဴဟာပင္ ျဖစ္ေတလို ့ထင္ျမင္မိေရ။ကမၻာ့လူ ့သမိုင္းမွာ အရပ္ ၅ ေပ ရာဟိေရ ကၽြန္သားေခ်တေယာက္က ဥေရာပတိုက္ၾကီးတခုလုံး ကို သိမ္းပနာ ျပင္သစ္အင္ပါယာကို ထူေထာင္ႏိုင္ခေရ။ ယင္း ကၽြန္သားေခ် နပိုလီယံ ဘိုနာဘတ္ (Napoleon Bonaparte) ၏ စိတ္ကူးအိမ္မက္က တခုတည္းရာဟိေရ ဥေရာပကို ဖြဲ ့ စည္းတည္ ေဆာက္ေရးပင္ ျဖစ္ေတ။ ဒုတိယကမၻာစစ္အလြန္မွာ ျဖစ္တည္လာေရ ေဒနိန္ ့ကာလ ဥေရာပ သမဂၢေရ နပိုလီယံ မက္ခေရ အိမ္မက္အပိုင္းအစေကာက္ေၾကာင္းတိကို ခ်ဥ္းကပ္မွဳပုံစံသစ္နန္ ့ ဆက္စပ္ထားျခင္းပင္ ျဖစ္ေတလို ့ ေျပာေကလြန္လီဖို ့မထင္မိပါ။ နပိုလီယံက "ေတာ္လွန္ေရးကို တည္ေဆာက္လို ့မရေရပိုင္ ရပ္ထားလို ့ေလ့မရႏိုင္ပါ။ အႏိုင္ရဟိျခင္းလုံ ့ လစြမ္းအားတိနန္ ့ လမ္းညႊန္ျပျခင္းကို မ်ိဳးဆက္သစ္အေခ်တိပါးကို လက္ဆင့္ကမ္းပနာ ပီးျခင္း တခုတည္းကရာ ေတာ္လွန္ေရးကို ေအာင္ျမင္ႏိုင္စီေရ" လို ့ေျပာခဖူးပါေရ။ တထပ္စာ အေတြးအေခၚနန္ ့ေရရွည္ကို မၾကည့္ပဲ ေတာ္လွန္ေရး ေတာ္လွန္ေရးလို ့ထိုင္ေအာ္နိန္ျခင္းက ေတာ္လွန္ေရး၏ေအာင္ျမင္မွဳ ပန္းတိုင္ပန္းဖူးကို မဆြတ္ခူးႏိုင္လို ့ေျပာျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ေနာက္ျပီးေက သူေျပာခေရ စကားေခ် တခြန္းက "ေခါင္းေဆာင္ဆိုစြာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တိကို မွ်၀ီပီးေရ လူတေယာက္ျဖစ္ေတ" လို ့ ဆိုပါေရ။ ေသခ်ာနိန္စြာတခုက အနာဂတ္အတြက္လားရာအျမင္ (vision for future) တခုမဟိပဲ ေခါင္းေဆာင္မျဖစ္လာႏိုင္လို ့ေျပာကတ္ရဖို ့ထင္ေရ။
ေနာက္ထပ္ အရပ္ ၅ ေပ နန္ ့ ၂ လက္မရာဟိေရ လူတေယာက္က လူဦးေရသန္းေပါင္းႏွစ္ရာ ေက်ာ္ေလာက္ကို ဆင္းရဲမြဲေတျခင္းႏြံထဲက ဆြဲထုတ္ပီးႏိုင္ခေရလို ့ေျပာေကယုံကတ္ဖို ့လား။ သူ ့ ၏ေရရွည္အျမင္ျဖစ္ေတ ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ေရးနန္ ့ေခတ္မွီျခင္းအတြက္ တန္းခါးဖြင့္ေပၚလစီက အေဂါင္ေဂါင့္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ အတြင္းမွာ သန္းေပါင္းရာခ်ီေရ ဆင္းရဲသားနင္းျပားတိ ဘ၀ကို ေျပာင္းလဲစီပနာ စီးပြါးေရးဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ေတ ေဒနိန္ ့ကာလတရုတ္ျပည္ ျဖစ္လာေအာင္ လမ္းညႊန္ျပပီး ခေရ။ သူ ့နာေမက တိန္ ့ေရွာင္ဖိန္ ့ (Deng Xiaoping)။ သူက "ေၾကာင္တေကာင္ မဲျခင္းျဖဴျခင္းထက္ ၾကြက္ဖမ္းတတ္ေက ယင္းေၾကာင္ေရ ေၾကာင္ေကာင္းျဖစ္ေတ" လို ့ေျပာခဖူးေရ။ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက အုပ္ခ်ဴပ္ထားေကေလ့ ဆိုရွယ္လစ္တန္းခါးပိတ္ စီးပြါးေရး စနစ္တခု တည္းကို တရားသီဆုပ္ကိုင္မက်င့္သုံးပဲ ျပင္ပကမၻာနန္ ့ဆက္သြယ္ပနာ စ်ီးကြက္ စီးပြါးေရးစနစ္နန္ ့ တိုင္းျပည္က ထိန္းခ်ဴပ္ေမာင္းႏွင္ေရအရင္းရွင္စနစ္ (State Capitalism) ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဗ်ာလ္ ေခတ္မွီဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ခ်ီတက္လားကတ္ဖို ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မဟာဗ်ဴဟာ သစ္ကို ခ်မွတ္ခေရ တိန္ ့ေရွာင္ဖိန္ ့၏ စီးပြါးေရးတန္းခါးဖြင့္မူ၀ါဒသစ္က တရုတ္ျပည္ကို ေခတ္သစ္တခုပါးကိုေရာက္လားေအာင္ပို ့ပီးလိုက္ေတလို ့ ဆိုေကမွားလီဖို ့မထင္မိပါ။
လူ ့အဖြဲ ့အစည္းႏိုင္ငံတခုေျပာင္းဖို ့ လားရာအျမင္သစ္ (new vision) ကို စိုင္းစားေတြးေခၚ ဦးေဆာင္ခ်မွတ္ႏိုင္စြမ္းဟိေရ ေခါင္းေဆာင္တိလိုေရပိုင္ ထိုခ်မွတ္လိုက္ေတ မဟာဗ်ဴဟာတိကေလ့ လူတိ၏အေျခခံဘ၀နန္ ့သဟဇာတျဖစ္ပနာထပ္တူက်ဖို ့ေတာ့ လိုေရလို ့ထင္မိေရ။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ (possibility) ကို အရင္းတည္ထားေရ လမ္းညႊန္မွဳကရာ ျဖစ္ႏိုင္ခြင့္ (opportunity) ကို သယ္ ေဆာင္ ယူလာပီးႏိုင္ဖို ့စြာက က်ိန္းသီနိန္ေရ။ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ပါေမာကၡ ဂ်ိဳးဇက္ညီး (Joseph Nye) ၏ ေခါင္းေဆာင္ဖို ့ပါ၀ါတိ (Powers to lead) ဆိုေရ စာအုပ္မွာ ပါ၀ါမာ (Hard power)နန္ ့ ပါ၀ါေပ်ာ့(Soft power) ေပါင္းထားေရ လိမၼာပါးနပ္ေတပါ၀ါ (Smart power) ကရာ သတင္း နည္းပညာေခတ္နန္ ့ရက္ျပတ္ေျပာင္းလဲနိန္ေရ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြါးေရး၊ လူမွဳေရးနယ္ပယ္မွာ အခရာ က်အဓိကျဖစ္ေတ ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္မွဳအရည္အခ်င္းတခုျဖစ္လာဖို ့လို ့ ေလ့လာသုံးသပ္ ေထာက္ျပ ထားေရ။
အႏွစ္ခ်ဴပ္ေျပာရဖို ့ဆိုေက ရခိုင္ရုိ ့လြတ္လမ္းက ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္းဟိေရ ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္သစ္ တိလက္ထဲမွာရာ ဟိနိန္ေရလို ့ေျပာကတ္ရပါဖို ့။ ေဒနိန္ ့ကာလ ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္ျဖစ္ခ်င္နိန္ ကတ္ေတ ရခိုင္တိ အနာဂတ္ကို ဇာေလာက္ထိအ၀ီးၾကီး ၾကည့္ႏိုင္ ျမင္ႏိုင္စြမ္းဟိေလ ဆိုေရ လားရာအျမင္မွာ အေျခတည္ပနာ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းသစ္က ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေရ။ အနာဂတ္စြာ ပစၥကၡက မြီးထုတ္ပီးလိုက္ေတ ရလဒ္ကိုခင္းက်င္းျပသျခင္းရာ ျဖစ္လို ့ လက္ဟိအေျခအေနမွာ ဇာေလာက္ထိျပင္ဆင္ထားကတ္ဗ်ာလ္ေလ ဇာပိုင္ႏိုင္ငံေရးအျမင္ နန္ ့ႏွစ္ေပါင္းရာခ်ီနိန္ေရ ရခိုင္ရုိ ့ လူ ့ေဘာင္အဖ်က္ခံနိန္ရျခင္းကို ျပဳျပင္တည္ေဆာက္လားကတ္ဖို ့ လဲ ဆိုေရ မိန္းခြန္းကို အေျဖရွာ ႏိုင္ေက ရခိုင္ရုိ ့၏ေခတ္ဆန္းခ်ိန္ကို ပိုင္ဆိုင္လာကတ္ရဖို ့စြာက မလြဲပါ။ ။ ။
Read more...
Posted by Free4A
ကထြက္ေတပိုင္ မိုးဦးက်ဖားျပဳတ္ေကတိ ဖဲသာမပီးရတိုင္းေအာ္ကတ္ေတပိုင္ ဖတ္လို႔မကုန္ႏိုင္ေရစတိတ္မန္႔တိ ၾကားလို ့မဆုံးႏိုင္ေရအသံတိ ရြီးလိုက္ကတ္ေတ သတင္းတိ လုပ္လိုက္ကတ္ေတ ဆႏၵျပပြဲတိ ထိုႏိုင္ငံေဒႏိုင္ငံက ေဂါင္းေဆာင္တိ ထိုအဖြဲ႔ေဒအဖြဲ႔က အတြင္းေရးမွဴး ဥကၠဌတိ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဒီပလိုေမစီစာအုပ္ၾကီးတိကို မ်ိဳခ်ထားကတ္ေတ သံတမန္ၾကီးတိ ကိုယ္စားလွယ္ ေတာ္တိ လားကတ္လာကတ္ ေျပာကတ္ဆိုကတ္ ျငင္းကတ္ခုန္ကတ္ ေတာင္းဆိုကတ္ကန္ ့ကြက္ကတ္ ေ၀ဖန္ကတ္ အျပစ္တင္ကတ္ အဆုံးသတ္နိဂုံးမွာ ဗမာစစ္ေဂါင္းေဆာင္သန္းေရႊဆင္ထားေရ ေထာင္ေခ်ာက္ၾကီးထဲမွာ လက္ကားရား ျခီကားရား ေျပာနိန္က်စကားတိနန္႔ ေခါက္ရုိးက်ိဳးနိန္ေရ တိုက္တြန္းသုံးသပ္မွဳတိကိုကိုင္ပနာ ေျဖသိမ့္ေက်နပ္ အဆုံး အျဖတ္ရလဒ္က အယင္အတိုင္းလားနိန္လီဖို႔စြာပါရာ။တြိဆုံေဆြးေႏြးေစ့စပ္ညွိႏွိဳင္းအေျဖရွာကတ္။သူမနာကိုယ္မနာ၀ါဒကိုက်င့္သုံးကတ္။ယေကအားလုံးစာရင္းအင္းသိမ္းလို႔အိမ္ျပန္ဖို႔ၾကည့္လိုက္ေတခါဗမာတိလက္ထဲမွာႏိုင္ငံေရးအာဏာက်န္ေရလူတိကကြ်န္ဘ၀နန္႔ကုန္းရီတိစုတ္လို႔။ေကာင္းကတ္သိမ့္ယင့္လား။တခ်က္ေခ်ေလာက္ၾကည့္ကတ္ပါဖိ္။ လြန္ခေရ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ကဆိုေက ေဒပိုင္အခ်ိန္တိစြာ ႏိုင္ငံေရးယစ္လို႔ အေကာင္းဆုံးအခ်ိန္။ ေတာင္မသိ ေျမာက္မသိပန္းတိုင္မဟိေကေလ့လားလို႔ေကာင္းခေရ။ေအာ္လို႔ျခီခေရ။ပဇ(ပါးစပ္)ကအျမွပ္ထြက္ေအာင္ဖယ္ဒရယ္နန္႔လြတ္လပ္ေရးကိုျငင္း၊တျပားေလ့မရေကေလ့တလုံးေလ့မတတ္ေကေလ့သြီးနထင္ေေရာက္ပနာႏိုင္ငံေရးဘိုးေတာ္ေယာင္ ေေယာင္ေတာ္လွန္ေရးဂုရုေယာင္ေယာင္ေအနိန္႔လားတိုက္ေကေအနိန္႔ရခိုင္ျပည္ကိုျပန္ရဖို႔စြာပိုင္စိတ္ကူးယိုင္အိမ္မက္ တိနန္႔ရူးခဖူးေရ။ ႏိုင္ငံေရးအယစ္ေျပလို႔ ႏိုးပါလတ္ေတခါ ေဂါင္းကိုက္ေတေ၀ဒနာက သံပုရာသီးေလ့ မကယ္ႏိုင္ ေလွာ္စာေသာက္ေကေလ့မေပ်ာက္။ ေနာက္ကုန္းကို တုတ္က်ခါမွ သိေရ။ ေအာ္ ငါရုိ ့ ရခိုင္သားတိမွာ လက္နန္ ့ ဖ၀ါး ရာ ဟိေရ။ ၀မဟိပဲ ၀ိလုပ္ဖို ့ ၾကိဳးစားဖူးခေရ အခ်ိန္တိ ႏွေျမာဖို႔ ေကာင္းလိုက္ေတပင္။ လြတ္ေတငါးအၾကီးသန္ လတ္။ အဂုေလ့ ကုန္လားခေရ အခ်ိန္တိစြာေဂၚဇီလာေလာက္ဟိဖို႔လို႔ထင္မိယင့္။ လူ႔ဘ၀စြာ တိုေရ လတ္။ ဇာေလာက္တိုေလလို႔ မိန္းေက အေျဖတိထြက္က်လာဖို႔မထင္။ တိုေရလို ့ရာ မွတ္ထားလိုက္ ကတ္ေမဖိ။ မျငင္းခ်င္ဗ်ာယ္။ ယေကေလ့ ေအခ်င့္နန္ ့ဆန္႔က်င္ဖက္ ရခိုင္ရုိ ့ ရကၡိတရုိ ႔ မဟာအာရိယန္ရုိ ့ ဗမာကြ်န္ ျဖစ္နိန္ကတ္ရေရ ဘ၀က ရွည္ေရလို ့ေျပာေကလြန္လားလီဖို ့လားခ်င့္္။ ဇာေလာက္ထိ ရွည္ဖို ့သိမ့္ေလး ဆိုစြာကို ရခိုင္ သားတိအားလုံးရာတိုင္းၾကည့္ကတ္လီပါဖိ။ မရွည္ခ်င္ေကေတာ့ခါ အားလုံးသူဆုံးျဖတ္ပနာ အဆုံးသတ္လီကတ္ပါဖိ။ ယေကေဒစာစုေခ် ေဂါင္းစိုဥ္မွာပါေရအတိုင္း ဗမာစစ္အုပ္စုပရိယာယ္ကို ျခီရာခံၾကည့္ရဖို႔ဆိုေက ေဒသူရုိ ့စစ္စနစ္ ကို ဇာ၀ါဒအေတြးအေခၚနန္႔ ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္မွာ အျခီခံပနာ တည္ေဆာက္ထားျပီးေက ေဒနိန္႔ကာလထိ ဇာျဖစ္လို႔ ျခီတလွမ္းေခ် မပ်က္ေအာင္လားႏိုင္ကတ္ေလဆုိစြာကိုအယင္ဆုံးဆန္းစစ္ၾကည့္ကတ္ရဖို႔ထင္ယင့္။ကမၻာသမိုင္းနန္႔ခ်ီပနာ ေျပာရဖို ့ဆိုေက ဒုတိယကမၻာစစ္မွာ လူဦးေရေပါင္း ၅၅ သန္း သီဆုံးလားခရျခင္း၏ အဓိက စစ္ရာဇ၀တ္ေကာင္တိနန္႔တရားခံတိျဖစ္ေတ ဟစ္တလာဦးေဆာင္ခေရဂ်ာမန္နာဇီ၀ါဒ၊မူဆိုလီနီဦးေဆာင္ခေရအီတလီဖက္ဆစ္နန္႔ဂ်ပန္ပေဒသရာဇ္တိဦးေဆာင္ခေရဂ်ပန္ဖက္ဆစ္၀၀ါဒတိအားလုံးစြာအမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္၀ါဒနန္႔ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္မွာသေႏၶတည္ပနာမြီးဖြါးလာကတ္ျခင္းပင္ျဖစ္ေတ။အဂုေခတ္နအဖဗမာပေဒသရာဇ္စစ္စနစ္လည္းဗမာအမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္၀ါဒနန္႔ႏိုင္ငံေရးခံယူခ်က္ျဖစ္ေတဗမာအမ်ိဳးသားႏိုင္ငံထူေထာင္ေရးနန္႔ ႏိုင္ငံေရး အာဏာကို ဗမာတိကရာထိန္းခ်ဴပ္ထားႏိုင္ေရး ဥခြံထဲက ေပါက္ဖြါးရွင္သန္လာျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ေဒပိုင္ အမ်ိဳးသားေရး အစြန္းေရာက္မွိဳင္းနန္႔အဆိပ္တိမိနိန္ေရ ဗမာစစ္အုပ္စုကို နာဇီဖက္ဆစ္၀ါဒအေတြးအေခၚတိ နိဂုံးခ်ဴပ္လားကတ္ေတပိုင္ မလုပ္ႏိုင္ေရ ကာလပတ္လုံး တျခားတခုခ်ဥ္းကပ္နည္းနန္႔ေလ့ ေဒနိန္႔ကာလျဖစ္နိန္ေရ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို အေျဖရွာ လို႔ ရႏိုင္လီ္ဖို႔ မဟုတ္ပါ။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ ဂ်ဴလုိင္လမွာ ပုံႏွိပ္ေဖာ္ျပခေရ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ပညာသွ်င္စာတမ္းတေစာင္မွာ ေဆာင္းပါးသွ်င္ ဂ်ိဳးဆဖ္ေဆလဗာစတိုင္း (Josef Silverstine) က ဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒေရ ၁၉၃၀ ကာလမွာ "ဒို႔ဗမာ အစည္းအရုံး" ကိုထူေထာင္ျပီးေက "ဗမာစာသည္ ဒို႔စာ ဗမာစကားသည္ ဒို႔စကား" ဆိုေရ ေဆာင္ပုဒ္နန္႔ စတင္လွဳပ္ရွား အသက္၀င္ ပါလတ္ေတ လို႔ ရြီးထားစြာကို ဖတ္ရေရ။ ေဒ အစည္းအရုံးက ဗမာတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား လူငယ္တိကို စည္းရုံး သိမ္းသြင္းႏိုင္ပနာ ဗမာတိႏိုင္ငံေရးအခ်ဴပ္အခ်ာအာဏာပိုင္ဆိုင္ေရးနန္႔ ဗမာမွဳျပဳေရးေပၚလစီ (Burmanization Policy) ကိုပါ က်င့္သုံးပါလတ္ကတ္ေတ။ ဗမာအမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းကို ေဖာင္ေဒးရွန္း ခ်ပနာ တဖဲ့ေခ်ေလ့ အေစာင္းမခံပဲ ပါလတ္စြာ ေနာက္ဆုံးဗမာစစ္တပ္ကို ထူေထာင္ေရ အဆင့္ကိုေရာက္လို႔ ပါလတ္ေတ။ စစ္ၾကိဳေခတ္ ကာလက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ သမိုင္းပါေမာကၡလုပ္ခေရ ေဂၚဒြန္ အိတ္ခ်္ လူးစ္ ( Gordon H Luce) က "ဒို႔ဗမာ အစည္းအရုံး၀င္ သခင္တိဦးေဆာင္ပါ၀င္ေရ ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္က စတုတၳဗမာႏိုင္ငံေတာ္ကို ထူေထာင္ႏိုင္ခေရ လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ခစြာကို ဖတ္ရေရ။ အဂၤလိပ္မအုပ္ခ်ဴပ္ခင္ကာလက ႏိုင္ငံေရးအရ တခုပိုင္ေလ့ဆက္စပ္မွဳမဟိပဲတသီးတျခားစီနိန္ခကတ္ေတတိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတိစြာအဂၤလိပ္ကိုလိုနီစနစ္ေအာက္မွာနယ္ေျမတခုတည္းျဖစ္လာလတ္ျပီး ေက လြတ္လပ္ေရးရေရခါ ဗမာတိ၏ႏိုင္ငံေရးအရ လိမ္မာပါးနပ္မွဳနန္႔ ဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကို တစိုက္မတ္မတ္ ဆုပ္ကိုင္ထားႏိုင္ခလို႔ ေအနိန္႔ကာလ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုေရ ဧရိယာအက်ယ္အ၀န္းကို ထိန္းခ်ဴပ္ထားႏိုင္ျခင္းျဖစ္ေတလို႔ သုံးသပ္ရပါဖို႔။ယင္းအတြက္နန္႔ အဂုကာလစြာ စတုတၳဗမာႏိုင္ငံေတာ္ကို နအဖစစ္အုပ္စုက ဦးေဆာင္ပနာ ခရီးႏွင္နိန္ကတ္ေတ အခ်ိန္လို႔ သတ္မွတ္ကတ္ရဖို႔ ထင္ယင့္။ ေအနိန္ရာမွာ ထူးျခားနိန္စြာတခုက "အမ်ိဳးသား" ဆိုေရ စကားလုံးပင္ ျဖစ္ပါေရ။ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံအဘိဓါန္မွာ အမ်ိဳးသား ဆိုေရ စကားလုံးစြာ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးတည္းကိုရာကိုယ္စားျပဳေၾကာင္း အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားေရ။ န၀တဗမာစစ္အုပ္စုအာဏာသိမ္းျပီးေကထုတ္ျပန္ေက်ညာထားေရယင္းသူရုိ့မူ၀ါဒႏိုင္ငံေရးဦးတည္ခ်က္(၄)ရပ္မွာ ဒုတိယစာေၾကာင္းက "အမ်ိဳးသားျပန္လည္စည္းလုံးညီညြတ္ေရး"ပင္ျဖစ္ပါေရ။ယေကေဒနိန္ ့ ကာလ အတိုက္အခံပါတီတခုျဖစ္ေတအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ဴပ္ကေတာင္းဆိုနိန္ေရ"အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး"စြာလည္းအထက္ကေျပာခေရဗမာစစ္အုပ္စုႏိုင္ငံေရးမူ၀ါဒနန္႔တထပ္တည္းက်နိန္စြာကိုတြိရေရ။ေနာက္ျပီးေက ေဒအမ်ိဳး သားဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ဴပ္မွာ ပါေရ စကားလုံး "အမ်ိဳးသား" စြာ ဗမာလူမ်ိဳးတမ်ိဳးတည္းကိုရာ ကိုယ္စားျပဳနိန္ေရ ေျပာကတ္ရဖို႔ ထင္ေရ။ အမ်ိဳးသားမ်ား (Nationalities) နိန္ထိုင္ေရ ဗဟုလူ ့ေဘာင္တိုင္းျပည္ၾကီး၏ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡ ကို ေျဖ ရွင္းဖို႔ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္ကတ္စြာမွာ "အမ်ိဳးသားမ်ားရင္ၾကားေစ့ေရး" လို႔ မူ၀ါဒ မခ်ျခင္းက ဗမာအမ်ိဳးသားေရးလမ္းေၾကာင္းတခုတည္းကိုရာဦးတည္ျပီးေကလားနိန္ေၾကာင္းမီးေမွာင္းထိုးျပနိန္ေရ။
ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းကို ေလ့လာမွတ္တမ္းတင္စာတမ္းျပဳစုနိန္ကတ္ေတ အဖြဲ ့အစည္းၾကီးတိက ဗမာစစ္အာဏာသွ်င္စနစ္စြာ ကမၻာမွာသက္တမ္းအရွည္ဆုံးစစ္အာဏာသွ်င္စနစ္လို႔ မွတ္တမ္းတင္ထားကတ္ေတ။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ ရြီးခေရ "လက္ဟိေခတ္ကာလအေျခအေနကို ဆန္႔က်င္လို႔ ဗမာျပည္မွာ အာဏာသွ်င္စနစ္သက္ဆိုးရွည္နိန္ျခင္း" (Against the current: The Survival of Authoritarianism in Burma) ဆိုေရ သုေတသနစာတမ္းမွာ ပညာသွ်င္ ဂ်ာလာ အလမ္ဂီးယာ (Jalal Alamgir) က ဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ေရ လက္ဟိဗမာစစ္စနစ္ကို က်ားကန္ပီးနိန္ေရ အဓိက အိုင္ဒီယာတခုျဖစ္ေၾကာင္းကို ေထာက္ျပထားေရ။ ယျပီးေက သူက "အန္အယ္လ္ဒီ၏ရပ္တည္မွဳက န၀တ (အဂုနအဖ) သက္ဆိုးရွည္ဖို႔အတြက္အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းနိန္စီေရ၊ တဖဲ့ေခ်အက်ယ္ခ်ဲ ့ေျပာရဖို႔ဆိုေက စစ္အုပ္စုက စုၾကည္၏ႏိုင္ငံေရးကို ၾကိဳတင္ခန္႔မွန္းထားႏိုင္ေရ" (The stance of NLD has been beneficial to SLORC’s survival, at least to the extent that Suu Kyi’s politics are predictable to the junta.) လို႔ ေ၀ဖန္ထားစြာကို ဖတ္ရေရ။ အန္အယ္လ္ဒီ စီအီးစီထဲမွာ ဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကို ဆုပ္ကိုင္ထားေရ နအဖအလံရွဴး ဖ်က္ျမင္းတိကို ထည့္ထားပနာ ႏိုင္ငံေရးကဇတ္ပါလတ္ ကတ္စြာ အဂုဆိုေက ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္စုကိုေက်ာ္လြန္ပါလတ္လို႔ အခ်ိန္သစ္ကာလကိုေရာက္လာနိန္ေၾကာင္းကို အားလုံး သူရုိ ့မ်က္ျမင္ကိုယ္တြိလို ့ ဆိုကတ္ရပါဖို႔။ အဂုေလ့ ေျပာလို႔ ဆိုလို႔ ခံစားလို႔ေကာင္းေရ ဒရမ္မာႏိုင္ငံေရး (Drama Politics) ျပကြက္တိက လူတိစိတ္ကို ဖမ္းစားထားေရလို႔ေျပာရဖို႔ထင္ယင့္။ ယေကေလ့ အေျပာင္းအလဲကေတာ့ တခုေထာင့္ၾကားကေလ့ ထြက္က်လာဖို႔ မဟုတ္။ ၾကိဳပနာစီစိုင္ထားေရအတိုင္း ၂၀၁၀ မွာ ရြီးေကာက္ပြဲက်င္းပလို႔ ဗမာနည္းဗမာဟန္ မက်က္တက်က္ ဒီမိုကေရစီနန္႔ စတုတၳဗမာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးကို ျခီလွမ္းမပ်က္လားကတ္ဖို ့စြာက တန္းလို ့ျမင္နိန္ရေရ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ ့ စည္းအုပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒမွာ ျပဌါန္းထားေရပိုင္စစ္ေရးအျမင္ဟိေရ ဗမာစစ္သားက သမၼတျဖစ္လာပနာ(၅)ႏွစ္ သက္တမ္း (၂) ၾကိမ္ အုပ္ခ်ဴပ္လားေက ဒီမိုကေရစီႏွမ္းျဖဴးထားေရဗမာအမ်ိဳးသားေရးစစ္၀ါဒက၂၀၂၀ထိဇိမ္ခံပနာလားနိန္လီဖို႔စြာကေဗဒင္မိန္းစရာမလိုပါ။ေဒပိုင္ဗမာစစ္အုပ္စုဇိမ္ခံႏိုင္ဖို႔အတြက္ ရုပ္၀တၳဳရင္းျမစ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖဲသာတိကို ရခိုင္ျပည္က ေထာက္ပံ့ပီးနိန္ေရ။ နအဖစစ္ယႏၱရားလည္ပတ္ဖို႔ လိုအပ္ေတ ဖဲသာကို ရခိုင္ျပည္ကထြက္ေတ ရခိုင္သားတိပိုင္ေရ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔ က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံလုပ္ပီးထားေရ။ ယေက အေမာင္ရခိုင္သား၀ံလက္ရုိ ့မွာ ဗ်ရာက်န္ေရ။ ဟုတ္ဖို ့လားနင္းခံခီေက တေဘာ္စီေလ်ာ့လားေရ။ အိတ္ေပါက္ နန္႔ဖားေကာက္ေတပိုင္လမ္းေလွ်ာက္လို႔လမ္းေပ်ာက္နိန္ရေရ။"ရခိုင္သားကိုတိုက္စရာမလိုအခ်င္းခ်င္းတိုက္ျပီးေက ဘ၀ပ်က္နိန္လီကတ္ဖို႔စြာရာ" လို႔ ဗမာစစ္ေထာက္လွမ္းေရး ခင္ညြန္႔ ေျပာခပိုင္ ရခိုင္သားတိကေလ့ အတိအက် လိုက္နာက်င့္သုံးကတ္ေတ။ ဥာဏ္ေကာင္းလိုက္ေတပင္။ ယင္းပိုင္နန္႔ အယင္ပိုင္ ပေဒသရာဇ္ လက္က်န္ အိမ္မက္နန္ ့ပြဲမတိုးေရ ရခိုင္သားတိႏိုင္ငံေရးက၂၁ရာစုမွာစိန္ေခၚမွဳတိကိုရင္ဆိုင္လာကတ္ရေရ။ရွိဆက္ျပီးေကဇာပိုင္လုပ္လားကတ္ဖို႔လဲဆိုေရမိန္းခြန္းကထြက္က်ပါလတ္ေတ။က်ိန္းသီနိန္စြာ တခုက ရာစုနန္႔ခ်ီပနာ ျဖစ္ပါလတ္ေတ ႏိုင္ငံေရးေရာဂါကို အဂုခ်က္ခ်င္းေပ်ာက္ေအာင္ ဥဳံဖြလို႔မန္း ပနာကူးပစ္လိုက္ႏိုင္ေရဆီးၾကိမ္လုံးတေယာက္ဘားမွာေလ့မဟိ။ေရရွည္အျမင္(Long-term perspective)နန္႔ ၾကိဳတင္္ ျပင္ဆင္တည္ေဆာက္လားႏိုင္ျခင္းကရာ အနာဂတ္မွာ ေမွ်ာ္မွန္းထားေရ ရလဒ္ေကာင္းကို ရလာႏိုင္ဖို ့ယုံၾကည္မိယင့္။ နည္းဗ်ဴဟာ မဟာဗ်ဴဟာသစ္နန္႔ ႏိုင္ငံေရးသမားအသစ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ သြီးသစ္တိပါ ကြက္လပ္တိျဖည့္ပီးဖို႔ လိုအပ္နိန္ စြာက ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး၏ လက္ဟိေတာင္းဆိုနိန္မွဳပင္ၿျဖစ္ပါေရ။ ။ ။ ခိုင္ေအာင္ေအာင္၂၃၊၀၅၊၂၀၀၉
"ရခိုင္ျပည္အတြက္ ငါရုိ ့တိတာ၀န္"
မ်က္ႏွာကို မွန္ထဲမွာ ၾကည့္မိေရအခ်ိန္တိုင္း ငါစြာ ကြ်န္တေယာက္ရာမႏွန္းဂုလို ့ရက္ျပတ္အတြက္ေပၚသတိရနီမိေရ။ ငါ့မွာတိုင္းျပည္မဟိ။ ငါ့မွာ ကိုယ့္ကံၾကမၼာကို ကိုယ္ဖန္တီးပိုင္ခြင့္မဟိ။ ငါ့အမင္ဘာသာစကားနန္ ့ စာသင္ပီးေရ ေက်ာင္း မဟိ။ ငါ့မွာ ငါ့ကို အကာအကြယ္ပီးဖို ့ အစိုးရမဟိ။ ရခိုင္ပစပို႔တ္ကို ကိုင္ျပီးေက ရခိုင္ႏိုင္ငံသားေ၀းလို ့ လက္မေထာင္ ပနာ ရခိုင္ေအာင္လံေတာ္ကုိလႊင့္ထူလို ့ ကမၻာၾကီးကို ပတ္လားခြင့္ ငါ့မွာမဟိ။ ကမၻာ့ရြာထက္မွာ ငါတခုခု ျဖစ္ေက ဒုကၡေရာက္ေက ခ်က္ခ်င္းအကူအညီပီးႏိုင္ေရ ရခို္င္သံရုံး မဟိ။ ကုလသမဂၢ ကမၻာ့အိုလံပစ္ ေအပိုင္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ ့ အစည္းတိ အားကစားျပိဳင္ပြဲတိမွာ ရခိုင္ဆိုေရ ဆိုင္းဘုတ္ကို ကိုင္ပနာ ရခိုင္ကို ကိုယ္စားျပဳလို ့ ေျပာခြင့္ဆိုခြင့္ ရခိုင့္ အရည္အခ်င္းကို ျပခြင့္ ငါ့မွာ မဟိ။ ရခိုင္တံဆိပ္ခတ္ထားေရ ေဖးသာကိုကိုင္ပနာ ကမၻာၾကီးနန္ ့ အယင္ခါပိုင္ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ခြင့္ ငါ့မွာမဟိ။ ငါ့ဘ၀က ေမ်ာက္ႏွင္ခံထားရေရ ယာသွ်င္ဘ၀။ သူေတာင္းစားပိုင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ပန္းဖူးမဟိေရ လမ္းမထက္မွာ အလားအျပန္ တေယာက္ကေလ့ ငါ့ကို လူလို ့မသတ္မွတ္ မေလးစား။ ငါ့သီက်လားခေကေတာင္ ခြီးတေကာင္ပိုင္ ျမီျမွပ္ခံလားရဖို ့ အျဖစ္မ်ိဳး တေယာက္ကေလ့ ငါ့ကို သတိရလီကတ္ဖို ့မဟုတ္။ ေမာ္ကြန္းထိုး သမိုင္းတင္ကတ္ဖို ့ မဟုတ္။ ဇာျဖစ္လို ့ေလးဆိုေက ငါ့မွာတိုင္းျပည္ကမဟိ ႏိုင္ငံမဟိ။ ငါ ဇာပင္လုပ္လုပ္ ဇာေလာက္ပင္ထူးခြ်န္ခြ်န္ ငါ့မွာ ကိုယ္ပိုင္တိုင္းျပည္မဟိေရအတြက္ ငါ့ၾကိဳးစားမွဳကို ငါ့ရင္ဖတ္ႏွလုံးသားနန္ ့ျပည့္ျပည့္၀၀ ဂုဏ္ယူေက်နပ္ေတ ခံစား ခ်က္ပီတိ တခါေလ့ျဖစ္လာဖို ့မဟုတ္။ ကိုယ့္ထမင္းကို ကိုယ္စားပနာ လူမ်ားႏြားကို လားေက်ာင္းပီးရေရ အျဖစ္မ်ိဳးရာ ျဖစ္နီလီဖို ့။ ငါ့ႏွာေခါင္းနန္ ့ငါ အသက္မရွုမရေရဘ၀ လူတေယာက္ျဖစ္ျခင္း၏အႏွစ္သာရနန္ ့ လုံး၀မညီညြတ္။ ငါစြာ လူနန္ ့ တူေကေလ့ လူကားမဟုတ္။ လူ ့ေဘာင္ေလာကၾကီးထဲမွာ ငါကေခတ္သစ္ကြ်န္တေယာက္ရာ။ ငါ့အမိ ငါ့အဖ ငါ့အဘိုးငါ့အေဘာင္ငါ့အဖီးငါ့အဇူမ်ိဳးရုိးစိုဥ္ဆက္ တသက္လုံးပိုင္ဆိုင္လာကတ္ေတျမီ အဂုငါ့မပိုင္ဗ်ာယ္။ ငါ့ညီမ ငါ့ေအးမ တိေလ့ တခုပိုင္လည္း လုံျခဳံမွဳမဟိ။ ငါ့ေဆြမ်ိဳး သူငယ္ခ်င္း အသိုင္းအ၀ိုင္းတိ အားလုံးေလ့ အဂုဆိုေက ႏိုင္ငံတကာ ကြ်န္ဘ၀နန္ ့ ကုန္းရီစုတ္ပါေအာင္ အလုပ္လုပ္ပနာ ရလာေရ တျပားတခ်ပ္ကို မ၀ရီစာစားလို ့ အသက္ရွင္ နီကတ္ရေရ ဘ၀။ တခုအာမခံခ်က္ေလ့ မဟိ။ ႏြားျပီးရာမွာ ဖ်ာဆိုးရြင့္ေရပိုင္ အေမာင္ ေတာင္မွန္း ေျမာက္မွန္း မသိေရ ဘ၀။ အဓိက ကငါရုိ့မွာတိုင္းျပည္မဟိလို့ေအပိုင္ျဖစ္နီကတ္ရစြာ။ ကိုယ္ပိုင္တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံ ဟိခါမွရာ ရခိုင္ဆိုစြာ လြတ္လပ္ေတ လူမ်ိဳး၊ ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေတ သမိုင္းေၾကာင္းနန္ ့ ကမၻာ့အလယ္မွာ လူရာ၀င္ခေရ လူမ်ိဳး၊ စာပီယိုင္ေက်းမွဳထြန္းကားပနာ တရားမွ်တျခင္းနန္ ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တန္ဖိုးထား ခေရလူမ်ိဳး လို ့ လက္မေထာင္ပနာ ေျပာခြင့္ဟိလာဖို ့။ ေအနိကာလမွာ ေဒစကားလုံးတိကို လားေျပာခီေက ရီစရာ ဟာသ၀ထုေခ်တပုဒ္ကို လားေျပာေရပိုင္ လူတိဘားမွာ အဟားခံနိန္ရေရ အျဖစ္မ်ိဳး ျမီၾကီးလက္ခတ္မလြဲ ၾကဳံလာရကတ္ဖို ့စြာဗ်ာယ္။ ေအခ်င့္ထက္ လူ ့ဂုဏ္သိကၡာက် လူ ့တန္ဖိုးမဟိလူျဖစ္ျခင္းအႏွစ္သာရမဲ့စြာ မဟိဗ်ာယ္လို ့ ထင္ေရ။ ရခိုင္ျပည္က တႏွစ္ကို အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေထာင္နန္ ့ခ်ီပနာ ရနိန္ေရ အခ်ိန္မွာ စားစရာမဟိလို ့ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္သီလားခကတ္ေတ ရခိုင္မိသားစုတိ၊ စာမသင္ႏိုင္ေရ အေခ်တိ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းတိမွာ တပုံၾကီး၊ လယ္တိကို အသိမ္းခံရလို ့ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္တိမွာ ကြ်န္ျဖစ္နိန္ကတ္ရေရ ရခိုင္လယ္သမားတိ၊ ဘုရားကေအာက္က ေမ်ာက္က အထက္မွာ ဆိုေရပိုင္ ရခိုင္စာတတ္၀န္ထမ္းတိ အထက္မွာ တလုံးေလ့မတတ္ လူစိတ္မဟိေရ ဗမာစစ္ဗိုလ္တိက ထိုင္လို ့၊ အရက္၀ယ္ ၾကက္ဖမ္း ရွိတန္းထြက္ေက သီ ဆိုေရနိန္ရာမွာ အလုပ္မဟိလို ့ ဗမာစစ္တပ္ထဲကို၀င္ခါမွ ကြ်န္ျဖစ္နိန္ကတ္ရေရ ရခိုင္စစ္သားတိ၊ ေဒပိုင္ ေထာင့္ေပါင္းစုံက စနစ္တက်သြီးစုပ္ႏွိပ္စက္ခံနိန္ရေရ ငရဲဘုံဘ၀က ရခိုင္တိလြတ္ေျမာက္ဖို ့နန္ ့ ေဒျပႆနာတိအားလုံးကို ေျဖရွင္းပီးႏိုင္ဖို ့တခုတည္းရာဟိေရ အေျဖက သီးျခား လြတ္လပ္ေတရခိုင္ရုိ ့ျပည္ကို ျပန္ပနာထူေထာင္ေရး ပင္ျဖစ္ေတ။ ေဒပိုင္သီးျခားလြတ္လပ္ေတ ရခိုင္ျပည္ကို ျပန္ပနာ ထူေထာင္ဖို႔ဇာခ်င့္တိလိုအပ္ဖို ့လဲ။ အရင္ဆုံးလိုအပ္ခ်က္က "ရခိုင္ျပည္ ေဒ ၂၁ ရာစုမွာ သီးျခားလြတ္လပ္ေတတိုင္းျပည္ျဖစ္လာရဖိုဆိုေရ ယုံၾကည္မွဳပန္းတိုင္ဟိရဖို႔။" ေအ ယုံၾကည္မွဳကို အမ်ိဳးသားေရးတာ၀န္တခုလို ့သတ္မွတ္ပနာအသက္မသီသိမ့္ေရကာလပတ္လုံးႏွလုံးသားထဲမွာစြဲစြဲျမဲျမဲမွတ္ပနာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ထမ္းေဆာင္လားကတ္ရဖို႔။ ေအခ်င့္စြာ အဂၤလိပ္ပိုင္ ေျပာရဖို႔ဆိုေက Goal တခုျဖစ္ ေတ။ ယင္းအတြက္နန္႔ ေဒယုံၾကည္ျခင္းပန္းဖူးကို အေရာက္လားဖို႔ အဂၤလိပ္ပိုင္ Means လုပ္ေဆာင္ခ်က္ လိုအပ္ေတ။ သီအိုရီနန္ ့လက္တြိ ထပ္တူက်ခါမွရာ ပန္းဖူးကို ေရာက္ႏိုင္ဖို႔။ စနစ္က်ေရ အလုပ္နန္ ့ အင္အားျဖစ္လာဖို ့ ရခိုင္ သားလူဦးေရေပါင္း ၄ သန္းေလာက္ဟိစြာထဲက တစ္ရာခိုင္ႏွိဳင္းျဖစ္ေတ ေလးေသာင္း (၄၀၀၀၀) ေလာက္ရာ ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္၀င္စားပနာ တိုင္းျပည္နန္ ့လူမ်ိဳးအတြက္ အသက္ပီးစြန္ ့လႊတ္၀ံ့ေက ရခိုင္ျပည္ကို ထူေထာင္လို ့ ရပါ ဗ်ာယ္။ ေဒေလးေသာင္းထဲကရခိုင္သူရဲေကာင္းတိစြာပထမဆုံးအမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရးဦးေသွ်ာင္အဖြဲ ့ခ်ဴပ္ကိုထူေထာင္ရပါဖို႔။ Institutionalization လို ့ေခၚေရလူမွဳအေဆာက္အအုံတည္ေဆာက္ေရးအပိုင္းကို ဦးစားပီးပနာ ပရုိဖက္ရွင္းနယ္ ႏိုင္ငံေရးကြန္ကရက္ၾကီးျဖစ္လာေအာင္ လုပ္လားကတ္ရပါဖို႔။ ေဒအဖြဲ ့ခ်ဴပ္ၾကီးကို အျခီခံပနာ ရခိုင္အစိုးရကို ဖြဲ ့ စည္း လားကတ္ရပါဖို႔။ ေဒနိန္ရာမွာ ရခိုင္အစိုးရကိုဖြဲ႔ဖို႔ ၀န္ၾကီးအမတ္အရည္အခ်င္းနန့္ျပည့္စုံေရအနည္းဆုံးအေယာက္၁၅၀လိုအပ္လာပါဖို႔။ေအာက္လႊတ္ေတာ္အတြက္ဥပေဒျပဳအမတ္အေယာက္ ၁၀၀ ျဖစ္ျပီးေက အထက္လႊတ္ေတာ္အတြက္ အေယာက္ ၅၀ ျဖစ္ပါေရ။ ယျပီးေက ေဒရခိုင္အစိုးရလက္ေအာက္မွာ ရခိုင္စစ္တပ္ကို ထူေထာင္လားကတ္ရပါဖို႔။ ရခိုင္စာပီကို မသုံးမနိန္ရဆိုေရ မူကိုခ်ပနာ စာပီ ဖြံ႔ ျဖိဳးလာေရးကိုလုပ္ေဆာင္လားရပါဖို႔။ ရခိုင္အစိုးရတရား၀င္ရုံးသုံးစာေရရခိုင္စာျဖစ္ရပါဖို႔။အေရးၾကီးဆုံးကေအရခိုင္ကယ္တင္ရွင္ေလးေသာင္းစြာအခ်င္းခ်င္းတေယာက္ကိုတေယာက္နစ္နာေအာင္အမ်ိဳးသား အက်ိဳးစီးပြါးပ်က္စီးစီေရ တခုလုပ္ရပ္ကိုေလ့ မက်ဴးလြန္ရ ဆိုေရ ဂတိသစၥာစာခ်ဴပ္ကို လိုက္နာက်င့္သုံးကတ္ရပါဖို႔။ေအေလးေသာင္းစြာကိုယ္ပိုင္အသိစိတ္နန့္ဇာဘ၀ဇာအဆင့္အတန္းဇာပတ္၀န္းက်င္နန္ ့ဇာနိန္ရာကိုပင္ေရာက္ေရာက္ မိမိကိုယ္ကိုေတာ္လွန္ေရး ဆိုေရ ကိုယ့္ဘ၀တိုးတက္ရာတိုးတက္ေၾကာင္းကို ရွာေဖြစိုင္းစားကတ္ရဖို႔။ တရက္မွာ အနည္းဆုံး စာ ေလးနာရီဖတ္ရဖို႔။ ငါ့ဘ၀နန္ ့ငါ့ခႏၶာကို ငါ့တိုင္းျပည္ထူေထာင္ေရး ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္က ပိုင္ေရလို ့စိတ္မွာ မွတ္ပနာ အျခီခံႏိုင္ငံေရးအသိတရားနန္ ့ျခီလွမ္းမွန္မွန္လားေက ေဒ ၂၁ ရာစုမွာ ရခိုင္သားတိခ်စ္ေတ ရခိုင္လူမ်ိဳး အတြက္ ရခိုင္ျပည္ေရသီးျခားလြတ္လပ္ေတတိုင္းျပည္တခုျဖစ္လာဖို႔စြာက်ိန္းသီနိန္ပါေရ။ ။ ။ခိုင္ေအာင္ေအာင္၁၈၊၀၅၊၂၀၀၉
"ရခိုင္ရုိ ့ျပႆနာ အေျဖရွာ"
ေဒနိကာလ ရခိုင့္ႏိုင္ငံေရးလူမွဳေရးနယ္ပယ္တိမွာ ျဖစ္ပ်က္နိန္ကတ္ေတ ရခိုင္အခ်င္းခ်င္းၾကားက မညီညြတ္မွဳအတြင္းျပႆနာတိေရ ၁၇၈၄ခုႏွစ္ဗမာပေဒသရာဇ္ဘုရင္ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္းရခိုင္ျပည္ကိုက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္မသိမ္းပိုက္ခင္ကာလကရခိုင္အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ျဖစ္ပ်က္ခေရ ပဋိပကၡတိနန္ ့လားပနာ ဆင္တူနိန္စြာကိုတြိရေရ။ ျပႆနာအစျပဳလာျခင္း၊ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို ့ၾကိဳးပမ္းကတ္ျခင္း၊ ျပႆနာကပီးလာေရ ဆိုးက်ိဳး၊ ေနာက္ဆုံး ရခိုင္ရုိ ့၏အခ်ဴပ္အခ်ာအာဏာနန္ ့ထီးနန္း ဆုံးရွုံးလားရျခင္းတိနန္ ့ ပတ္သက္လို ့ ေလ့လာသုံးသပ္ၾကည့္ရဖို့ဆိုေကအေရးၾကီးေရအခ်က္အလက္တိကိုအဂုပိုင္တြိရေရ။ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မွဳစြမ္းရည္အျပည့္အ၀ဟိပနာ ေဂါင္းေဆာင္မွဳအရည္အခ်င္းနန္ ့ျပည့္စုံခေရ သီရိသုဓမၼဘုရင္ (၁၆၂၂-၁၆၃၈) ကြယ္လြန္လားချပီးေရေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ရုိ ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းေရ စည္းလုံးညီညြတ္ေရးအင္အား က်ဆင္းလာပနာ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး မျငိမ္မသက္ျဖစ္ပါလတ္ေတ။ အုပ္စုဖြဲ ့အားျပိဳင္မွဳတိေပၚပါလတ္ေတ။ ျပႆနာေရ အစုလိုက္အျပဳံလိုက္လာတတ္ေတဆိုေရ စကားအတိုင္း တဆက္တည္းမွာ စီးပြါးေရးအက်ပ္အတည္းတိနန္ ့ၾကဳံတြိပါလတ္ရေရ။ ႏွစ္ေပါင္းရွစ္ဆယ္ေလာက္ ရခိုင္ဘုရင့္ႏိုင္ငံ၏ စစ္ေရးနန္ ့စီးပြါးေရးအေျခခံအုတ္ျမစ္ တခုအျဖစ္ရပ္တည္နိန္ခေရ စစ္တေကာင္းဆိပ္ကမ္းကိုလက္လႊတ္ဆုံးရွုံးလိုက္ရေရေနာက္ပိုင္း ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးနန္ ့ကုန္သြယ္ေရးတိပါ က်ဆင္းပါလတ္ေတ။ ေနာက္ဆုံး ကိုယ္ရုိ ့အထဲက ျပႆနာကို အေျဖရွာဖို ့မစိုင္းစားပဲ လူမ်ိဳးျခားျဖစ္ေတ ဗမာကိုလားပနာ အားကိုးမိျခင္းေၾကာင့္ ဘီစီ ၃၃၂၅ ကပင္စပနာထူေထာင္တည္တံ့ပါလတ္ေတ ရခိုင္ျပည္ေရ ေအဒီ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္နိမွာ ဗမာပေဒသရာဇ္နယ္ခ်ဲ ့ ရုိ ့၏ မတရားက်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ျခင္းကို ခံလိုက္ရပနာ သီးျခားလြတ္လပ္ေတတိုင္းျပည္ဘ၀ကိုလက္လႊတ္ဆုံးရွုံးလိုက္ရေရ။အထက္က အခ်က္အလက္တိကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္ေက ရခိုင္ရုိ ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းၾကီးတခုလုံးကို လႊမ္းမိုးခ်ဴပ္ကိုင္ထိန္းထားနိန္ေရ အမ်ိဳးသားေဂါင္းေဆာင္တိ စိုင္ဆက္မျပတ္ မေပၚထြန္းလာျခင္း၊ အုပ္စုအားျပိဳင္မွဳကို ၾကား၀င္ေစ့စပ္ေျဖရွင္းပီးႏိုင္ေရ အုပ္စုႏွစ္ခုလုံးက ယုံၾကည္အားထားကတ္ျပီးေက သမာသမတ္က်ေရ အလယ္အလတ္လမ္းစိုင္နန္ ့တတိယအုပ္စုတစုမဟိချခင္း နန္ ့ သူတင္းကိုယ္တင္းသူျငင္းကိုယ္ျငင္းကိုသူေလွ်ာ့ကိုယ္ေလွ်ာ့့ေျပာင္းပနာအေရးၾကဳံလာေကအျမင္က်ယ္ေရအမ်ိဳးသားတရပ္လုံးအက်ိဳးစီးပြါးကိုဦးတည္ပနာလက္တြဲလားႏိုင္ေရးလမ္းေၾကာင္းကိုမရြီးခ်ယ္ခကတ္ျခင္းတိကိုတြိရေရ။ေဒနိထက္ထိ ႏိုင္ငံေရးပါတီအဖြဲ ့အစည္းတိၾကားမွာ ျပႆနာတိျဖစ္ေက ၾကား၀င္ညိွႏွိဳင္းအေျဖရွာဆုံးျဖတ္ပီးႏိုင္ေရ အလယ္အလတ္အုပ္စုတစု ရခိုင္ရုိ ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းမွာ မေပၚထြန္းသိမ့္စြာကို တြိျမင္နိန္ရေရ။ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလုံးက ယုံၾကည္အားထားရေရရခိုင္ရုိလူေဘာင္တခုလုံးကိုလႊမ္းမိုးႏိုင္မွဳဟိေရအမ်ိဳးသားေဂါင္းေဆာင္သစ္တိကိုေလ့ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ပီးႏိုင္မွဳအားနည္းပနာ ေပၚထြန္းမလာႏိုင္သိမ့္လို ့ေျပာကတ္ရပါဖို ့။ ေနာက္ထပ္အားနည္းခ်က္တခုက ေအနိကာလရခိုင္သားတိေရ ျပႆနာကို ထိုင္ေျပာျခင္းမွာ ပိုလို ့အားသန္ပနာ အေျဖရွာဖို ့အပိုင္းကို ဦးစားပီးျခင္းနည္းနိန္သိမ့္ေရလို ့ ေ၀ဖန္ရဖို ့ထင္ပါေရ။ အက်ိဳးဆက္က ျပႆနာတိေရ ပိုလို ့ၾကီးလာပနာ ရခိုင္သားတိေရ ျပႆနာ၏သံသရာထဲမွာ လည္နိန္ကတ္ရျခင္းပင္ျဖစ္ပါေရ။က်ိန္းသီနိန္စြာတခုက ကမၻာ့ရြာထက္က လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတိုင္းမွာ ျပႆနာကိုယ္စီကိုယ္ငွ ဟိကတ္ေတ။ အရာအားလုံးျပည့္စုံနိန္ေရ လူ ့ေဘာင္စြာ မဟိ။ ေျဖရွင္းဖို ့လိုအပ္ေတအေၾကာင္းအရာတခုခုနန္ ့ ရက္ျပတ္ရင္ဆိုင္နိန္ကတ္ရေရ။ ေအပိုင္ၾကဳံတြိနိန္ကတ္ရျခင္းကို အရင္းတည္ပနာ အေျဖထုတ္ဖို ့ၾကိဳးစားယင္းနန္ ့ လူ ့ ေဘာင္ေလာကကို တဆင့္ျပီးေကတဆင့္ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္လာစီေရ။ အေရးၾကီးဆုံးက ျဖစ္လာေရ ျပႆနာကို ဥပကၡာျပဳေရွာင္ဖယ္ပနာ မ်က္စိကိုစုံမွိတ္ျပီးေက လစ္လ်ဴမရွုမိစီဖို ့ပင္ျဖစ္ေတ။ လူတိ ဇာအတြက္ျငင္းခုန္ ရန္ျဖစ္နိန္ကတ္ေလ။ ဇာအေၾကာင္းအရာကို ပဓါနထားပနာ ေျပာနိန္ကတ္စြာေလ။ လူတိအေျဖရွာဖို ့ၾကိဳးစား နိန္ကတ္ေတ ျပႆနာ၏ရင္းျမစ္က ဇာခ်င့္လဲ။ ေအပိုင္ ျပႆနာကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာဆန္းစစ္ၾကည့္ပနာ အေကာင္းဆုံးအေျဖထုတ္ႏိုင္ျခင္းကရာ လူတိကို ျပႆနာ၏အရွင္သခင္ဘ၀ကို ပိုင္ဆိုင္လာႏိုင္ေအာင္ ဖန္တီးပီးေရ။ ျဖစ္လာေရ ျပႆနာကိုေၾကာက္ပနာရင္မဆိုင္၀ံ့ျခင္းကျပႆနာ၏ေက်းကြ်န္ဘ၀ကိုေရာက္လားႏိုင္္စီေရ။လူမ်ိဳးတူညီမွဳ၊ ကိုးကြယ္ေရ ဘာသာတူညီမွဳ၊ ျဖတ္သန္းလာေရ သမိုင္းေၾကာင္းတူညီမွဳ၊ ယိုင္ေက်းမွဳ ဘာသာစကားဓေလ့ထုံးတမ္းစိုင္လာတိတူညီမွဳတိ ေပါင္းစပ္မွ်၀ီထားေရ ဘုံအမ်ိဳးသားေရးလကၡဏာနန္ ့ညီညြတ္မွဳတိ ဟိေကေလ့ ျပႆနာျဖစ္လာေက ရခိုင္သားတိုင္းလိုက္နာက်င့္သုံးဖို ့ အားလုံးသေဘာတူညီခ်က္နန္ ့စံျပဳျပဌါန္းထားေရ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒတရပ္မဟိျခင္းကေလ့ အားနည္းခ်က္တခုလို ့ဆိုကတ္ရဖို ့။ လူဆိုစြာ ဘက္လိုက္တတ္ေတသေဘာဟိလို ့ အားလုံး၏ဆႏၵနန္ ့အတည္ျပဳထားေရ ဘုံယုံၾကည္အားကိုးေလာက္ေတ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္တခုဟိျခင္းက အယင္ကထက္ ျပႆနာတိေျဖရွင္းေရးအပိုင္းကိုခ်ဥ္းကပ္ေရခါ ပိုျပီးေကလြယ္ကူလာစီဖို ့လို ့ထင္ေရ။ အမွန္တရားကို ေဒလူတိမပိုင္ အမွန္တရားကို အမွန္တရားကရာ ပိုင္ဆိုင္ေရအတြက္နန္ ့ အမွန္တရားကိုသီးျခားနိန္ရာတခုပီးပနာ လူတိမွာျဖစ္လာေရ ျပႆနာတိကို ဆုံးျဖတ္ပီးခိုင္းျခင္းက ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရးအတြက္ ပိုလို ့အေထာက္အကူျဖစ္စီႏိုင္ဖို ့လို ့ယူဆမိေရ။ ဥပမာ- ရခိုင္အမ်ိဳးသားထုတရပ္လုံးကိုယ္စားျပဳတက္ေရာက္ေတ ညီလာခံမွာ လူထုပဋိဥာဥ္စာခ်ဴပ္တခုခ်ဴပ္ဆိုပနာ အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးနန္ ့အတြင္းျပႆနာေျဖရွင္းေရးအတြက္ အတည္ျပဳျပဌါန္းထားလိုက္ေက ရခိုင္အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ တရားမွ်တတန္းတူညီမွဳနန္ ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္လာႏိုင္ဖို ့လို ့ထင္ေရ။ ေယမွရာ တစုတစည္းတည္းဟိေရ အမ်ိဳးသားအင္အားကိုတည္ေဆာက္လာႏိုင္ပနာ လိုခ်င္ေရပန္းဖူးကို ဆြတ္ခူးလာႏိုင္ဖို ့လို ့ ယုံၾကည္လိုက္ပါယင့္။ ။ ။ခိုင္ေအာင္ေအာင္Friday, February 6, 2009
"ရခိုင္ရုိ ့အတြက္ အနာဂတ္ခရီး"
ခိုင္ေအာင္ေအာင္သမိုင္းမွတ္တမ္းတိအရ ဘီစီ ၃၃၂၅ ခုႏွစ္ကပင္ သီးျခားလြတ္လပ္ျပီးေက အခ်ဴပ္အခ်ာအာဏာပိုင္ဆိုင္ေရ တိုင္းျပည္ တျပည္အျဖစ္ ကမၻာ့မ်က္ႏွာျပင္ထက္မွာ ကိုယ့္စံ ကိုယ္ဟန္ ကိုယ့္အားမာန္နန္ ့ ရပ္တည္ပါလတ္ေတ ရခိုင္ျပည္ေရ ေအဒီ ၁၇၈၄ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္နိန္ ့မွာ ေမာင္၀ိုင္းဦးေဆာင္ေရဗမာပေဒသရာဇ္တိ မတရားက်ဴးေက်ာ္ နယ္ခ်ဲ ့ပနာ သိမ္းပိုက္ျခင္းကို ခံလိုက္ရေရ။ ယင္းအခ်ိန္ကပင္ ရခိုင္ရုိ ့၏ႏိုင္ငံေရးပါ၀ါ (Arakanese Political Power)၊ မြီးရာပါလူ ့ အခြင့္အေရး (Fundamental Human Rights)၊ ကိုယ့္ကံၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးျပဌါန္းပိုင္ခြင့္ (Self-determination) နန္ ့ လူမွဳစီးပြါးဖြံျဖိဳးတိုးတက္မွဳတိ (Socio-economic growths and developments) အားလုံးဆုံးရွုံးလားခရေရ။ "လူမ်ိဳး တမ်ိဳးကိုတျခားလူမ်ိဳးတမ်ိဳးက ကိုလိုနီျပဳဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဴပ္ထားေက အအုပ္ခ်ဴပ္ခံ လူမ်ိဳးေရ တခါေလ့ဖြံျဖိဳးတိုးတက္လီဖို ့ မဟုတ္ " ဆိုေရ စကားက လုံး၀မွန္ကန္ေၾကာင္းကို ဗမာစစ္ပေဒသရာဇ္တိ သြီးစုပ္ႏွိပ္စက္အုပ္ခ်ဴပ္နိန္ေရ အဂုေခတ္ ကာလရခိုင္ျပည္ အေျခအေနက သက္သီခံျပနိန္ေရ။ ႏွစ္ေပါင္းရာနန္ ့ခ်ီပနာ သက္တမ္းရွည္လာနိန္ေရ ရခိုင္ရုိ ့အျဖစ္ဆိုး (The tragedy of Arakan)၊ အစုလိုက္အျပဳံလိုက္ ဒုကၡေရာက္ရျခင္း (Mass of tormented)၊ စိတ္ေသာကဖိစီးမွဳ (Careworn)၊ အေၾကာက္တရား (Fear) နန္ ့ ၀ီခြဲမရ လမ္းစေပ်ာက္နိန္ရေရလူတိ (Bewildered human beings) ေဒပိုင္ဘ၀အနိ႒ါရုံတိက လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ရုန္းကန္ၾကိဳး ပမ္းကတ္ရဖို ့စြာေရ သြီးစစ္ေတအမ်ိဳးသားေရးတာ၀န္နန္ ့ လူသားျဖစ္ျခင္း၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ရယူလိုျခင္း ၀တၱရားပင္ျဖစ္ေတ။ လူစိတ္ေပ်ာက္နိန္ေရ ဗမာစစ္၀ါဒီတိနန္ ့ယင္းသူရုိ ့စစ္အုပ္ခ်ဴပ္ေရး ယႏၱရားေအာက္က ေဖာက္ ထြက္ပနာ ရခိုင္ရုိ ့ ကိုယ္ပိုင္ အနာဂတ္ခရီးသစ္ကိုလားႏိုင္ခါမွရာ ရခိုင္ရုိ ့ လူ ့ေဘာင္နန္ ့ မ်ိဳးဆက္တိကို ထိန္းသိမ္း လာႏိုင္ဖို ့။ေဒနိန္ရာမွာ အေရးၾကီးဆုံးက ရခိုင္တိအားလုံးဘက္ေပါင္းစုံက ေအာက္က်ေနာက္က် လူလုံးမ လွျဖစ္နိန္ ကတ္ေတအခ်ိန္မွာ ဇာပိုင္အင္အားနန္ ့ဗမာစစ္အုပ္စုလက္ေအာက္က ရုန္းထြက္ပနာ လြတ္လမ္း ရွာႏိုင္ဖို ့လဲ ဆိုေရ မိန္းခြန္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ေဒမိန္းခြန္းကို အေျဖရွာဖို ့ သမိုင္းကပီးေရ သင္ခန္းစာတိကို ေလ့လာျခင္း နန္ ့ ႏိုင္ငံေရး ယိုင္ေက်းမွဳကိုျပန္ျပင္ျခင္း ဆိုေရ အပိုင္းေခ် (၂) ခု ခြဲပနာ သုံးသပ္တင္ျပခ်င္ေရ။ သမိုင္းကပီးေရသင္ခန္းစာတိကို ေလ့လာျခင္း ရခိုင္ရုိ ့သမိုင္းကို လွန္ၾကည့္လိုက္ေက အလိမ္ခံရျခင္းစာမ်က္ႏွာတိနန္ ့ ျပည့္နိန္ေရ။ စီးပြါးေရးပ်က္ကိန္းဆိုက္ျပီးေက နန္းတြင္းအရွုပ္အထြီးနန္ ့ အခ်င္းခ်င္းသြီးကြဲပနာ ရခိုင္ျပည္ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမရျဖစ္နိန္ေရ အခ်ိန္မွာ မဟာသမၼတရာဇာကို နန္းခ်ျပီးေက မင္းသားဟရီကို နန္းတင္ဖို ့ ေအမင္းသားကို ေထာက္ခံေရ ရြာစားျမိဳ ့စားတိက ဗမာပေဒသရာဇ္မင္း ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္းနန္ ့လားျပီးေက မဟာမိတ္ဖြဲ ့ခကတ္ေတ။ သူခိုးကို ဓါးရုိးကမ္း ဒျမကို အိမ္တန္းခါးဖြင့္ဗ်ာယ္ၾကိဳမိ ခေရ အက်ိဳးဆက္ေၾကာင့္ ေျမာက္ဦးျမိဳ ့ထီးနန္းက်ပနာ ဗမာတိသိမ္းျခင္းကိုခံလိုက္ရေရ။ "ေနာက္ျမီးဆြဲစိတ္နန္ ့ သူတပါးကိုအားကိုးေရစိတ္ဟိေရ လူတိုင္း ေဒပိုင္အမွားမ်ိဳးကို က်ဴးလြန္တတ္ေတ။ အဂုေခတ္ ရခိုင္ရုိ ့ သတိထားစရာ ပင္ျဖစ္ေတ" လို ့ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ဆရာစံေက်ာ္ထြန္းက သူရီးထားခေရ "ဇာလုပ္ကတ္ဖို ့ ေလး" စာအုပ္မွာ သတိပီးေျပာထားခစြာကို ဖတ္ရေရ။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္တေယာက္ျဖစ္ေတ ဗုံေပါက္သာေက်ာ္ ကေလ့ သူရီးခေရ "ေတာ္လွန္ေရးခရီး၀ယ္" စာအုပ္မွာ "ဂ်ပန္ကိုေတာ္လွန္ဖို ့ အဂၤလိပ္ကိုဆက္သြယ္ပနာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို ့အတြက္ ရခိုင္ျပည္ကေခါင္းေဆာင္တိနန္ ့ ဗမာတိလာလို ့တြီ ့ ဆုံေဆြးေႏြးကတ္ေတခါ ရခိုင္ေခါင္း ေဆာင္ရုိ ့က "ျဗိတိသွ်ဗားမား လြတ္လပ္ေက ရခိုင္ျပည္ကို သီးျခားလြတ္လပ္ေရးပီးရဖို ့လို ့ေတာင္းဆိုေရခါ ဗမာကိုယ္ စားလွယ္တိက အလြယ္တကူသေဘာတူကတ္ေတ။ ယင္းေလာက္နန္ ့မလုံေလာက္သိမ့္လို ့ ဗုံေပါက္သာေက်ာ္ ကိုယ္တိုင္ ရန္ကုန္ဖဆပလဌါနခ်ဴပ္မွာ ေဆြးေႏြးခါေလ့ ယင္းအတိုင္းသေဘာတူခ်က္ရခေရ။ ယင္းအတြက္နန္ ့ ဘုံရန္သူဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္ရုိ ့ ဗမာေခါင္းေဆာင္တိနန္ ့ပူးေပါင္းခကတ္ေတ" လို ့ မွတ္တမ္းတင္ရီးထားခေရ။ ၁၉၄၈ အဂၤလိပ္ဘားက လြတ္လပ္ေရးရေရခါ ရခိုင္သားစြာ လြတ္လပ္ေတစာရင္း မွာမပါ။ ဗမာဘားမွာ အလိမ္ခံရပနာ ဗမာကိုလိုနီစစ္ကြ်န္ျဖစ္ပါလတ္စြာ ေအနိန္ ့ထက္ထိပင္ျဖစ္ေတ။ အထဲလားေကာက္က်စ္ေတ ဗမာပရိယာယ္မာယာနန္ ့ မဟာဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒက ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးရာသီ ေခတ္စနစ္ တိလိုက္လို ့ အျပင္က သကာလူးထားပနာ ခ်ိဳခ်င္စြာပိုင္အကြန္ေဆာင္နိန္ေကေလ့ အထဲမွာအတြင္းအႏွစ္သား တမာအခါးတုံးက တခါေလ့နိန္ရာမေျပာင္းလမ္းမေစာင္းခ။ ဖားတပိုင္းငါးတပိုင္း ပါလီမန္ဗမာဒီမိုကေရစီ၊ ဗမာ့နည္း ဗမာ့ဟန္ဆိုရွယ္လစ္၀ါဒ နန္ ့ အဂု နအဖဗမာစစ္အုပ္စုေျပာနိန္ေရ သိပၸံနည္းက်အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ေအယွင့္တိ အားလုံးကို ျခဳံၾကည့္လိုက္ေက အေျဖက ဗမာတိကရာ ႏိုင္ငံေရးအာဏာကိုလက္၀ါးၾကီးအုပ္ခ်ဴပ္ကိုင္ပနာ ဗမာမဟုတ္ေတလူမ်ိဳးတိကို ဗမာစစ္ကိုလိုနီကြ်န္ျပဳလားေရပင္ ျဖစ္ေတ။ မဟာဗမာက်ိဳင္းေျမာင္း လူမဆန္ေရ အမ်ိဳးေရး၀ါဒကို အေကာင္အထည္ေဖာ္လားေရးပင္ျဖစ္ေတ။ "ျပည္ေထာင္စုမျပိဳကြဲေရး" ဆိုေရ စကားလုံးကို တက်ာက်ာေအာ္နိန္စြာကို ၾကည့္ေက ဗမာတိ ဇာႏိုင္ငံေရးျခီလွမ္းနန္ ့ လားနိန္ကတ္ေလဆိုစြာကို ခန္ ့ မွန္းသိႏိုင္ေရ။ လူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒယုံၾကည္မွဳနန္ ့အယူအဆလမ္းစဥ္တိ (Chauvinistic beliefs and doctrines)၊ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခား မုန္းတီးမွဳ၀ါဒ (Racialism) နန္ ့ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းေရ စစ္စနစ္ပုံစံအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ (An aggressive and militaristic form of nationalism) တိ ေပါင္းစပ္ပနာ ေဒနိန္ ့ ဗမာတိက်င့္သုံးနိန္ေရ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ကို အဂၤလိပ္ပိုင္ (Expansionist nationalism) လို ့ ေခၚေရ။ ေအ၀ါဒကို အျခီခံပနာ ဗမာမွဳျပဳေရးေပၚလစီ(Burmanization Policy) ကို လက္တြီ ့က်က် အေကာင္အထည္ေဖာ္က်င့္သုံးနိန္ျခင္းပင္ျဖစ္ေတ။ ႏိုင္ငံေရးလိမ္လည္မွဳတိကို က်ဴးလြန္ပနာ ဗမာအက်င့္စရုိက္ယိုင္ေက်းမွဳအေတြးအေခၚတိက ေက်ာရုိးခံထားေရ ေဒနိန္ ့ ကာလ နအဖဗမာစစ္စနစ္ေရ အနည္းဆုံးေနာက္ထပ္ ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) ေလာက္ ေအပုံစံအတိုင္းလားနိန္ဖို ့စြာက တန္းလို ့လွမ္းျမင္နိန္ရေရ။ အစိမ္းေရာင္ယူနီေဖာင္းကနိန္ ေခါင္းေပါင္းတိုက္ပုံေျပာင္းလားႏိုင္ေရ။ ေယေကေလ့ က်ိဳင္းေျမာင္းလူမဆန္ေရ ဗမာ၀ါဒက မေျပာင္းလားႏိုင္။ အျခီခံႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲ (Fundamental Political Change) ျဖစ္လာဖို ့လမ္းစကေလ့ အ၀ီးၾကီး။ ေဒနိန္ ့ဗမာတိက်င့္သုံးနိန္ေရ ႏိုင္ငံေရးေပၚလစီက ဗမာအခ်င္းခ်င္း တီးလုံးတိုက္ပနာ ႏိုင္ငံေရးအာဏာကို ခ်ဴပ္ကိုင္လားေရး ေပၚလစီပင္ျဖစ္ေတ။ က်ိန္းသီနိန္စြာက ဗမာတိ၏ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲေရ ရခိုင္တိနန္ ့မဆိုင္။ ဗမာတိေနာက္ကိုလိုက္ပနာ အေမာင္ ေတာင္မွန္း ေျမာက္မွန္း မသိလုပ္နိန္လို ့မျဖစ္။ အတိတ္သမိုင္းနန္ ့ေအနိန္ ့ထိေအာင္ ဗမာဘားမွာ အလိမ္ခံနိန္ရျခင္းကို သင္ခန္းစာယူလို ့ ရခိုင္တိလမ္းကိုရာ ရခိုင္တိလားပနာ ရခိုင့့္ႏိုင္ငံေရးအဆင့္အတန္းကို ျမွင့္တင္လားကတ္ရဖို ့ျဖစ္ေတ။အငွားကားကို တခါေလ့ တေယာက္ေလ့မဆီး (No one ever washes a rented car) ဆိုေရ စကားပိုင္ ရခိုင္ရုိ ့ကိစၥကို တေယာက္ ေလ့လာလုပ္ပီးဖိုမဟုတ္။ရခိုင္တိရာလုပ္ကတ္ရပါဖို။ ့။ ႏိုင္ငံေရးယိုင္ေက်းမွဳကိုျပန္ျပင္ျခင္း ရခိုင္သားတိဇ၀ီဇ၀ါျဖစ္နိန္စြာတခုက ဒီမိုကေရစီလို ့ေျပာေက "ဗမာေနာက္လိုက္" လို ့ထင္နိန္ကတ္ေတ။ ကမၻာၾကီးမွာ ယိုင္ေက်းေရ လူမ်ိဳးတိုင္းက်င့္သုံးနိန္ေရ ေလဘရယ္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သုံးလိုျခင္းေရ ဗမာေနာက္ကိုလိုက္ျခင္း မဟုတ္လို ့ ေျပာခ်င္ေရ။ ေနာက္တခုက ဒီမိုကေရစီစနစ္စြာ ဗမာတိတီထြင္လိုက္ေတ ႏိုင္ငံေရးစနစ္တခုမဟုတ္။ ယေကေလ့ေဒနိန္ ့ ဗမာတိေျပာနိန္ေရ ဗမာ့နည္းဗမာ့ဒီမိုကေရစီေနာက္ကိုလိုက္ေကေတာ့ ေသခ်ာေရ ဗမာ ေနာက္လိုက္ျဖစ္လားႏိုင္ေရ။ ေအနိန္ရာမွာ အဓိကထားပနာေျပာခ်င္စြာက ရခိုင္နန္ ့ရခုိင္ၾကားထဲမွာ ဒီမိုကေရစီ အေတြးအေခၚယုံၾကည္မွဳတိကိုလက္တြြီ ့က်က်က်င့္သုံးလားလို ့ ရေရဆိုေရ စကားပင္ျဖစ္ေတ။ယျပီးေက လြတ္လပ္ေရးနန္ ့ ဖယ္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီမွာ ဇာလမ္းကိုလားကတ္ရဖို ့ေလးလို ့ ၀ီခြဲမရျဖစ္ပနာ ျငင္းနိန္ကတ္ စြာကိုတြီ ့ ရေရ။ ဒီမိုကေရစီ သို ့မဟုတ္ စီးပြါးေရးတိုးတက္မွဳမဟိခင္ တိုင္းျပည္တခုအရင္ဟိရဖို ့ (Before you can have democracy or economic development, you have to have a state.) ဆိုေရ စကားတခုဟိေရ။ ကိုယ္ပိုင္တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတခုမဟိပဲနန္ ့ ယင္းလူမ်ိဳးေရ ဒီမိုကေရစနစ္ကိုတည္ေဆာက္လို ့မရႏိုင္။ လြတ္လပ္ေရးနန္ ့ အခ်ဴပ္အခ်ာအာဏာေရ ႏိုင္ငံေရး၏အျမင့္ဆုံးတန္ဖိုးျဖစ္ျပီးေက ေအတန္ဖိုးကို ပိုင္ဆိုင္ထားခါမွရာ ယင္းလူမ်ိဳးေရ ကမၻာ့လက္ဟိႏိုင္ငံေရးစနစ္တခုျဖစ္ေတ ေလဘရယ္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သုံးလို ့ရလာႏိုင္ဖို ့။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး ၏အျမင့္ ဆုံးတန္ဖိုးျဖစ္ေတ လြတ္လပ္ေရးနန္ ့အခ်ဴပ္အခ်ာအာဏာကို ရခါမွရာ ကိုယ့္ကံၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးပိုင္ခြင့္ကိုရလာဖို ့ျဖစ္ ေတ။ အတိတ္ကာလမွာ အႏုေခ်ထြက္ခါစ ပင္လုံဖယ္ဒရယ္အိမ္မက္ကို ဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒက နင္းျခြီဖ်က္ပစ္လိုက္ေတ။ ယင္းအတြက္နန္ ့ ႏိုင္ငံေရးအေျဖေကာင္းတခုျဖစ္ႏိုင္ေကေလ့ ဖယ္ဒရယ္စနစ္စြာ ေခတ္သစ္ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သီလားျပီးသား ႏိုင္ငံေရးအိုင္ဒီယာတခုျဖစ္ပါလတ္ေတ (Although it can be a good political solution, the federal system is seen as an anachronism in the modern Burma). "ျငိမ္းခ်မ္းေရးနတ္သမီးရွိက စစ္ပြဲဆိုေရ တမန္ေတာ္ နတ္ဆိုးဟိေရ" ဆိုေရစကားပိုင္ တန္းတူညီမွ်ေရ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို ့ ထိုက္တန္ေရတန္ဖိုးေတာ့ ပီးကတ္ရဖို ့။ ဖဲသာတစ္ယူရုိနန္ ့ မာစီးဒီးကား၀ယ္စီးလို ့မရေရပိုင္ ဗမာက စစ္ေရးႏိုင္ငံေရးအင္အားတိသာနိန္ေရအခ်ိန္မွာ လူမ်ိဳး ေပါင္းစုံအတူတူလက္တြဲလို ့တန္းတူနိန္ႏိုင္ေရ ဖယ္ဒရယ္ဗဟုလူ ့ေဘာင္ကိုထူေထာင္ဖို ့ အမ်ိဳးသား၀ါဒနန္ ့ စစ္သြီးၾကြ နိန္ေရ ဗမာတိ စိုင္းစားဖို ့မဟုတ္စြာက လက္ဟိႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္နန္ ့ပကတိအေျခအေနလို ့ေျပာကတ္ရဖို ့။ ဗမာတိ အမ်ားစုနိန္ေရ တိုင္းတိမွာ ျပည္တြင္းစစ္ပီသေရ ျပည္တြင္းစစ္ပြဲတိျဖစ္ေကေတာ့ ဗမာဖက္က ဖယ္ဒရယ္ဆိုေရ စကားလုံးကို အယင္ပိုင္လိမ္ဖို ့ ပရိယာယ္တမ်ိဳးနန္ ့ေျပာလာႏိုင္ေရ။ ရခိုင္ျပည္ကို ဗမာတိလက္ထဲက ျပန္ပနာ ဇာပိုင္ရေအာင္ယူဖို ့ေလး ဆိုေရ မဟာဗ်ဴဟာအတြက္ နည္းဗ်ဴဟာ (၂) ခု ေတာ့ဟိေရ။ပထမတခုက ရခိုင္လူထုကို အျခီခံပနာ ရခိုင့္လူထုလြတ္ေျမာက္ေရးတိုက္ပြဲကို ဆင္ႏြဲျခင္းပင္ျဖစ္ေတ။ ေအတိုက္ပြဲ အတြက္ ရခိုင္ျပည္အထဲနန္ ့အျပင္ ဟန္ခ်က္ညီညီ သြီးစည္းခိုင္မာစည္းလုံးညီညြတ္ဗ်ာယ္ ဗမာစစ္ကိုလိုနီ ေခတ္သစ္ ပေဒသရာဇ္ကို ေတာ္လွန္ကတ္ရဖို ့။ အႏုနည္းအၾကမ္းနည္းႏွစ္ခုစလုံးနန္ ့ထိုးစစ္ဆင္ဗ်ာယ္ လူစိတ္မဟိေရ ဗမာဒျမဂိုဏ္းစစ္သြီးၾကြတိကို ရခိုင္ျပည္ကေမာင္းထုတ္ကတ္ရဖို ့။ အဂုဗမာစစ္တပ္မွာ စစ္သားအင္အား (၅) သိန္းဟိေရ။ ရခိုင္ျပည္မွာ တပ္ခ် ထားစြာ အင္အား (၅) ေသာင္း ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္ရာဟိေရ။ ရခိုင္သား (၃) သန္းမွာ (၅) ရာခိုင္ႏွဳန္း တစ္သိန္းခြဲ ေလာက္ လူထုအင္အားစုႏိုင္ေကေတာ့ ရခိုင္ျပည္ကို ဧကန္မုခ်ျပန္ရလာႏိုင္ေရ။ ေတာ္လွန္ေရးအစ ငတ္ျခင္းက ဆိုေရ စကားပိုင္ အားလုံးငတ္နိန္ကတ္ေတအခ်ိန္မွာ ေအပိုင္ေတာ္လွန္ေရးမ်ိဳးျဖစ္ လာတတ္စြာ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ မွတ္တမ္းတင္ထားကတ္စြာတိကို ဖတ္ရေရ။ ယေကေလ့ ေအပိုင္ေတာ္လွန္ေရး အထေျမာက္ေအာင္ျမင္ဖို ့ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံမဟာမိတ္ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံေတာ့လိုအပ္ေတ။ ဒုတိယတခုက မီးစင္ၾကည့္ကေရ နည္းဗ်ဴဟာလို ့ေျပာကတ္ရဖို ့။ မင္းသီေခတ္ေျပာင္းတတ္ေတ ဗမာရာဇ၀င္နန္ ့ အညီ နအဖစစ္ေခါင္းေဆာင္သန္းေရႊသီလို ့ အလွည့္အေျပာင္းကာလမွာ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္ပိုင္ တတိုင္းျပည္လုံး လူထုအုံၾကြမွဳျဖစ္ လာေက ရခိုင္ျပည္ကို ရခုိင္တိ အသာေခ်ထိန္းယူပနာ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာဖို ့ပင္ျဖစ္ေတ။ ေအပိုင္လုပ္ႏိုင္ဖို ့အတြက္ လူဦးေရ (၅) ေထာင္ေလာက္ဟိေရ ကိုယ္ေပ်ာက္စစ္တပ္ (Invisible Army) ကိုၾကိဳတင္ဖြဲ ့ စည္းထားဖို ့လိုအပ္ေတ။ ကိုယ္ေပ်ာက္စစ္တပ္ဆိုစြာ အေရးၾကဳံမွ လက္နက္ကိုင္ပနာ စစ္တပ္ခ်က္ခ်င္းဖြဲ ့ႏိုင္ေအာင္ စစ္ပညာကိုလွ်ိဳ ့၀ွက္သင္ယူ ထားျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ေအပိုင္ အထက္ကနည္းဗ်ဴဟာႏွစ္ခုစလုံးအတြက္ ရခိုင္သားမွာ အင္အားေတာင့္တင္းခိုင္မာေရ ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္သစ္ အုပ္စုတစုဟိဖို ့လိုအပ္နိန္ေရ။ ေဒပိုင္ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္သစ္တရပ္ေပၚလာဖို ့ လက္ဟိရခိုင္ရုိ ့ႏိုင္ငံေရးယိုင္ေက်းမွဳကို ျပန္ျပင္ရဖို ့ ျဖစ္ေတ။ အမ်ိဳးသားေရးခံစားခ်က္ေခ်တခုေဒးနန္ ့ႏိုင္ငံေရးလုပ္စြာထက္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္အေတြးအေခၚ အယူအဆနန္ ့ ကမၻာ့အခင္းအက်င္းအေျပာင္းအလဲတိကို စနစ္တက်ေလ့လာပနာ ႏိုင္ငံေရးေတာ္လွန္ေရးေလာက ထဲမွာ ဘ၀ျမဳပ္ေဇာက္ခ်လုပ္လားဖို ့ စံမွီေရ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးသမားတိလိုအပ္ေတ။ ႏိုင္ငံေရးပါတီအဖြဲ ့အစည္းတိေလ့ သာမန္သမရုိးက် အဖြဲ ့ေခ်တိအဆင့္ကနိန္ စြမ္းရည္ျပည့္၀ေခတ္မွီေရ ပရုိဖက္ရွင္းနယ္ပါတီအဖြဲ ့အစည္းတိ ျဖစ္လာေအာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖြဲ ့စည္းလားကတ္ရဖို ့။ ဗမာတိ ကနိန္ကတ္ေတရာသီေပၚႏိုင္ငံေရးဇာတ္ကို ဆားမရ ရီမရအခ်ိန္ကုန္ထိုင္ၾကည့္နိန္ျခင္းထက္ ေရရွည္အနာဂတ္ကို ေမွ်ာ္မွန္းပနာ ကိုယ့္အင္အားကို ကိုယ္ရုိ ့တည္ေဆာက္ဖို ့ အလွည့္အေျပာင္းကာလတခုကိုေရာက္နိန္ဗ်ာယ္။ ဗမာတိက ပုံစံတက်မွိဳင္းတိုက္ထားလို ့ ပ်က္စီးနိန္ကတ္ရေရ ႏိုင္ငံေရးစရုိက္ပ်က္တိနန္ ့ သံသရာလည္နိန္ျခင္းကို အဆုံးသတ္ပနာ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းသစ္ကို ရခိုင္သားတိ ဖန္တီးကတ္ရဖို ့အခ်ိန္ေရာက္ပါလတ္ဗ်ာယ္လို ့ ထင္ေရ။ အဂုလက္ဟိအေျခအေနထက္အဆင့္ျမင့္ေရ ႏိုင္ငံေရး ယိုင္ေက်းမွဳကိုတည္ေဆာက္ကတ္ရဖို ့ စြာက ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္ျဖစ္ခ်င္ေရ ရခိုင္သားတိုင္း၏ တာ၀န္ ၀တၱရား ပင္ျဖစ္ေတ။ ရခိုင္ရုိ ့ႏိုင္ငံေရးယိုင္ေက်းမွဳကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳလုပ္ဖို ့ ေလဘရယ္ (Liberalism) အိုင္ဒီယာကို က်င့္သုံးသင့္ေရလို ့ အၾကံျပဳခ်င္ေရ။ လူတဦးခ်င္းစီ၏အခြင့္အေရး၊ အရည္အခ်င္း၊ ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ျခင္းကို ေဇာင္းပီးေရ ေလဘရယ္ အယူအဆကို အားေကာင္းေအာင္လုပ္ႏိုင္ခါမွရာ ရခိုင္ရုိ ့ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းေျပာင္းလဲလာႏိုင္ဖို ့။ ေအနိန္ရာမွာ ရွုပ္ထြီးမလားစီခ်င္စြာက ေလဘရယ္ဒီမိုကေရစီစြာ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ (System) ျဖစ္ျပီးေက ေလဘရယ္လီဇင္ (Liberalism)စြာ အိုင္ဒီယိုလိုဂ်ီ (Ideology) ျဖစ္ေတ။ ေလဘရယ္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို သီးျခားလြတ္လပ္ ေတတိုင္းျပည္ ႏိုင္ငံဟိခါမွရာက်င့္သုံးလို ့ရႏိုင္ေကေလ့ ေလဘရယ္လီဇင္ ကို လူတဦးတေယာက္ခ်င္းစီ၏မြီးရာပါကိုယ္ပိုင္အခြင့္အေရး (Individual rights) အတြက္ကိုယ့္ဒူးကိုယ္ခြ်န္ပနာ ကိုယ္စြမ္းကိုယ္စဟိျခင္းကို လိုလားေရ လူပုဂၢိဳလ္တိုင္းက က်င့္သုံးႏိုင္ေရ။ အေရအတြက္နန္ ့ အရည္အခ်င္းပါ အားနည္းနိန္ေရ ရခိုင္ရုိ ့အတြက္ အေရအတြက္အနည္းေခ်နန္ ့ အရည္အခ်င္းျပည့္၀ေရ ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္သစ္တရပ္ကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မြီးထုတ္ႏိုင္ခါမွရာ ရခိုင္ရုိ ့ လူပီသလြတ္လပ္ ေတဘ၀ကို ရယူပိုင္ဆိုင္ဖို ့ ႏိုင္ငံေရးတိုက္ပြဲကို ဆင္ႏြဲလာႏိုင္ကတ္ဖို ့။ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅) ႏွစ္ကို အခ်ိန္သတ္မွတ္ပနာ ႏိုင္ငံေရးယိုင္ေက်းမွဳျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနန္ ့ မ်ိဳးဆက္သစ္ေပၚထြန္းလာေရးကို အစီအစိုင္တက် အေကာင္အထည္ ေဖာ္လားေက ဗမာတိက်ခ်ိန္မွာ ရခိုင္တိတက္လာႏိုင္ပနာ ရခိုင္ရုိ ့အနာဂတ္ခရီးသစ္ကို လွမ္းလားႏိုင္ဖို ့စြာက အမွန္ပင္ျဖစ္ပါေရ။ ။ ။
Sunday, January 18, 2009
"ဒီမိုကေရစီက်က် လူသား၀ါဒ"
ခိုင္ေအာင္ေအာင္မတန္ ့တမ္းလားနိန္ေရ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္တိ ေနာက္မွာ ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္ အိုင္ဒီယာေလာ္ဂ်ီ တိဟိနိန္ေရ။မ်က္စိနန္ ့ၾကည့္ျမင္တြီ ့နိန္ကတ္ရေရ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းျပကြက္တိကို ၾကိဳးကိုင္အကြက္ခ် စီဇိုင္ညြန္ျပနိန္စြာက ႏိုင္ငံေရး၀ါဒတိပင္ ျဖစ္ေတ။ ဥပမာပီးရဖို ့ဆိုေက သီလားချပီးသားဗမာစစ္အာဏာသွ်င္ေန၀င္းေရ ဗီလိန္ဇာတ္ရုပ္နန္ ့အပီျပင္ဆုံး သရုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခေအာင္ မဟာဗမာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒက အသက္သြင္းဇာတ္တိုက္ ေမာင္းႏွင္ပီးပစ္ခေရ။ ေဒနိန္ ့ကာလ နအဖဗမာသန္းေရႊစစ္အုပ္စုကေလ့ မဟာဗမာအစြန္းေရာက္အမ်ိဳးသားေရး ၀ါဒသြီးနန္ ့ရွင္သန္နိန္ကတ္ေတ စစ္၀ါဒီတိရာ ျဖစ္ေတ။ ယင္းအတြက္နန္ ့ က်ိဳင္းေျမာင္းေရ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ဥခြံထဲက ဗမာတိရုန္းမထြက္ႏိုင္ေရ ကာလပတ္လုံး လူ ့ ယိုင္ေက်းတိ လက္ခံက်င့္သုံးေရ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဆိုစြာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေပါက္ဖြားျဖစ္ထြန္းလာဖို ့ မဟုတ္စြာက က်ိန္းသီနိန္ေရ။ ေဒမဟာဗမာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒျမစ္မၾကီးက ခြဲျဖာစီးဆင္းလား ေရ ျမစ္ေခ်သုံးျမစ္ကို ေအပိုင္တြီ ့လာရေရ။ ပထမျမစ္ေခ်က အဂၤလိပ္ပိုင္ (Factionalism) လို ့ေခၚေရ ဂိုဏ္းဂနစြဲ၀ါဒ၊ ဒုတိယက (Cronyism)လိုေခၚေရကိုယ္နန့္သိေရလူတစုေလာက္နန္ ့ရာ၀ီစားမွ်စားလုပ္ေတ၀ါဒနန္ ့ တတိယက (Nepotism) လို ့ေခၚေရ ေဆြမ်ိဳးမိသားစု ေကာင္းစားေရး ၀ါဒတိပင္ ျဖစ္ေတ။ ေဒအယူ၀ါဒတိကို နအဖဗမာစစ္အုပ္စု ထဲမွာ ထထင္ရွရွားတြီ ့ ကတ္ရေရပိုင္ ဗမာအတိုက္အခံႏိုင္ငံေရးအင္အားစုထဲမွာေလ့ေအအက်င့္တိကိုျမင္တြီ့နိန္ကတ္ရေရ။ ပိုျပီးေက စိတ္၀င္စားဖို ့ေကာင္းစြာက ဗမာတိမွာ ရာဇ၀င္နန္ ့ခ်ီပနာ ဥပေဒ ဆိုစြာကို လက္ကိုင္ထား မက်င့္သုံးခကတ္။ (Absolutism) သက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္စနစ္ရာ ဟိျပီးေက စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္ (Constitutional Monarchy) ဆိုစြာ ဗမာသမိုင္းမွာ မဟိခ။ တရားမွ်တေရ ဥပေဒတိမွာ အေျခမျပဳေရ ေအပိုင္ႏိုင္ငံေရးယိုင္ေက်းမွဳက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီျဖစ္ထြန္းလာဖို ့စြာကို အၾကီးအက်ယ္ပိတ္ဆို ့ တားဆီးနိန္ျခင္းပင္ျဖစ္ေတလို ့သုံးသပ္ရပါဖို ့။ အားလုံးသိကတ္ေတ အတိုင္း ဒီမိုကေရစီစြာ လူတိ၏သေဘာတူညီမွဳဆႏၵတိ္နန္ ့ရြီးဆြဲထားေရ ဥပေဒႆတိကို လိုက္နာက်င့္သုံး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ျခင္းပင္ျဖစ္လို ့ လူတစုဘားမွာရာ ႏိုင္ငံေရးအာဏာတည္ဟိနိန္ခ်င္ေရ ဗမာတိ ဓေလ့စရုိက္နန္ ့ ဆန္ ့က်င္ဖက္ျဖစ္နိန္ေရ။ ေနာက္တခုက ဗမာတိမွာ ကြဲျပားျခားနားျခင္းကို လက္ခံက်င့္သုံး ႏိုင္ေရ ဗဟု၀ါဒနန္ ့ အတူယွဥ္တြဲ နိန္ထိုင္လိုစိတ္ (Pluralism and integrated mind) ေပ်ာက္နိန္စြာကို တြီ ့ရေရ။ ေဒယွင့္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဗမာကလူအမ်ားစုျဖစ္ ေကေလ့ ႏိုင္ငံၾကီးသားစိတ္မဟိစြာကို ေဖာ္ျပနိန္ေရ။ စစ္စနစ္မြီးဖြား ရွင္သန္ လာရျခင္းေရ လူတိ၏ဓေလ့စရုိက္တိနန္ ့ဆက္စပ္နိန္ လို ့ ဗမာတိအသိအျမင္က်ယ္လာျခင္းကရာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္း သစ္ကိုေျပာင္းလဲလာႏိုင္စီဖို ့ထင္္ေရ။ ယေကေလ့ ရာစုနန္ ့ခ်ီပနာ အျမစ္တြယ္လာလတ္ေတ ေဒအက်င့္တိကို ျပဳျပင္ဖို ့ဆိုစြာ လက္တြီ ့ မွာ ထင္သေလာက္ မလြယ္ကူႏိုင္။ ေအနိန္ ့ထက္တိုင္ ႏိုင္ငံေရးပင္မရီစီးေၾကာင္းကို ဗမာတိကရာ ခ်ဴပ္ကိုင္ထားလို ့ အျပင္ပန္းနန္ ့အႏွစ္သာရပါ တခုေလ့မေျပာင္းလာျခင္းကို သတိခ်ပ္သင့္ေရ။ ဗမာဗဟိုျပဳေရခ်ဥ္းကပ္မွဳ (Burman-based approach) နန္ ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို လုံး၀မေျဖရွင္းႏိုင္ေၾကာင္းကို ကုန္လြန္လားခေရ ကာလတိက သက္သီခံနိန္ေရ။ ဇာစနစ္နန္ ့ဇာသူပင္ အုပ္ခ်ဴပ္ခ်ဴပ္ ဗမာတိလက္ထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအာဏာဟိေရးက အဓိကမဟာဗ်ဴဟာျဖစ္နိန္လို ့ နအဖစစ္အုပ္စု သက္ဆိုးရွည္နိန္ ရျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ယင္းပိုင္ဆိုေကတခုပိုင္ေလ့ အေျဖမဟိဗ်ာယ္ဂါလို ့ မိန္းခြန္းထုတ္ခ်င္စိတ္ေပၚလာလီေမ။ ဇာပိုင္ေျဖရွင္းရဖို ့လဲ ဆိုေရ အေျဖကိုသိေက လူတိ ဖန္တီးေရ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို လူတိေျဖရွင္းႏိုင္ေရ။ အေရးၾကီးဆုံးက ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲကို ဗမာတိလက္ထဲမွာ ပုံမအပ္ထားပဲ ကိုယ့္စံကိုယ့္ဟန္နန္ ့ ကိုယ့္အင္အားကို ကိုယ္တည္ေဆာက္ျခင္း ကရာ ေနာင္တခ်ိန္မွာ ကိုယ္လိုခ်င္ေရႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးကိုရယူပိုင္ဆိုင္လာႏိုင္ပါဖို့။ေေဒနိန္ရာမွာ ရခိုင္အမ်ားစုက ဒီမိုကေရစီလို ့ေျပာေက ဗမာေနာက္လိုက္ျဖစ္လားဖို ့လို ့့ ယူဆနိန္ကတ္ေတ။ ေဒနိန္ ့ကာလ ဗမာတိပိုင္ ပါးစပ္က ဒီမိုကေရစီလို ့ေျပာပနာ လက္တြီ ့အလုပ္လုပ္ေတခါ မဟာဗမာလူတစု၀ါဒကို က်င့္သုံးနိန္ေကေတာ့ခါ ေသခ်ာေရ ဗမာေနာက္လိုက္ျဖစ္လားႏိုင္ေရ။ သို ့ေသာ္ ဒီမိုကေရစီ၏ပင္မရင္းျမစ္နန့္အႏွစ္သာရေရရခိုင္ရုိ့လူ့ေဘာင္နန္ ့လိုက္ေလ်ာညီေထြမွဳဟိေရ။ ရခိုင္ရုိ ့သမိုင္းမွာ စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္ကို က်င့္သုံးခေရ။ ရခိုင္ဘုရင္မင္းထီးေရ သူ ခ်ထားေရ စည္းကမ္းကို သူ ခ်ိဳးေဖာက္မိလို ့ သူ ့့လက္ညိွဳးကို သူျဖတ္ပနာ တရားမွ်တျခင္းဥပေဒႆ၏အရိပ္မွာ ခို၀င္နိန္ထိုင္ခေရ။ ဗမာတိ ရခိုင္ႏိုင္ငံကို မသိမ္းခင္ကာလမွာ ရခိုင္ျပည္မွာ ရခိုင္ျပည္သူ ့သမၼတႏိုင္ငံ (People Republic of Arakan) ကို ထူေထာင္ခကတ္ေတ။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးစီးေၾကာင္း အေျပာင္းအလဲနန္ ့ ၁၇၇၆-ခုႏွစ္ အေမရိကန္လြတ္လပ္ေရးအေၾကာင္းကို ယင္းအခ်ိန္က ႏိုင္ငံတကာနန္ ့ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရးလုပ္နိန္ေရ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္တိ မသိဘဲနိန္လီဖို ့မဟုတ္။ အတိုခ်ဴပ္ေျပာရဖို ့ ဆိုေက လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကေရစီ၏ အႏွစ္သာရက်င့္စဥ္တိကို ေဒနိန္ ့ကာလ ရခိုင္လူ ့အဖြဲ ့အစည္းအတြက္ က်င့္သုံးဖို ့ၾကိဳးစားျခင္းေရ ဗမာ ေနာက္လိုက္လုပ္ျခင္းမဟုတ္ေၾကာင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ဗမာနန္ ့ရခိုင္ၾကားမွာ ဒီမိုကေရစီ မျဖစ္ထြန္း ႏိုင္ေကေလ့ ရခိုင္နန္ ့ ရခိုင္ၾကားမွာ ဒီမိုကေရစီက်င့္သုံးလို ့ရႏိုင္ေရ။ ထုံးစံအတိုင္း ဖ်က္ျမင္းတိကေတာ့ဟိဖို ့။ ဗမာတိဘားမွာ ႏွစ္ေပါင္းရာနန္ ့ ခ်ီပနာ ကၽြန္ျဖစ္လာရေရအတြက္နန္ ့ ရခိုင္သားတိထဲမွာေလ့ ဗမာပိုင္ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲပနာ ပေဒသရာဇ္စိတ္ ေပါက္နိန္ေရလူတိက တပုံၾကီး။ ယေကေလ့ လူသား၀ါဒနန္ ့တရားမွ်တျခင္းကို တန္ဖိုးထားခေရ အစိုင္အလာက ရခိုင့္လူ ့ေဘာင္ မွာ ဒီမိုကေရစီျဖစ္ထြန္းႏိုင္ေရ ရီခံျမီခံေကာင္းပင္ျဖစ္ေတ။ လူတဦးခ်င္းစီ၏ကိုယ္ပိုင္အခြင့္အေရးကို အာမခံပီးေရ ဒီမိုကေရစီက်က် လူသား၀ါဒကို္က်င့္သုံးျခင္းကရာ ရခိုင္လူ ့ေဘာင္လြတ္လမ္းပင္ ျဖစ္ေတလို ့နိဂုံးခ်ဴပ္ ေျပာခ်င္ေရ။ ။ ။
Tuesday, January 6, 2009
"ယုံၾကည္မွဳ လူမွဳရင္းျမစ္နန္ ့ရကၡိတရုိ ့အန ာဂတ္"
ခိုင္ေအာင္ေအာင္ႏိုင္ငံေရး လူမွဳေရးနယ္ပယ္ရပ္၀န္းတိမွာ ဟိနိန္ကတ္ေတ ရခိုင္သားရုိ ့၏တိမ္းညြတ္မွဳက "သြီးစည္းညီညြတ္ျခင္းေရ ရခိုင္ရုိ ့အတြက္အဓိကလိုအင္္ျဖစ္ေတ" ဆိုေရ ခံယူခ်က္ပင္ျဖစ္ေတလို ့ သုံးသပ္ႏိုင္ဖို ့ထင္ေရ။ အတိတ္ကာလမွာ အခ်င္းခ်င္းညီညြတ္မွဳျပိဳကြဲျခင္းေၾကာင့္ အခ်ဴပ္အခ်ာအာဏာက်ဆုံးလားရျခင္းနန္ ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းၾကီး တခုလုံး ဖ်က္ဆီးခံနိန္ရျခင္းက ရခိုင္ရုိ ့အတြက္ မမိန္ ့ႏိုင္ေရ သမိုင္းသင္ခန္းစာ ျဖစ္နိန္ေရ။ ညီညြတ္ျခင္းအင္အားကရာ ရခိုင္ရုိ ့ ေခတ္ကို ျပန္ပနာဆန္းသစ္လာႏိုင္စီဖို ့ဆိုေရ အေတြးအေခၚေရ မွန္ကန္ေရ အျမင္ေခ်တခုျဖစ္ေတလို ့ ေျပာခ်င္ေရ။ ယေကေလ့ ယုံၾကည္မွဳ ဆိုေရ "စင္" ခံထားခါမွရာ ညီညြတ္ျခင္းရြက္ႏုတိ ဖူးသစ္လန္းဆမ္းသီးပြင့္လာႏိုင္ဖို ့လို ့ ထင္မိ ေရ။ တေယာက္ကိုတေယာက္ မယုံေက တေယာက္နန္ ့ တေယာက္ညီညြတ္ဖို ့ဆိုစြာ လုံး၀မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ယင္းအတြက္ နန္ ့ ညီညြတ္ေရးစကားလုံးကို သုံးေက ယုံၾကည္မွဳဆိုေရ စကားလုံးကိုအရင္ ပလႅင္ခံပနာေျပာကတ္ရဖို ့ လို ့ ယူဆမိပါ ေရ။ ေယမွရာ သြီးစစ္ေတညီညြတ္ျခင္းနန္ ့ ပန္းဖူးကိုေရာက္ႏိုင္ေရ အင္အားကို ရလာႏိုင္ဖို ့ျဖစ္ေတ။ ယုံၾကည္မွဳကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္လိုက္ေက အေကာင္းျမင္ယုံၾကည္ျခင္းနန္ ့အဆိုးျမင္ယုံၾကည္ျခင္းတိကို တြီ ့ကတ္ ရေရ။ အေကာင္းျမင္၀ါဒကရာ အနာဂတ္ေကာင္းတခုကို ဖန္တီးဖို ့အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာတခုျဖစ္ေတ (Optimism is a strategy for making a better future)။ ယင္းပိုင္မဟုတ္ပဲ အဆုိးျမင္မွိဳင္းတိစြဲကပ္ဗ်ာယ္ အနာဂတ္စြာ ေကာင္းလာ ႏိုင္ဖို ့မဟုတ္လို ့ ယုံၾကည္လိုက္ေကအနာဂတ္ကိုရုပ္လုံးေဖာ္တည္ေဆာက္ဖို ့အင္အားဇြဲလုံ ့လတိကို တခုေလ့မလုပ္ခင္ အယင္ျဖဳန္းတီးဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေတလို ့ဆိုရပါဖို ့။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဟိလို ့ ထင္ျမင္မိေက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဟိ လာဖို ့မဟုတ္လို ့ အာမခံလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ (If you assume that there is no hope, you guarantee that there will be no hope)။ "တခုေလ့ျဖစ္မလာႏိုင္ေ၀း" ဆိုျပီးေက ကိုယ့္ဦးေႏွာဏ္ကို တန္းခါးပိတ္ပနာ ျဖစ္ႏိုင္ျခင္းတိ ကိုရွာဖို ့လမ္းတိကိုေဖ်ာက္ပစ္လိုက္ျခင္းက ရခိုင္ရုိ ့ၾကားထဲမွာ စိမ့္၀င္ပ်ံ ့ႏွံ ့နိန္ေရ မိမိကိုယ္ကို ယုံၾကည္မွဳေပ်ာက္နိန္ ျခင္း အိုင္ဒီယာပိုင္းဆိုင္ရာအက်ပ္အတည္း (Ideological crisis) တခုပင္ ျဖစ္ေတလို ့ ေျပာရဖို ့ထင္ေရ။ နာေမၾကီး လူမွဳသိပၸံံပညာသွ်င္ ဖရန္စစ္ ဖူကူယားမား(Francis Fukuyama) က ယုံၾကည္မွဳစြာ လူ ့ေဘာင္တိုးတက္ဖြံ ့ျဖိဳးဖို ့ အေျခခံအက်ဆုံး အလိုအပ္ဆုံးနန္ ့အေကာင္းဆုံး လူမွဳစံတန္ဖိုး (Social virtue) တခုပင္ျဖစ္ေတလို ့ ဆိုဖူးေရ။ ယုံၾကည္မွဳနန္ ့အယူအဆအားေကာင္းလာခါမွရာ ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္(Political conviction) ခိုင္မာေတာက္ပလာဖို ့့ ျဖစ္ပါေရ။ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းညီညြတ္ေရးအတြက္ ယုံၾကည္မွဳပိုင္ အာရုံစိုက္အေလးထားသင့္ေရ ေနာက္တခုကေတာ့ေက လူမွဳရင္း ျမစ္ (Social capital) ပင္ျဖစ္ပါေရ။ လူမွဳေဗဒပညာရွင္ ဂ်ိမ္း(စ္)ကိုး(လ္)မန္ (James Coleman) က လူမွဳရင္းျမစ္ကို "အသင္းအဖြဲ ့ အုပ္စုတိထဲမွာ အလုပ္အတူတူလုပ္ႏိုင္ေရ လူတိ၏စြမ္းရည္" လို ့အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုဖူးပါေရ။ ဖရန္စစ္ဖူကူ ယားမား ကေတာ့ေက "မွ်၀ီထားကတ္ေတ စံနန္ ့တန္ဖိုးတိဘားမွာ အေျခခံပနာ ဘုံရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ကိုလား ကတ္ဖို ့ ေပါင္းစပ္လက္တြဲအလုပ္လုပ္ျခင္း" လို ့ လူမွဳရင္းျမစ္ကို ရွုျမင္ပါေရ။ စီးပြါးေရးပညာသွ်င္တိက တိုင္းျပည္လူ ့ ေဘာင္တိုးတက္ျခင္းေရ လူသားရင္းျမစ္ (Human capital) ျဖစ္ေတ အသိပညာနန္ ့စြမ္းရည္ (Skills and Knowledge) တိဘားမွာရာ မူတည္နိန္ေရလို ့ နားလည္လက္ခံထားကတ္ေကေလ့ ေဒ အသိပညာနန္ ့စြမ္းရည္ျပည့္၀ ေရ လူတိအတူတူလက္တြဲအလုပ္လုပ္ႏိုင္ဖို ့ လူမွဳရင္းျမစ္ လိုအပ္သိမ့္ေရ လို ့ ဂ်ိမ္း(စ္)ကိုး(လ္)မန္ က ေထာက္ျပေျပာဖူးခပါေရ။ ေေဒနိန္ရာမွာ စီမံခန္ ့ ခြဲမွဳနည္းပညာနန္ ့ လူမွဳရင္းျမစ္ကို မွားပနာ မျမင္မိဖို ့အေရးၾကီးပါေရ။ စီမံ ခန္ ့ခြဲမွဳက နည္းပညာနန္ ့ အသင္းအဖြဲ ့ တိ၏ ျပဳမွဳလုပ္ေဆာင္ခ်က္သေဘာဆန္ပနာ လူမွဳရင္းျမစ္က က်ယ္ျပန္ ့ေရလူ ့အဖြဲ ့ အစည္းအတြင္း ပိုင္းက ယုံၾကည္မွ်၀ီနားလည္မွဳတိ ျဖစ္ပါေရ။ ရခိုင္သားတိမွာ လူမွဳရင္းျမစ္နန္ ့စီမံခန္ ့ ခြဲမွဳနည္းပညာပိုင္းမွာပါ အား နည္းနိန္စြာကိုတြီ ့ျမင္နိန္ကတ္ရေရ။အသိပညာနန္ ့စြမ္းရည္အားမေကာင္းျခင္းကပါ ခိုင္မာေရအသင္းအဖြဲ ့ အေဆာက္ အအုံၾကီးတိ (Institutions) မတည္ေဆာက္ႏိုင္ေအာင္ ဟန္ ့တားထားေရလို ့ ေျပာကတ္ရပါဖို ့။ ဘုံႏိုင္ငံ ေရးအျမင္နန္ ့ သြီးစစ္ေတ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္တိ ရခိုင္သားတိုင္းမွာ ရွင္သန္နိန္ကတ္ေကေလ့ ႏိုင္ငံေရး ေတာ္လွန္ ေရးအဖြဲ ့ အစည္းတိနန္ ့ႏိုင္ငံေရး သမားေတာ္လွန္ေရးသမားရုိ ့၏ စည္းရုံးမွဳနန္ ့ ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္မွဳအရည္ အခ်င္းညံ့ ဖ်င္းနိန္ျခင္း ၏အက်ိဳးဆက္က ႏိုင္ငံေရးမွာ ရခိုင္လူထု၏ထဲထဲ၀င္၀င္လုပ္ေဆာင္လာကတ္ျခင္းက က်ဆင္း နိန္ေရ။ ကိုယ္မယုံၾကည္ ေရ ႏိုင္ငံေရးသမားကို မေထာက္ခံစြာက လူသားရုိ ့သဘာ၀လို ့ေျပာရဖို ့ထင္ေရ။ လူမွဳရင္းျမစ္ ကို အားေကာင္းေအာင္ အရင္တည္ေဆာက္ျပီးခါမွရာ ရခိုင္လူထု၏ပူးေပါင္းမွဳ ျမင့္မားေရႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္တခုကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို့လိုေေျပာခ်င္ေရ။ ေယေက လူမွဳရင္းျမစ္တိ အားေကာင္းေမာင္းသန္ျဖစ္လာေအာင္ ဇာပိုင္လုပ္ကတ္ရပါဖို ့လဲ။ အသိပညာကို တူးေဖာ္ ျခင္းကရာ လူမွဳရင္းျမစ္ကို အားေကာင္းေအာင္လုပ္ဖို ့ အဓိကလမ္းေၾကာင္းမွန္ပင္ျဖစ္ပါေရ။ ယျပီးေက ေခါင္းေဆာင္ မွဳစြမ္းရည္ျပည့္၀ေရ ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္သစ္တိမြီးထုတ္ပီးျခင္းနန္ ့ လူကိုအေျခမျပဳပဲ မူ၀ါဒေရးရာဘားမွာ အေျခခံေရ လူမွဳေရးႏိုင္ငံေရးအဖြဲ ့အစည္းတိ (Principles based social and political organizations) ဖြဲ ့ စည္းတည္ေထာင္ ျခင္းကရာ ရခိုင္ရုိ ့လူမွဳအခင္းအက်င္းသစ္ကို ဖန္တီးလာႏိုင္ဖို ့လို ့ ယူဆမိပါေရ။ လူခ်င္းတူေကေလ့ လူစြမ္းလူစ ကြာျခားနိန္ျခင္းေၾကာင့္ အနာဂတ္မွာ ၾကဳံတြီ ့လာႏိုင္ေရ စိန္ေခၚမွဳတိကို ရင္ဆိုင္ေျဖ ယွင္းလားဖို ့ ကမၻာ့ရြာထက္မွာဟိေရ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတိုင္းအတြက္ ေခါင္းေဆာင္ဆိုစြာ ရက္ျပတ္လိုအပ္နိန္ေရအရာတခုျဖစ္နိန္ဖို့စြာကလူသားရုိ့၏သဘာ၀နိယာမတရားတခုလို့ယူဆမိေရ။ စုေပါင္းေခါင္းေဆာင္မွဳ၏အက်ိဳးရလဒ္ကရာလူ့အဖြဲအစည္းတခုလားနိန္ေရအနာဂတ္လမ္းေၾကာင္းကိုအေကာင္းဆုံးလမ္းညႊန္ျပပီးႏိုင္ေရထင္မိေရ။ ေသခ်ာနိန္စြာတခုက ရကၡိတရုိ ့ အနာဂတ္ကို လွမ္းျမင္ၾကည့္ႏိုင္ဖို ့ပစၥကၡကာလမွာ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္တည္ေဆာက္ကတ္ဖို့လိုနိန္စြာကအမွန္ပင္ျဖစ္ေတ။လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏အနာဂတ္စြာယင္းလူမ်ိဳး၏ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာအခြင့္အေရးၿျပည့္ျပည့္၀၀ရဟိျခင္းမွာမူတည္နိန္ေရျဖစ္ေတအတြက္အေျခခံႏိုင္ငံေရးအေဆာက္အအုံတိအားေကာင္းလာေရးကိုဦးစားပီးလုပ္ေဆာင္လားပနာလူစြမ္းလူစဟိေရႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္သစ္ေခါင္းေဆာင္တိ္ကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ပီးျခင္းကရာ ေနာင္တခ်ိန္မွာ ရခိုင္ရုိ ့အနာဂတ္ကို ရခိုင္တိရာ ပိုင္ဆိုင္လာႏိုင္ဖို ့လို ့ ယုံၾကည္မိလိုက္ပါယင့္။ ။ ။
Thursday, December 25, 2008
"ရခိုင္ရုိ ့လြတ္လမ္းကို မွန္းေမွ်ာ္ၾကည့္ျခင္း"
ခိုင္ေအာင္ေအာင္ အခ်ိန္ကာလဆိုေရအသက္သြီးနန့္လည္ပတ္ပနာအသက္ရွင္နိန္ေရရာစုသစ္ပင္ကၿျပကၡတိန္ရြက္ေဟာင္းေခ်တရြက္ၾကြီက်လားျခင္းပဂ်ီကားခ်ပ္ေခ်တခုကိုခင္းက်င္းျပသနိန္ေရအခ်ိန္မွာေနာက္ ထပ္ရြက္ႏုေခ်တရြက္က အဆင္သင့္ဖူးသစ္ဗ်ာလ္ ထြက္လာလတ္ဖို ့ တာစူနိန္ေရ။ ရာသီ သဘာ၀ က မ်ိဳးဆက္မျပတ္လက္ဆင့္ကမ္းလားျခင္းကို တာ၀န္မပ်က္လုပ္ေဆာင္ပီးနိန္ေရလို ့ ေျပာကတ္ရဖို ့ထင္ေရ။ ေဒပိုင္ ရာစုသစ္ပင္ကရြက္ႏုျပန္ေရအခ်ိန္မွာ ရခိုင္ရုိ ့အတြက္က သြီးမတိတ္သိမ့္ေရ သမိုင္းအနာကို ေပ်ာက္ေအာင္ကုသဖို ့ ဆီးရွာလို ့မတြီ ့ႏိုင္သိမ့္ေရ ဘ၀ကို ေရာက္နိန္ကတ္ရေရ။ ဇာပင္ျဖစ္ျဖစ္ လူတိဖန္တီးေရ ျပႆနာအားလုံးကို လူတိေျဖရွင္းႏိုင္ေရဆိုရုိးစကားအတိုင္းအတိတ္ကအရွုံးကိုေျပာင္းျပန္လွန္ပနာေအာင္ျမင္ျခင္းအနာဂတ္သစ္ကိုတည္ေဆာက္လားႏိုင္ဖိုကပစၥကၡမွာက်င့္သုံးသင့္ေရအေကာင္းဆုံးမဟာဗ်ဴဟာနည္းဗ်ဴဟာပင္ ျဖစ္ေတလို ့ထင္ျမင္မိေရ။ကမၻာ့လူ ့သမိုင္းမွာ အရပ္ ၅ ေပ ရာဟိေရ ကၽြန္သားေခ်တေယာက္က ဥေရာပတိုက္ၾကီးတခုလုံး ကို သိမ္းပနာ ျပင္သစ္အင္ပါယာကို ထူေထာင္ႏိုင္ခေရ။ ယင္း ကၽြန္သားေခ် နပိုလီယံ ဘိုနာဘတ္ (Napoleon Bonaparte) ၏ စိတ္ကူးအိမ္မက္က တခုတည္းရာဟိေရ ဥေရာပကို ဖြဲ ့ စည္းတည္ ေဆာက္ေရးပင္ ျဖစ္ေတ။ ဒုတိယကမၻာစစ္အလြန္မွာ ျဖစ္တည္လာေရ ေဒနိန္ ့ကာလ ဥေရာပ သမဂၢေရ နပိုလီယံ မက္ခေရ အိမ္မက္အပိုင္းအစေကာက္ေၾကာင္းတိကို ခ်ဥ္းကပ္မွဳပုံစံသစ္နန္ ့ ဆက္စပ္ထားျခင္းပင္ ျဖစ္ေတလို ့ ေျပာေကလြန္လီဖို ့မထင္မိပါ။ နပိုလီယံက "ေတာ္လွန္ေရးကို တည္ေဆာက္လို ့မရေရပိုင္ ရပ္ထားလို ့ေလ့မရႏိုင္ပါ။ အႏိုင္ရဟိျခင္းလုံ ့ လစြမ္းအားတိနန္ ့ လမ္းညႊန္ျပျခင္းကို မ်ိဳးဆက္သစ္အေခ်တိပါးကို လက္ဆင့္ကမ္းပနာ ပီးျခင္း တခုတည္းကရာ ေတာ္လွန္ေရးကို ေအာင္ျမင္ႏိုင္စီေရ" လို ့ေျပာခဖူးပါေရ။ တထပ္စာ အေတြးအေခၚနန္ ့ေရရွည္ကို မၾကည့္ပဲ ေတာ္လွန္ေရး ေတာ္လွန္ေရးလို ့ထိုင္ေအာ္နိန္ျခင္းက ေတာ္လွန္ေရး၏ေအာင္ျမင္မွဳ ပန္းတိုင္ပန္းဖူးကို မဆြတ္ခူးႏိုင္လို ့ေျပာျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ ေနာက္ျပီးေက သူေျပာခေရ စကားေခ် တခြန္းက "ေခါင္းေဆာင္ဆိုစြာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တိကို မွ်၀ီပီးေရ လူတေယာက္ျဖစ္ေတ" လို ့ ဆိုပါေရ။ ေသခ်ာနိန္စြာတခုက အနာဂတ္အတြက္လားရာအျမင္ (vision for future) တခုမဟိပဲ ေခါင္းေဆာင္မျဖစ္လာႏိုင္လို ့ေျပာကတ္ရဖို ့ထင္ေရ။
ေနာက္ထပ္ အရပ္ ၅ ေပ နန္ ့ ၂ လက္မရာဟိေရ လူတေယာက္က လူဦးေရသန္းေပါင္းႏွစ္ရာ ေက်ာ္ေလာက္ကို ဆင္းရဲမြဲေတျခင္းႏြံထဲက ဆြဲထုတ္ပီးႏိုင္ခေရလို ့ေျပာေကယုံကတ္ဖို ့လား။ သူ ့ ၏ေရရွည္အျမင္ျဖစ္ေတ ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ေရးနန္ ့ေခတ္မွီျခင္းအတြက္ တန္းခါးဖြင့္ေပၚလစီက အေဂါင္ေဂါင့္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ အတြင္းမွာ သန္းေပါင္းရာခ်ီေရ ဆင္းရဲသားနင္းျပားတိ ဘ၀ကို ေျပာင္းလဲစီပနာ စီးပြါးေရးဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ေတ ေဒနိန္ ့ကာလတရုတ္ျပည္ ျဖစ္လာေအာင္ လမ္းညႊန္ျပပီး ခေရ။ သူ ့နာေမက တိန္ ့ေရွာင္ဖိန္ ့ (Deng Xiaoping)။ သူက "ေၾကာင္တေကာင္ မဲျခင္းျဖဴျခင္းထက္ ၾကြက္ဖမ္းတတ္ေက ယင္းေၾကာင္ေရ ေၾကာင္ေကာင္းျဖစ္ေတ" လို ့ေျပာခဖူးေရ။ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက အုပ္ခ်ဴပ္ထားေကေလ့ ဆိုရွယ္လစ္တန္းခါးပိတ္ စီးပြါးေရး စနစ္တခု တည္းကို တရားသီဆုပ္ကိုင္မက်င့္သုံးပဲ ျပင္ပကမၻာနန္ ့ဆက္သြယ္ပနာ စ်ီးကြက္ စီးပြါးေရးစနစ္နန္ ့ တိုင္းျပည္က ထိန္းခ်ဴပ္ေမာင္းႏွင္ေရအရင္းရွင္စနစ္ (State Capitalism) ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဗ်ာလ္ ေခတ္မွီဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ခ်ီတက္လားကတ္ဖို ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မဟာဗ်ဴဟာ သစ္ကို ခ်မွတ္ခေရ တိန္ ့ေရွာင္ဖိန္ ့၏ စီးပြါးေရးတန္းခါးဖြင့္မူ၀ါဒသစ္က တရုတ္ျပည္ကို ေခတ္သစ္တခုပါးကိုေရာက္လားေအာင္ပို ့ပီးလိုက္ေတလို ့ ဆိုေကမွားလီဖို ့မထင္မိပါ။
လူ ့အဖြဲ ့အစည္းႏိုင္ငံတခုေျပာင္းဖို ့ လားရာအျမင္သစ္ (new vision) ကို စိုင္းစားေတြးေခၚ ဦးေဆာင္ခ်မွတ္ႏိုင္စြမ္းဟိေရ ေခါင္းေဆာင္တိလိုေရပိုင္ ထိုခ်မွတ္လိုက္ေတ မဟာဗ်ဴဟာတိကေလ့ လူတိ၏အေျခခံဘ၀နန္ ့သဟဇာတျဖစ္ပနာထပ္တူက်ဖို ့ေတာ့ လိုေရလို ့ထင္မိေရ။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ (possibility) ကို အရင္းတည္ထားေရ လမ္းညႊန္မွဳကရာ ျဖစ္ႏိုင္ခြင့္ (opportunity) ကို သယ္ ေဆာင္ ယူလာပီးႏိုင္ဖို ့စြာက က်ိန္းသီနိန္ေရ။ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ပါေမာကၡ ဂ်ိဳးဇက္ညီး (Joseph Nye) ၏ ေခါင္းေဆာင္ဖို ့ပါ၀ါတိ (Powers to lead) ဆိုေရ စာအုပ္မွာ ပါ၀ါမာ (Hard power)နန္ ့ ပါ၀ါေပ်ာ့(Soft power) ေပါင္းထားေရ လိမၼာပါးနပ္ေတပါ၀ါ (Smart power) ကရာ သတင္း နည္းပညာေခတ္နန္ ့ရက္ျပတ္ေျပာင္းလဲနိန္ေရ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြါးေရး၊ လူမွဳေရးနယ္ပယ္မွာ အခရာ က်အဓိကျဖစ္ေတ ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္မွဳအရည္အခ်င္းတခုျဖစ္လာဖို ့လို ့ ေလ့လာသုံးသပ္ ေထာက္ျပ ထားေရ။
အႏွစ္ခ်ဴပ္ေျပာရဖို ့ဆိုေက ရခိုင္ရုိ ့လြတ္လမ္းက ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္းဟိေရ ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္သစ္ တိလက္ထဲမွာရာ ဟိနိန္ေရလို ့ေျပာကတ္ရပါဖို ့။ ေဒနိန္ ့ကာလ ႏိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္ျဖစ္ခ်င္နိန္ ကတ္ေတ ရခိုင္တိ အနာဂတ္ကို ဇာေလာက္ထိအ၀ီးၾကီး ၾကည့္ႏိုင္ ျမင္ႏိုင္စြမ္းဟိေလ ဆိုေရ လားရာအျမင္မွာ အေျခတည္ပနာ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းသစ္က ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေရ။ အနာဂတ္စြာ ပစၥကၡက မြီးထုတ္ပီးလိုက္ေတ ရလဒ္ကိုခင္းက်င္းျပသျခင္းရာ ျဖစ္လို ့ လက္ဟိအေျခအေနမွာ ဇာေလာက္ထိျပင္ဆင္ထားကတ္ဗ်ာလ္ေလ ဇာပိုင္ႏိုင္ငံေရးအျမင္ နန္ ့ႏွစ္ေပါင္းရာခ်ီနိန္ေရ ရခိုင္ရုိ ့ လူ ့ေဘာင္အဖ်က္ခံနိန္ရျခင္းကို ျပဳျပင္တည္ေဆာက္လားကတ္ဖို ့ လဲ ဆိုေရ မိန္းခြန္းကို အေျဖရွာ ႏိုင္ေက ရခိုင္ရုိ ့၏ေခတ္ဆန္းခ်ိန္ကို ပိုင္ဆိုင္လာကတ္ရဖို ့စြာက မလြဲပါ။ ။ ။
Read more...
Posted by Free4A
