( ဇူလိုင္ ၂၄ Asia Time မွာ ၾသစေတးလ်ႏုိင္ငံ Monash တကၠသိုလ္က Dr James Gomez ေရးတဲ့ Why Myanmar’s elections will work ေဆာင္းပါးကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာ ျပန္ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ )
အခုတစ္ေလာ ျမန္မာႏုိ္င္ငံကုိ အခါခါသြားခဲ့တဲ့ ဘယ္ခရီးသြား ဧည့္သည္မဆို အေျပာင္းအလဲေတြကို သတိျပဳမိမွာပါ။ ဟိုတံုးကထက္ စာရင္ လမ္းေတြ ပိုေကာင္းလာတယ္။ ေနျပည္ေတာ္ကို သြားတဲ့ အျမန္ လမ္းမၾကီးမွာ ကားနံပါတ္နဲ႕ အမ်ိဳး အစားေတြကို ကြန္ျပဴတာနဲ႔ မွတ္တမ္းတင္ျပီး ျဖတ္သန္းခေတြ ယူေနတယ္။ ျမိဳ႕ၾကီးေတြမွာ SIM Card ေတြကို ေဒၚလာ ၂၀၊ ၂၅ နဲ႕ လြယ္လြယ္ ၀ယ္လို႕ ရလာတဲ့ အတြက..........
( ဇူလိုင္ ၂၄ Asia Time မွာ ၾသစေတးလ်ႏုိင္ငံ Monash တကၠသိုလ္က Dr James Gomez ေရးတဲ့ Why Myanmar’s elections will work ေဆာင္းပါးကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာ ျပန္ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ )
အခုတစ္ေလာ ျမန္မာႏုိ္င္ငံကုိ အခါခါသြားခဲ့တဲ့ ဘယ္ခရီးသြား ဧည့္သည္မဆို အေျပာင္းအလဲေတြကို သတိျပဳမိမွာပါ။ ဟိုတံုးကထက္ စာရင္ လမ္းေတြ ပိုေကာင္းလာတယ္။ ေနျပည္ေတာ္ကို သြားတဲ့ အျမန္ လမ္းမၾကီးမွာ ကားနံပါတ္နဲ႕ အမ်ိဳး အစားေတြကို ကြန္ျပဴတာနဲ႔ မွတ္တမ္းတင္ျပီး ျဖတ္သန္းခေတြ ယူေနတယ္။ ျမိဳ႕ၾကီးေတြမွာ SIM Card ေတြကို ေဒၚလာ ၂၀၊ ၂၅ နဲ႕ လြယ္လြယ္ ၀ယ္လို႕ ရလာတဲ့ အတြက္ မိုဘိုင္းဖုန္း သံုးရတာ အရင္ကထက္ ပိုေစ်းေပါလာျပီး က်ယ္က်ယ္ ျပန္႕ျပန္႕ သံုးႏုိင္ လာၾကတယ္။ ဆိုင္ရွင္ေတြက လာသံုးတဲ့ လူေတြ အားလံုးကို မွတ္တမ္းထား ေနရေပမယ့္ အင္တာနက္ ကေဖးေတြက တစ္ႏုိ္င္ငံလံုးမွာ အျပိဳင္အဆုိင္ ဖြင့္ေနျပီး အလုပ္လည္း ျဖစ္ၾကတယ္။
ျမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္း ရန္ကုန္မွာ ႏုိ္င္ငံျခားသားေတြ အတြက္ ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးတဲ့ အိမ္ခန္းေတြ၊ အဆင့္ျမင့္ ဟိုတယ္ေတြ အပါအ၀င္ ေခတ္မီ အေဆာက္အဦေတြ ဘြားကနဲ ေပၚလာေနတယ္။ ေစ်းဆုိင္ေတြမွာ ကုန္ပစၥည္းေတြ ပိုစံုလာျပီး လမ္းေပၚမွာ ေတြ႕ရတဲ့ ျပန္မြမ္းမံ ထားတဲ့ ဂ်ပန္ကားေတြ ကလည္း အရင္ကားေတြ ထက္ပိုျပီး သစ္လာတယ္။ ရန္ကုန္နဲ႕ မႏၲေလးလို ျမိဳ႕ၾကီးေတြက ေခတ္မီ ကေဖးဆုိင္ေတြ၊ ေစ်းၾကီးတဲ့ ဟိုတယ္ေတြထဲက ဘားေတြမွာ သံုးႏုိင္၊ ျဖဳန္းႏုိ္္င္တဲ့ လူေတြလည္း မ်ားလာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလူေတြက သူတို႕ ကေလးေတြကို ႏုိ္င္ငံျခားက ေကာင္းေပ့ဆိုတဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ ထားႏုိင္တဲ့ တရုတ္ေသြး ပါတဲ့လူေတြ၊ ေနာက္ျပီး ထိပ္တန္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ့ သားသမီးေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုတစ္ေလာ ျမန္မာ ႏုိ္င္ငံမွာ တက္တက္ ၾကြၾကြ လႈပ္ရွားေနတဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးေရး ဆုိင္ရာ ႏုိ္င္ငံျခား အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ လုပ္ေနျပီး ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္မီမီ ေနႏုိင္တဲ့ ေနာက္ထပ္ အုပ္စုသစ္ ေတြလည္း ေပၚလာေနျပီ။
စီးပြားေရး ဖြံ႕ျဖိဳး တိုးတက္မႈကို အေၾကာင္းျပျပီး တရား၀င္မႈကို ယူေလ့ရိွတဲ့ တစ္ျခား ဖိႏိွပ္တဲ့ အစိုးရေတြလုိပဲ ျမန္မာ အစိုးရက လိုက္လုပ္ ေနတာပါ။ ဒီအစိုးရ လက္ထက္မွာ ရလာတဲ့ အသင့္အတင့္ရိွတဲ့ စီးပြားေရး ဖြံ႕ျဖိဳး တိုးတက္မႈနဲ႕ အသီးအပြင့္ ကိုေတာ့ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက သတိမျပဳမိၾကဘူး။ ျမန္မာႏုိ္င္ငံဟာ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးမႈ ျပႆနာေတြနဲ႕ ရင္ဆုိင္ ေနရဆဲ ျဖစ္ျပီး အဂတိ လိုက္စားမနဲ႔၊ စီးပြားေရး စီမံခန္႕ခြဲမႈ ည့ံဖ်င္းမႈတို႕ေၾကာင့္ ျပႆနာေတြ ရိွေနေပမယ့္ စီးပြားေရး ဖြံ႕ျဖိဳးမႈ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ မွတ္သား ေလာက္ေအာင္ ရေနတယ္။ ျမန္မာႏုိ္င္ငံက လူတစ္ခ်ိဳ႕လိုပဲ အဲဒီလို ေျမျပင္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခ အေနေတြကို မ်က္ကြယ္ျပဳ ထားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အေနာက္အုပ္စုက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီ ထြန္းကားဖို႔ အတြက္ ၾကိဳးပမ္း ေနမႈေတြဟာ အေဟာသိကံ ျဖစ္ကုန္မွာပဲ။
အေနာက္ ႏုိ္င္ငံေတြက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အတုအေယာင္ပဲလုိ႔ ၾကိဳတင္ ဆံုးျဖတ္ထားျပီး ျဖစ္ေပမယ့္ စကၤာပူနဲ႕ တရုတ္လို ႏုိင္ငံေရးအရ တင္းတင္း က်ပ္က်ပ္ ထိန္းခ်ဳပ္၊ စီးပြားေရးကို ဖြံ႕ျဖိဳးေအာင္ လုပ္ဆိုတဲ့ မူ၀ါဒကို က်င့္သံုးေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြက ျမန္မာ အစိုးရကို ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ဆက္လုပ္ဖုိ႕ အားေပး တုိက္တြန္းေနတယ္။ စကၤာပူဟာ သူ႕အေတြ႕ အၾကံဳအရ ပံုမွန္က်င္းပေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြဟာ တင္းတင္း က်ပ္က်ပ္နဲ႕ ပရိယာယ္ ၾကြယ္ၾကြယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ သူ႕ရဲ့ အာဏာရွင္ စနစ္ကို ႏုိင္ငံတကာ အျမင္မွာ တရား၀င္မႈ ရေစတယ္ ဆိုတာကို နားလည္တယ္။ အဲဒီလို ေရြးေကာက္ပြဲကို လုပ္လုိက္ျခင္း အားျဖင့္ ေဒသတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ ရပ္တည္မႈ ပိုေကာင္း လာေစမွာလည္း ျဖစ္တယ္။
ျမန္မာ စစ္အာဏာပိုင္ေတြေရာ၊ သူ႕မိတ္ေဆြ တရုတ္နဲ႕ စကၤာပူတုိ႕ပါ စီးပြားေရး အေျခအေန အဆင္ေျပ ေနမႈေတြက လူေတြကို စစ္အစိုးရဘက္ ပိုျပီး ယိမ္းလာေအာင္ လုပ္ေပး ႏုိင္တယ္ ဆိုတာကို သိတယ္။ ဘယ္ေလာက္ စီးပြားေရး တုိးတက္ ေနတယ္ ဆိုတာကေတာ့ အျငင္းအခံု လုပ္ရမယ့္ကိစၥ ျဖစ္ေပမယ့္ ေျမျပင္မွာေတာ့ ဒီလို တိုးတက္မႈေတြ ရိွတယ္ ဆိုတာကို ေတြ႕ႏုိင္တယ္။ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာ ဆႏၵျပမႈမ်ားကို ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ အင္အားသံုးျပီး ႏိွမ္နင္း ခဲ့ျပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ လူေတြက တရုတ္၊ စကၤာပူတို႕လို တင္းတင္း က်ပ္က်ပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေပမယ့္ စီးပြားေရး ဖြံ႕ျဖိဳးမႈကို ေပးနုိင္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ပံု စနစ္မ်ိဳးကို လက္ခံဖို႕ ပိုျပီး အသင့္ ျဖစ္လာေနတယ္။
ကၽြန္ေတာ္နဲ႕ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခဲ့တဲ့ လူေတြကေတာ့ စစ္တပ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး မၾကိဳက္ေပမယ့္ ေရြးစရာမရိွ ဘူးလို႕ စိတ္မသက္မသာနဲ႕ တုန္႕ျပန္ၾကတယ္။ တစ္ခိ်ဳ႕ေတြ ကေတာ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ အေပါင္းအပါေတြက သယံဇာတေတြ ေရာင္းလုိ႕ ရတဲ့ေငြေတြနဲ႕ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြက ရတဲ့ေငြေတြ အားလံုးကိုသာ အိပ္ကပ္ထဲ မထည့္ဘူး ဆိုရင္ စစ္တပ္ အုပ္ခ်ဳပ္တာကို လက္ခံႏုိင္တယ္လို႕ ဆိုတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ ကေတာ့ တစ္၀က္ ေလာက္ပဲ ယူျပီး က်န္တာကို အားလံုးအတြက္ အက်ိဳး ရိွမယ့္ ဖြံ႕ျဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ သံုးမယ္ဆိုရင္လည္း မဆိုးပါဘူး၊ လက္ခံ ႏုိင္ပါတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဒီအျမင္ေတြဟာ လူေတြက တရုတ္၊ စကၤာပူ၊ ဗီယက္နမ္တို႕လို တင္းတင္း က်ပ္က်ပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေပမယ့္ စီးပြားေရး အရ အလုပ္ ျဖစ္ေနတဲ့ နုိင္ငံေတြရဲ့ ပံုစံမ်ိဳးကို ႏွစ္သက္ေနမႈကို ေဖာ္ျပလိုက္ တာပဲ ျဖစ္တယ္။ အစိုးရ မီဒီယာေတြ ကလည္း အဲဒီႏုိင္ငံေတြ အေၾကာင္းကို အသားေပး ေျပာေလ့ ရိွတယ္။
စကၤာပူကို အုပ္ခ်ုပ္ေနတဲ့ ပီေအပီပါတီအစိုးရဟာ သူတို႕ကို ဖိႏိွပ္ေနတဲ့ အစုိးရနဲ႕ စီးပြားေရးလုပ္၊ လက္နက္ေတြ ေရာင္းလုပ္ ေနတာေတာင္ ျမန္မာ လူမ်ိဳးေတြက ေခတ္မီ ဖြံ႕ျဖိဳး တိုးတက္တဲ့ စကၤာပူမွာ သြားျပီး အလုပ္လုပ္ လိုၾကတယ္။ စကၤာပူ အစိုးရက ျမန္မာ အလုပ္သမား ဘယ္ေလာက္ ရိွတယ္ဆိုတာ မေျပာေပမယ့္ တစ္ႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ ပိုမ်ား လာတာကေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ တရုတ္ ႏွစ္သစ္ကူး၊ ခရစ္စမတ္ ကာလေတြမွာ ဆိုရင္ ျမန္မာႏုိ္င္ငံ ျပန္ဖို႕ေတာင္ လက္မွတ္ ရဖို႕ အေတာ္ ခက္တယ္။ ဒီလုိပဲ ျမန္မာေတြက စစ္အစိုးရကို စီးပြားေရး၊ နုိင္ငံေရးအရ ေထာက္ခံေနတဲ့ တရုတ္ရဲ့ စီးပြားေရး ဖြံျဖိဳး တိုးတက္မႈကိုလည္း အားက် ေနၾကတယ္။
အခုေျပာတာေတြက မခိုင္မာဘူး၊ ေယ်ဘူယ် ဆန္တယ္လို႔ ေျပာခ်င္ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္ ဒါေတြဟာ အင္မတန္ အေရးၾကီးတဲ့ နုိင္ငံေရး သေဘာထား အေျပာင္းအလဲ တစ္ခုရဲ့ ကနဦး အရိပ္ လကၡဏာေတြ ျဖစ္တယ္။ သို႕ေပမယ့္ အေမရိကန္နဲ႕ ဥေရာပသမဂၢ၊ ေနာက္ျပီး ဒီမိုကေရစီနဲ႕ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို လံႈ႕ေဆာ္ ေနသူေတြ ကေတာ့ ဒါေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈထား ထားၾကတယ္။ အေနာက္ အင္အားၾကီး နုိင္ငံေတြက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြထက္ သာမန္ ေအာက္ေျခ ျပည္သူေတြကို ပိုျပီး ထိခုိက္တယ္လုိ႕ တစ္ခ်ိဳ႕႕ေ၀ဖန္တာကို ခံရတဲ့ ျပင္းထန္တဲ့ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႕မႈ ေတြကိုပဲ ဆက္လုပ္ေနၾကတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ ႏုိ္င္ငံျခားေရး၀န္ၾကီး ကလင္တန္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လႊတ္ေပးရင္ အေမရိကန္က ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အသစ္ေတြ ျပန္စႏုိင္မယ္လို႕ ကမ္းလွမ္း လိုက္ေတာ့ ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူေတြ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား အံ့အားသင့္ သြားၾကတယ္။ ဒီလုိရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံေတြ လုပ္တာဟာ စစ္တပ္ ဦးေဆာင္ေနတဲ့ ဖြံျဖိဳး တိုးတက္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ကူညီ အားေပးသလို ျဖစ္သြားမွာကိုး။ အေနာက္ႏုိင္ငံက ဒီမိုကေရစီ ဖြံ႕ျဖိဳး တုိးတက္ေရးကို ကူညီေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ ဆယ္စုႏွစ္ မ်ားစြာၾကာေအာင္ ျပည္တြင္းက ေအာက္ေျခ လူထုေတြၾကားမွာ ဒီမိုကေရစီ က်င့္စဥ္ေတြ ေပၚလာေအာင္ လုပ္ဖို႕ ဆိုတဲ့ လုပ္ငန္းကို ပစ္ပယ္ထားခဲ့ျပီး ျပည္ပ အေျခစိုက္ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူေတြကိုပဲ အကူအညီေတြ ေပးေနခဲ့တာပါ။ နာဂစ္ မုန္တုိင္းအျပီး ႏုိ္င္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ေပးတဲ့ အကူအညီေတြေၾကာင့္ လူထုအေျခခံ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ေပၚေပါက္ လာတယ္လို႕ေတာ့ ေျပာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအဖြဲ႕ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ ျမႇင့္တင္ေရးနဲ႕ နဲနဲပါးပါးပဲ သက္ဆုိင္ပါတယ္။
အဲဒီလို ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀န္းက ပစ္ပယ္ထားမႈ၊ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈေတြကို အစိုးရက အေရးယူမွာကို ေၾကာက္ရံြ႕မႈ ေတြေၾကာင့္ လူေတြက စကၤာပူလို၊ တရုတ္လို အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပံုစံမ်ိဳးက ေကာင္းပါတယ္ ဆိုတဲ့ အျမင္မ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာ တာပဲ။ ျပည္တြင္းက အစိုးရကို ဆန္႕က်င္ လႈပ္ရွားေနတဲ့ အဖြဲ႕ေတြရဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ အမ်ားစုကေတာ့ သာေရးနာေရး လုပ္လိုက္၊ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြ တင္လိုက္၊ ေန႕ၾကီးရက္ၾကီးေတြမွာ အစည္းအေ၀း လုပ္လုိက္ ဆိုတာေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ဒီလို လုပ္ေန တာေတြဟာ ေရြးေကာက္ပြဲကေနတဆင့္ နုိင္ငံေရးအရ တင္းတင္း က်ပ္က်ပ္ ခ်ဳပ္ကိုင္၊ စီးပြားေရး ဖြံ႕ျဖိဳးေအာင္လုပ္ ဆိုတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို သြားဖို႕လုပ္ေနတဲ့ အစိုးရ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို တားဆီး ႏုိင္စြမ္း နည္းနည္း ပါးပါးပဲ ရိွႏုိင္ပါတယ္။
အဲဒီလိုျဖစ္သြားရင္ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၁၉၉၀ တံုးက အင္န္အယ္္လ္ဒီက အျပတ္ အသတ္ႏုိ္င္ သလို စစ္တပ္ ဘက္ေတာ္သား ပါတီေတြနဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက အျပတ္အသတ္ ႏုိင္သြားမွာပဲ။ အဲဒါဆိုရင္ စစ္တပ္ လုပ္ခ်င္တဲ့ စည္းကမ္း ျပည့္၀တဲ့ ဒီမုိကေရစီဆိုတာ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ ေပၚလာေတာ့မွာပဲ။ ဒါကို ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပင္ပက လူအေတာ္ မ်ားမ်ား ကေတာ့ လက္ခံႏုိင္မွ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ မၾကိဳက္ဖူး ဆိုတဲ့လူေတြ အတြက္ စိတ္ညစ္စရာ ျပႆနာကေတာ့ စီးပြားေရး အဆင္ေျပဖို႕အေရးၾကီးေနတဲ့ လူထုကေတာ့ အဲဒါကို လက္ခံၾကလိ္မ့္မယ္ ဆိုတာပါပဲ။
http://padaukmyay.blogspot.com/
